داش قاپی
دوشوندوک‌لریمین پارچالارینی هردن ایسته‌دیـییم کیمی یازیرام
داش قاپی
دوشوندوک‌لریمین پارچالارینی هردن ایسته‌دیـییم کیمی یازیرام
من دونیا سورونلارینین دوشونه‌نین بیری‌یم
کندده دوغولسام دا، اؤزومو تانی‌یاندان شهرده اولموشام. آنجاق اوشاق‌لیغیمین بوتون یای‌لارینی کندده کئچیرتمیشم. مدرسه قورتولدوق‌دا دورما گلدیم، کندیمیزه دئیردیم. او زامان کندیمیز ده آباد کند ساییلاردی. بیزه تای کنددن کؤچنلر اولسایدی دا، کندده یئنی ائولننلره ائو تیکیلیردی. کند تپه‌لردن باشلانیب، دوزه اوزانیردی. بایرامدا هر کسی کندده گؤره بیلردین. اونا گؤره ده محرملیک، بایرام اورالاردا منیمسه‌نیلردی. کندین هر سورونونو اؤزومون سورونوم بیلردیم. کندین احوالاتی ماراق‌لاندیراردی منی.
اورتا مکتبی بیتیرندن سونرا، آرتیق بایرام‌لارلا، یای‌لاری کنده کئچیرمک ایسته‌مزدیم. یولداشلارلا اولماغی به‌یه‌نردیم. آمما کنده گئنه داریخاردیم. یاواش-یاواش شهرین سورون‌لاریلا ایلگی‌لندیم. سورونلارینا بلکه ده قاتیلماق ایستی‌یردیم.
زامان کئچدیکده من ده تحصیل اوچون اؤز شهریمدن اوزاق‌لاشیب بؤیوک بیر شهرده یئرلشمک زوروندا اولدوم. بیر آز قالدیقدان سونرا بویوک شهری منیمسه‌دیم. سورونلارینی دا اؤزومونکو بیلدیم. بؤیوک شهرین محرملی‌یین، بایرامین گؤرمک ایسته‌دیـییمده اؤز شهریمیزده اولانمادیم. عسگرلیک‌ده ده بیر باشقا شهرلرده اولوب، اونلارین سورونلارینی منیمسه‌مه‌سم ده ماراقلاندیم.
زامان یئنه ده هیزلا سوروردو. من ده یوخاری تحصیله بیر باشقا شهرده یئرلشمک مجبوریتینده قالیردیم. داها منیم یاشیمدا اولان‌لار ایش‌سیز قالانمادیق‌لاری اوچون، من ده ایش فیکرینه دوشدوم. درسی قورتاریب-قورتارماز لاپ بویوک شهرده اؤزومه ایش تاپدیم. ایندی الیم آغزیما یئتیریردی دئمک. باخدیم گؤردوم بو بویوک شهرین سورونلاری لاپ چوخ‌ایمیش. سورونلاری گؤردوک‌ده ده ماراقلاندیم.
یاواش-یاواش دونیانین سورونلارینا ماراقلاندیم. دئدیم؛ باخ سن آللاه! دونیادا نه قدر چتینلیک چکن وار ایمیش. بیرلرینین ائولرینی زورلویورلار، بیرلرینه زور دئییرلر، بیرلری ایسته‌دیک‌لری کیمی یاشایان‌میرلار. کیمسه‌لر فهله‌لیک ده تاپانمیرلار، فهله‌لرین پول‌لارینی وئرمیرلر، چوخلاری دا پیس گونده یاشاییرلار. دونیادا هر کس حاق‌لاردان دانیشیر، دانیشان‌لارین هامیسی گوجلو دیرلر. اؤزلرینین حاق‌لارینی ساوونمورلار. اؤزگه‌لرین حاق‌لارین ساوونورلار.
