کئچمیشده قالان شهره داریخیرسان

  خویو تانییانلار خویون قدیمی محله لرینین آدلارین یاخشی تانییاللار، بیر سیرا آدلار جوغرافی موقعیت اسایندا، بیر سیراسی دا اوردا اولان آداملارین ایشلریله ایلگی_لی وئریلیب.

 ماکی قاپی_سی، محله خیاوانی، تبریز داروازاسی، قویونچولار، صابونچی لار، حصیرچی لر، خاماچی لار... 

  ایندیلیکده خویدا او آدلاردان داها ایز گؤرمک اولمور، یئنی یئتمه_لرین ده یاشلاری او آدلاری ائشیدیب ایشلتمه_یه قد وئرمیر. قوجالار دا اؤزلرینی ساوادسیز گؤرستمه_سین لر دئیه، او آدلاری ایشلتمیرلر. هر کس بیر-بیرینه اوخشویور، هر کس بیر مودئل گئیینیر، آروادلارلا قیزلارین دا گئییم_لرینده اؤزللیلیک قالمیر. سن شهرده یئرلیلیک گؤره بیلمیسن. کئچمیشده قالان شهره داریخیرسان.   

شهریارین شعرلرینده چاخناییشی آچیقلاماق

  ناصر منظوری آذربایجانین تانینمیش یازیچیسیندان ایکی کیتاب بو عونوانلاردا یاییلدی:   

1- کتیبه­های شفاهی (۱) آشوبی شدگی در شعر شهریار (۱)  

2- کتیبه­های شفاهی (۲) آشوبی شدگی در شعر شهریار (۲)

(حیدربابا) 

ناصر منظوری بو کیتابلاریندا شهریارین شعرینده چاخناییشلیغی آچیقلاییب. ناصر منظورینین کئچمیشدکی یازیلارینین آخینی اولاراق بیز بو کیتابلاردا دا مفهومی(CONCEPTUAL) یاناشمالارلا اوزلشیریک.          

  بیرینجی کتیبه_های شفاهی سینده شهریارین فارسی شئعرلرینین ایکی_سینی آچیقلاییب، شهریارین بو شئعرلیری دئین زامان ذهنینده چاخناییشلیق یارانماغینی گؤرسدیب.  

ایکینجی کتیبه_های شفاهی سینده ده حئیدربابادا بو چاخناییش_لیغین قاباریق فورمدا اولماسینی گؤرسدیب، بیرینجی حئیدر بابانین باشا-باشیندا  چاخناماغین داواملانماسینی گؤرسده بیلیب.  

یئنی آچیدان شهریارین شئعرلرینه یاناشماق، بیزیم گؤروش آچیلاریمیزا یئنی پنجره آچا بیلیر. 

براهینی-نین سفر مصر کیتابی

   چوخ زامانلار اینسانلارین دوشونجه_لرینین هانسی یؤنده اولدوغو بللی اولمور، یانی اینسانلار فرقلی زامانلار دوشونجه دونلارین دییشدیرمکده گؤرونورلر. البت دئییرم گؤرونورلر، بیزیم آچیمیزدان باخدیقدا بئله گؤرونورلر. بیر کسین هانسی یؤنه باغلی اولدوغونو نئت دئمک اولمور. براهینی ده او آداملارداندی کی چوخ آداما نئجه دوشونجه ده اولدوغو بللی دئییل. دوغروسو بیر گون سولدان دانیشیر، بیر گون ساغدان، گاهدان دا ایسلامدان دانیشیر. اؤزونو سول بیلدیکده کانادادا یاشیـییر. هر یئری گزندن سونرا تبریزی دئییر. بیر گون دیلسیز آدامین مله_مه_یین وورغولویور. آذربایجاندان سس گلدیکده آذربایجانا یؤنلیر، ایصفهاندا سس اولدوقدا ایصفهانا، فیلیسطینده سس اولدوقدا فیلیسطینه. اؤزو ده ائله اؤزونو ایلگی_لی گؤرسدیر کی آدی اؤنده دئییلیر. اونا گؤره ده هر طرفه یؤنلدیکده ده اونا باشقا یؤندن هجمه_لر گلیر. اونون نئجه بئله اولدوغونو سفر مصر و جلال آل احمد و فلسطین کیتابیندان گؤره بیلریک. اؤزون اوردا یازیر. نییه آذربایجاندان باشلانان رومانلاری، تئهراندا بیتیر. تئهراندا نه وار کی اونو چکه بیلیر. اؤزو دئمیشکن فارس دیلیندن اینتیقام آلماق اوچون اونو دریندن اؤیرنمه_یه باشلییر، اوندا اوزمانلاشیر. تئهراندان هم زهله_سی گئدیر، هم ده قالماغا چوخ سئون یئری اولور. دئمک براهینی اؤزونو یازیب. بیزیم اونو اؤز دونوموزا گئییندیرمه_ییمیز دوغرو گؤرونمور. هر کسه اؤزو کیمی باخمالیـییق. 

بو کیتابی 1363 ده "نشر اول" یایین ائوی یاییب.

