داش قاپی

داش قاپی

دوشوندوک‌لریمین پارچالارینی هردن ایسته‌دیـییم کیمی یازیرام
داش قاپی

داش قاپی

دوشوندوک‌لریمین پارچالارینی هردن ایسته‌دیـییم کیمی یازیرام

نه‌لر یازدیم، نه‌لر قالدی

   یازماق، چتین ایش‌ دیر.  بئینین‌ده اولان‌لاری کاغاذا گتیرمک، یوخاری سَوی‌یه‌لی بیر باجاریق دیر. چوخ واقت‌لار آدام نه یازاجاغین بیلر، آمما نئجه یازماغین بیلمز. سؤزده یازی-پوزونو بیلمک، عمل‌له فرقلی‌دیر.  

  نئچه واقت‌لار اولور، اینسان‌لار گیزلینده یازیرلار. گیزلینده یازیلیر، گیزلینده اوخونور، هئچ کیمده نظر وئرمیر. نظر ده ایسته‌میر. هر کس یازماغی باشلایاندا بئله بیر سورون‌لاری اولور. تکجه سرگی‌لدیک‌ده، گوونج قازانا بیلیر. یازیسی یاخشی اولماسا دا، یازیسیندان یییه‌لیک ائدیر.  

 

   ائله دوشونوردوم، یاخشی یازا بیله‌رم، باشلادیق‌دا گؤردوم، چتین ایش دیر. اَمَک ایسته‌ییر. اولان ایش دیر. امه‌یی قویمالی‌دیم. قویدوم. هردن یورولدوم. دالی چکیلمه‌دیم، گؤرونمه‌دیم چکیلمه‌دیم. قصدله یالنیش یازدیم. سونرا هر کسدن سوروشدوم.  

    بو دوشرگه‌ده یازیلان‌لاری یولا دوشمک اوچون یازدیم. یولا دا دوشدوم. هردن، قونولار بیر-بیرلریله یاریشیردیلار، یازلماغا. هردن ده هئچ نه تاپانمیردیم. تاپانمادیغیم زامان‌لار باشلادیق‌دا گلیردی.  

  

    ایلین اورتالاریندا یورولدوم، آمما سؤز وئردیم بیر ایلی سوره‌لی یازام، بئله ده اولدو. یاخشی اولدو. یازدیق‌لاریمی قونولارا بؤلن زامان، قونولارا بؤلنمه‌دیم. اؤز یازدیق‌لاریمی قونو‌لارا بؤلنمیردیم. بونو دا باشا دوشدوم، هر بیر بؤلمه‌یه اؤلچولر ده حاضیرلانسا، یئنه کسین‌لیک‌له بؤلمک اولماز. هر بیر یازینین بؤلمه‌سینی ده‌ییشدیره بیلمک اولار.  

بو ایل بو قدر، بلکه گلن ایلده یازدیم، بلکه ده یازمادیم.  

بایرامینیز دا موبارک.

باجالار، شال سال‌لاماغااؤرتولوب

   آخیر چرشمبه‌نین، گؤزل، یاددا قالان ایش‌لریندن بیری ده، شال(قورشاق) سال‌لاماق‌لار دیر. شال سال‌لاماق هانسی زامانا عایید اولدوغونو من بیلمیرم. آنجاق کئچمیشده‌کی‌لردن ائشیت‌میشیک، اونلار بیلنی شال سال‌لاما وار ایمیش.   

   شالی بویونو سالارلار، قورشاغی بئله باغلایارلار. اونلارین سال‌لاماق ندن‌لری اوزون‌لوق‌لاری دیر(دیری قورخا-قورخا ایشله‌دیرم، نی‌یه کی بیز شهرلی‌لشمیش، کندلی‌لره باجا قالمایبب). شال‌لار باجالاردان سال‌لاناردی. باجا دا گؤیده اولدوغو اوچون شال سال‌لانمالی‌دیر. ائولرین بیر قات اولدوغوندان، داملارا دیرمانماق راحات اولاردی. اوغلان اوشاق‌لاری دامدان-داما، شال سال‌لایاردی‌لار. سال‌لانان شالا باغلانان پای‌لار، جوراب، الجک، یومورتا، یئمیش( گیردکان، بادام، آلما، هئیوا) اولاردی. او زامان باجالاردان سال‌لانماغی اوچون هر کسین گؤزو قاپی یئرینه باجادا اولاردی.  