من دونیانی چوخ اوجالاردان گؤرمک ایستی‌ییردیم. اوجادان باخدیق‌دا بیر داغیلمیش یئر گؤردوم، دئدیم ماراقلانیم بیر. یاخینا چکدیکده کندیمیزی گؤردوم. اینانمالی دئییل ایدی، کنددن کندلیک قالمامیش‌دی. ائولرین چوخو خارابا، توت آغاج‌لاری قوروموشدو. تئز آتاما زنگ آچدیم کندیمیزین حالینی خبر وئریب نییه بئله اولدوغونو سوروشام.
نییه بئله اولدوغونو سوروشدوق‌دا آتام بیر سؤز دئدی، هر کس سنه تای یولون توتوب بوردان گئدیب، دالینا دا باخمادی. چوخلاری فهله‌لیک آختارماغا گئتدیلر، بیر سیرالاری دا ائله گئتدیلر خبرلری گلمه‌دی.
دؤنوب اؤزومه باخیرام؛
یاشیمین یاری‌سی سووشوب، ائو یوخوم‌دیر، ایش ده ائله کی وار، کندیم ده کی خارابا قالیب. دونیانین سورونلارینا فیکیرلشیرم.
آهان کندین یولون آسفالتی دا آرادان گئدیب، دئییرلر دیمز آسفالت ائله‌مه‌یه، گونده جمعی بئش اون ماشین اوردان کئچر، اونلار دا گؤزلمه‌لی‌دیرلر.
یادیمدان چیخمامیش کندیمیزین یانیندا بیر زیبیل‌خانا تیکیب‌لر، شهرین زیبیل‌لرین بوشالدیب هر دن یاندیریرلار.
هله شهریمدن دئییم، یوخ دئمیرم دئیرلر شهرچی، کندچی، بؤلگه‌چی دیر! من دونیا سورونلارین دوشونه‌نین بیری‌یم!
شهریور گلدی باشا چاتدی. هله ده سؤزلریمی توتانمامیشام
بیلمیرم من بئله‌یم، یوخسا هر کس بئله دیر. ایندی دئییرم نئجه. اؤزومه بیر پارا سؤزلر وئرمیشم، گونلر، آیلار، ایللر اؤتوب اوستوندن هله توتا بیلمه‌میشم. بیلمیرم او بیریسی دونیادا توتاجایام یوخسا یوخ! هر ایل باشلاندیق‌دا اؤزومه دئییرم؛ بو ایل باشقا ایللره بنزمز توتمالی‌یام. ایلین اورتالاریندا دا یادیما دوشور، دئییرم بو ایشی قورتاریم تئزلیکله باشلارام. اؤزومه وئردیییم سؤزو یئرینه یئتیرمه‌یه ائله بیلیرم ذئهنی جهتدن بیر آرخایین‌لیغا یئتیرندن سونرا گؤرمه‌لی‌یم. آمما نه قدر قالابالیق‌لاریمی آزالدیرام، گئنه بیر شئی‌لر وار. باشینیزی آغریتماییم، یایین سایخین‌لیغیندا دئییردیم، دینجله بیلرم، باشلارام. یایین سایخین‌لیغینا فیکریم قاتیشدی، وئردیییم سؤزوم یادیمدان چیخدی. البت بونو آرتیرمالی‌یام اؤزومه وئردیییم سؤزلر یادیمدان چیخیر. اؤزومه وئردیگیم سؤز ده دوغروسو یادیمدان چیخمیر، آنجاق حاضیرلیغیم اولمور. بو دؤنه سؤز وئریرم قیشدا سویوخ اینجیتمه‌سه، اؤزوم ده اوشومه‌سم سؤزومو توتام. بیلیرم کی پاییزدا باشیم قاتیشیق اولار، توی-دویون چوخ اولار. واختیم اولماز!.
بیلمدیم ندن یازیم
هر گون یازماق اولمور. ائله بئله‌سینه یازماق دا گلمیر. یان-یؤوره‌میزده اولان اولای‌لارلا ایلگی‌لنم اولاردی. تیراختورون یئنه 80مین یانداشی‌لا یئنیلمه‌سی، آمریکانین جئمیک بورجلارینین پارتلاما گونو ، دلی کئشیشین "قوران کیتابینا" هده-قورخو گلمه‌سی، دونیا بسکتبال کوپاسی و باشقالاریندان دا یازماق اولاردی. آنجاق بونلارین هئچ بیری بئینیمی ماراقلاندیرا بیلمدی. ماراقلانمادیغیم بیر سؤز تاپمادیق‌دا دا بو یازی‌نی یازدیم. البت یازا-یازا بیر شئی‌لر ذئهنیمدن کئچدی، یادیمدا قالسا گلن گونلره ساخلانیلا بیلر.