کیتاب سرگیسی

   تئهرانین کیتاب سرگیسی نئچه گوندور آچیلیب دیر، کیتاب سرگیسی نه گئتمه_یه ماراغیم چوخ اولار، گئدیب یایین ائولرینین یایدیق_لارینی بیر یئرده گؤرمک اؤزو چوخ دیرلی اولور. هر زامان کیتاب آلماق ایمکانی دا یارانمیر. تورکی کیتاب یایان یایین ائولرینین سایی آز دا اولسا، باشقا یایین ائولریندن قالابالیق اولورلار. البت بیر سیرا یایین ائولری ده وار کی اونلار دا دا قالابالیق_لیق چوخ وار، آمما بو پولسوزلوق چاغیندا هوسلنیرسن کیتاب آلماغا، کیتاب_لاری یوزده ییرمی اندیریمدن ساتلاسالار دا یئنه منیم گوجوم چاتمیر، دویون قارینا کیتاب آلماغا، گؤزوم قالیر کیتابلاردا، آلا دا بیلمیرم. سونرالار گلیب آلدیغیمی دوشونورم. کیتابلاری قوخولویوب چیخیرام.

ایلک تانیشلیق

  تزه هس-هوس قانیردی، هله بیغلارینین یئری آغ-قیرمیزی آراسیندا سوتول ایدی. اؤیرنجی اولماق اوچون بیر آزد دا تله_سیردی، او زامانا دک گؤرمه_دیـیی یئره گئتمه_لیدی. تکجه گئتمک دئیلدی، اوردا گرک یاشیـیاردی. هر کس اؤز ظنلریجه بیر سؤزلر اونا اؤیردیردیلر. یولداشلارینین هامیسیندان تئز اؤیرنجی اولمیشدی. بو ایکی نه اوخویاجاق اؤنملی دئییل ایدی. اؤنملی اولان اؤیرنجی اولماغین اؤزو ایدی. آتا-آناسینین دا آغیزلاریندان دوشموردو، ایشلری اولموشدو کوچه-باجادا دولانیب، اوغلانلارینین نئجه اوخوماغی. هر کس اؤز ظنیجه بو سئوینجی پایلاشماق ایستیـییردیلر.  

  اوغلان اؤزوده بتر ماراقلی کیلاسدا اوتورا، دئییردیلر اوغلان-قیز بیر اوتورورلار. بو داها ماراق چکیجی دی. بلکه ده هر ندن چوخ بئله دوروما دوشدویون سئوینیردی. او یاشا کیمین شست_لی بیر قیزیلا اوتوروب دانیشمامیشدی، یانی قیزی گؤرمکله هورکمه_یی بیر اولوردو. اونا اوشاقلیقدان ائله اؤیرتمیشدیلر، اوندان باشقانی حارام بیلیردی. یازیلماق اوچون گلمیشدی،اؤیرنجی اولماغینا گؤره آتاسی اونا کوت-شالوار آلمیشدی. او دا کوت-شالواری گئییب، قوللارینی دا بیر آز گئن آچیب یئرییردی. بیلیم یوردونا گیردیکده بیلمیردی هارا گئتسین، اونا گؤره ده سوروشماق زوروندایدی، ائله بیلیردی اؤز آداملاری تکین هر کس اونون اؤیرنجی اولدوغونو ائشیتدیکده اونا ساغ اول دئیه_جک دی. بیر ایکی سیندن سوروشدوقدا اونلار یوللارینی چکیب گئتدیلر. ائله بیل اونون سسینده بئله ائشیتمه_میش دیلر. قاپی یا ساری قاییدیب، قاپیدا دورانلاردان سوروشدو، اونلار دا اورتادا اولان بینا گؤستردیلر، اوزاقدان قالابالیق گؤرسنیردی.  

  اورایا گئدیب، هر کسی اؤزو کیمی گؤردو، اوردا هامی اؤزلرینی فرقلی گؤروردولر، هئچ کیم اونلارلا یاریشانماز، گؤزلر گولوردولر، هر کس ایستییردی باشقاسی اونا ال چالا، یاواش-یاواش هر کس اؤزونه ال چالماغا باشلادیلار، هامی بیر بویدا نظره گلیردیلر، دئیه_سن قیزلار دا بوی چکیب اوغلانلارجا اولموشدولار، بویونلارین بوتونو توتولوردولار. بالا پئنجره_یه یاخینلاشیب نئجه یازلماغین سوروشدو،" سیزینکی بوردا دئییل، سیز گرک گئده_سیز بو آدرسه"؛ گؤزلرین باخیشلاری فرقلندیلر، ایندی بوتون دورانلار ایستیـییردیلر او اونلارا ال چالا، ال چالماسایدی، بیر آن دا یانلاریندا ساخلامازدیلار. بوتون دورانلارا ال چالماق اونا دوشوردو، بوینو شوللاشمیشدی، قوللاری دا ساللانمیشدی. اوردا بیر آز دا قالسایدی چیـیین_لری ایکی طرفه ساللاندیقدا اونو باشیندان ایکی_یه بؤلمک ایستـییردی. داها نفس چکنمیردی، تئز اوردان چیخماغا دوشونوردو. پیلله_لری نئجه یئنمیشدی بیلمیردی. تر باسمیشدی، اوتورماق یئری آختاریردی، بیر یئر تاپیب سریلدی.