 

   قوناق‌لار اؤزلری یوخ شال‌لاری گلیب، پایلارین آلیب گئدردیلر. بو آرادا شال سال‌لایان چالیشاردی تانینمایا، ائو یی‌یه‌لری ده شال‌لاردان تانی‌یاردی‌لار.   

   باجالار ییغاشاندان سونرا، شال‌لار پئنجره‌دن سال‌لاندی، پئنجره سالایان بوینون چکیب گیزلتمه‌لی اولوردو. باجالار گئنلیب، نیفی‌دن(تاوان، پَسَر) دووارا گلمیشدی‌لر.  

   ائولر داملار اوجالاندان سونرا، شال‌لار یایلیغا دؤنوب، قاپی‌لارا باغلاندی. قاپی‌لار چالینیب، گیزله‌نیردیلر. پای‌لار دا ده‌ییشیلیردی. پای‌لار پول اولوب دیر.  

   ائولر نئچه قات‌لاشاندان شال‌لار، قورشاقلار، یایلیق‌لار، پای‌لار ییغیشیلیب. باجا اولمادیغینا گؤره گؤیه، داها باخمیرلار. باجالار شال ‌سال‌لاماغا اؤرتولوب.

اوددان آتلانماق،

   چرشمبه‌‌ده، گؤز قارالدی، کوچه‌لرده تونقال‌لار قالانیب، یاندیریلارلار. تونقالی قالاییب، یاندیرماغا هر کس اودون گتیرر. تونقال‌لار آلیش‌دیقدا هر کس استوندن آتلانار. اوستوندن آتلانان‌لار، گنج‌لر اولارلا. هر کس بیر ایلین کؤتولوک‌لرینی اوددان آتیلدیقدا اودا تاپشیرا بیلر. اؤزونو سیلکه‌له‌ییب، اودون آلووندا کؤتولوک‌لرینی یاندیرا بیلر. چیریق-چیریق سسلر، کؤتولوک‌لرین پاتلاماغینین نیشانه‌سی ساییلار.  هر کس گلن ایله گئتمه‌یه یونگول‌له‌شر. 

 

   اوتدان آتلانان‌لار اورک‌لرینده، بیر شئی‌دیله‌ییب آتلانارلار. قیزلار دا گله‌جک‌لرینه ایسته‌دیک‌لرینی دیله‌یرلر. اودون قیراغیندا اویناماق‌لار دا اولار. اودون باشیندا اولماق، اودون‌لار کؤزه دوشه‌نه‌تک اولار. سونرا هر کس شام یئمه‌یه گئدر(پیلوو یئمک اوچون).   

 

  ایندینین چرشمبه‌سینده هر ندن چوخ، تاراققا پاتلاتماق‌لار وار. تاراققالار پاتلاییر. قیز-اوغلان‌لار دا بیر-بیرلرینین بازلیق‌لارینا چیخیرلار. بیر قیز، گؤروب خوشو گلدی‌یی قدر اوغلان، بیر اوغلان دا یولدان کئچن هر قیزدان بازلیق ائله‌ییر. تاراققالار پاتلاییر، سؤزلر آتیلیر، هر دن ده قاوالا قاشدی دوشور. چرشمبه‌نین اوت یاندیرماغی چوخ سسلی اولور. قولاق‌لاری باتیریر. 

شهرلرده گئجه‌نین سونونا تک پاتلادیرلار.

چرشمبه‌لیک، پای آپارماق

    چرشمبه آخشامی، ائولرین اره گدئن قیزلارینا پای آپارارلار. پای آپارمامیشدان، چرشمبه‌لیک اوچون بازارا گئدن‌لر، بازارلیق‌لارینی گتیرندن سونرا، قیزلارین بایرام پای‌لارینا، چرشمبه‌لیک‌لری ده قویولار.  