اوروج بایرامینیز قوتلو اولسون
اوروجلوق گلدی, کئچدی. اوروج بایرامی دا یئتیشدی. اوروجلوق آیی, نفس لری قوروماق آیی دیر دئمک. بو نفس تکجه یئمک, ایچمک یوخ, بلکه بونلاردان یوخاری اینسانین ایچینده اولان بوتون کؤتولوک لردن قورونماق دیر. بو بایرامین اؤزللیلیگی بوتون موسلمانلارین بو بایرامی پایلاشماسی دیر. بو ایل اوروجلوق آیی زومار آیی لا اوست-اوسته دوشمودو. هالای شنلیک لری ده بو گونلرده اولارمیش. دوزدو بو ایل ایستی اولدوغونا گؤره هله پاییرین اییسی دن خبر یوخدیر. سونای گونو ده یاخینلاشیر. بو بایرامدا بیر چوخلاری ائولریندن اوزاقدا دیرلار. بوتون اینسانلاری سئونلریله بیر یئرده بایراملارینین قوتلاماق آرزیسی لا!..
ائشیدین ها اورمو گؤلو قورویور
آذربایجاندا ائکو‌سیستمین پوزولماسی تَکَره دوشوب، تووا مینیب. هر کس گؤزلرینین قیراغی‌لا باخیب، چوخ اوره‌یی یانان، ایچیندن بیر آه چکیب اوستوندن کئچیب.
آذربایجاندا هر ندن چوخ سولاری دوز قوللانان‌مادیلار. قویو قازماق راحاتلاشاندان، سو قویولاری قازیلدیلار. سو قویولار گئتدیکجه درین‌لشدیلر. سووارماق‌لار ایسه کئچمیشده‌کی‌لر کیمی قالدیلار.
چوخ چیمن‌لر سؤکولوب، اکین یئرلرینه دؤندولر. چیمن‌لری ائله آذربایجانلی‌لی سؤکدوروب، اکین اکدیردی. آذربایجانلی دولت مأمورو دا یا گؤرمه‌دی، یا دا گؤرمه‌دی. بئله بیر اولای‌لار آذربایجانین هر یئرینده اولدو. تورپاق‌لارین سویو چکیلدیکجه چایلارین قاباغینی آلیب، بندلره ووروب، آخان چایلارین سولاریندان قوللانماغی دوشوندولر. بندلر وورولدوقدا اکینچی‌لر داها سئویندیلر سو بولدور دئیه.
یئر سوسوزونجا گؤیدن ده یاغیش یاغمادی، بیر ایل، ایکی ایل، ایللر کئچدی. هئچ کس اورمو گؤلونو گؤرموردو. بیردن بیره اورمو گؤلو اؤلومونه اوزه چکدی. هر کس گؤلون اؤلومونه ایناندی. هئچ کس بیر ایش گؤرمدی، گؤرمک ده ایسته‌مه‌دی. دریندن بیر آه چکیب گئتدیلر. چوخ اوره‌کلری یانان نئچه اوتوروم قویدولار بیر ایش گؤرمه‌لی‌ییک، آمما نه ایش گؤرمه‌لی‌ییگی هئچ کیم آغیزا گتیرمه‌دی.
هر کس اوجا سس‌له دئییر آی بالا اورمو گؤلو اؤلور ها! دئمه‌یین دئمه‌دی؟! اورمو گؤلو اؤلومونو، اؤزو چیغیریب هر کسه. ایسته‌دیـیی اؤلومدن قورتولماق‌دیر. کیم بیلیر گؤلون جانلانماغینا نئینه‌مه‌لی‌ییک؟!