    چرشمبه‌لیک‌لر، آینا، داراق، عطیر و بونا تای خَرَزی‌بازارلیق‌لار اولارلار. داها دوغروسو بزه‌نمک اوچون آلینان‌لار اولار. اوغلان‌لار تکجه ائولریندن اره گئدن قیزلارا یوخ، بلکه آداخلی‌‌لیق اوچون، گؤز‌آلتی ساخلادیق‌لاری قیزلارا دا آلارلار. گؤزآلتی‌لارینا بیر جور یئتیره‌رلر. دوداق‌لارینین اوستو قارالمامیش اوغلان‌اوشاق‌لارینا، ایلین گؤزل آن‌لاریندان بیری یاشانیر. آداخلی‌لارینا(داها دوغروسو، گؤزآلتی‌لارینا) آلدیغی پای‌لاری تونقال قالاییب، اودون چئوره‌سینده، یول اوستونده قارانلیق زامان‌لار چاتدیرارلار. گیزلی باخیش‌لارینی قارانلیق‌دا دا سئچه بیلرلر.  

 

    قیزلارین پای‌لارین چئشیتلی‌لی‌یی چوخ اولار. آنا پایدان سونرا، چرشمبه‌ده آلینان‌ آینا داراق‌لار(اوغلان اوشاق‌لاری باجی‌لارینا، عمه‌لرینه، خالالارینا آلارلار)، ائوده دوزلدن بایرام یئمک‌لریندن، یومورتا و ... اولور. اونلارین بیر تاباغا قویولور(ایندیلیک ده کادو کاغاذلاریلا کادولانیر)، تاباغین اوستونه ناخیش‌لی بیر اؤرتوک اؤرتوب، گؤزقارالمادان، گؤزلری یولدا اولان قیزلارین ائولرینه چاتدیرارلار. پایی آپارماغا اوغلان اوشاق‌لاری بیر-بیرلرینن یاریشارلار. پای‌آلان قیزلار، پای گتیرن اوشاق‌لارا پای وئررلر. پای جورابدان توتوب، دستمال، یومورتا، بادام، جویز( البت ایندی‌لیک‌ده پول) و بیر چوخ شئی‌لر اولار. 

چرشمبه دب‌لری

   چرشمبه، بایراما گیریش دئمک دیر. بایرامین قاباغینا چرشمبه‌لرله گئدردیلر. ایندی بو چرشمبه‌لردن یایقینی آخیر چرشمبه قالیر. بیر ایلین بوتون چرکین‌لیک‌لری بایرام‌دا آرینمالی دیر.  

 

   بایرامین اؤزونه بیر شئی قالماز، آریندیرماق‌لار، بایرام آیی، دؤرد چرشمبه آراسی اولار. نه‌لر یئنی‌لنیب، نه‌لر ال چکیلیب، نه‌لر سوپورولوب، نه‌لر آلینماغی بایرامدان قاباق گرک اولموش اولا.  

 

   ایلی یئنی‌له‌مه‌یه، زامان سوره‌ینده دب‌لر یارانیب. یارانان دب‌لردن ایندیلیک‌ده یاشایان‌لارینین چوخو، ایلین سون چرشمبه‌سینده گؤرولور.   

   دب‌لر گونون سوره‌سینده بو جور سیرالانیرلار؛  

1- ایلک قیزلارین بولاق باشینا گئدیب، سودان آتلانماق‌لاری، بیر سیرا یئرلرده ده سویو کسمه‌لری اولار. 

 

2- کیشی‌لرین چرشمبه‌لیک ائله‌مه‌لری(بازارا گئدیب، چرشمبه پایی اولاراق، گلین‌لره، قیزلارا، اوشاق‌لارا، باجی‌لارا، آنالارا پای آلماق‌لار اولور)   

3- قیزلارلا گلین‌له‌ره پای‌لارین گئتمه‌یی 

4- ائشیکده اولان‌لارین قاییدیب، تونقال قالاییب، اود یاندیریب، اوستوندن آتیلماق‌لاری.  

5-پیلوولارین یئییلمه‌سی 

 

6- شال‌لارین سال‌لانماغی  

7- گئجه اوتورماغی