قاپسام‌لی باخان‌لار

  علامه‌لر، عونوانینی چوخ ائشیدیب‌سیز. کئچمیشده هر ندن، چوخ بیلن کیمسه‌لر علامه دئییردیلر. هرندن دئدیک‌ده، بیلگی(عئلم) آلانیندا(ساحه‌سینده)، یایقین اولان‌لاری بیلیردیلر. اونلار اولان بیلگی‌لره ده بیر شئی‌لر آرتیریردیلار. بیلگی‌لرینی بیر‌کس‌لره ده اؤیره‌دیردیلر. گئنیش بیلگی‌لری اولدوق‌لاری اوچون، هرکسی یئنه‌بیلیردیلر. سیتئم‌لی(ایندیکی بیلیم‌یوردلار تکین)  بیلیم‌یئرلری اولمادیق اوچون، علامه‌لرین چئوره‌لری دؤنم‌لرینین بیلیم مرکزلری ساییلیردیلار. هر کس بو یئرلرده دئییلن سؤزلره اینانیردیلار. بونلاری اؤزومدن توخومورام ها! ابن‌سینا، خواجه نصیر،امیرعلی‌شیر کیمی کیمسه‌لرین یاشاییش‌لارینی نظره آلین.   

   علامه‌لر  بیزیم دؤنه‌مه ده گلیب چاتدی‌لار. بیزیم دؤنمده‌کی علامه‌لرین آنا بیلگی‌لری دین‌بیلگی‌سی اولوب، باشقا بیلگی‌لرله ده ماراق‌لانیب، یئری گلمیشکن ده، گؤروش‌لرینی بیلدیریب‌لر.  

   آمما ایندی، بیلگی‌ آلان‌لاری بیرنفرین الی‌چاتماز قدر گئنیش‌له‌نیب. هئچ کیمسه‌نین باجاریغی بیلگی آلان‌لارین بوتونلویونو قاپسایا بیلمیر. آنجاق گئنل اولاراق، باشقا بیلگی آلان‌لاریندان دا فایدالانماق قاچیلماز دیر.  بو اوزدن اورتا بیلگی‌لر اوزمان‌لیغی یارانیب‌لار. بو اوزمانلیق، بیر اورتاما گتیرن مرکزلرده یارانیب. اوردا اولان‌لارین هر بیری بیر آلاندا اوزمان اولوب‌لار. اؤز بیلیم‌آلان‌لاریندا تاپدیق‌لارینی(چاتدیق‌لارینی) گئنل‌لشدیرمه‌یه چالیشیب‌لار. داها دوغروسو، بیرسیرا  قانون‌لار، اؤن‌گؤروش‌لر(فرضیه‌لر)، تئوری‌لر و... دونیالاشدیرماغا چالیشیرلار. البت بو کئچمیشدن ده وار ایدی.  

   سؤزو بئله ییغیشدیریم، کئچمیشده‌کی علامه‌لرین گؤره‌وی، مرکزلرین بوینونا دوشور. اوردا هرکس بیر بیلگی‌ده اوزمان اولوب، باشقا بیلگی‌لرین تاپینتی‌لاریندان دا،‌خبری اولور. یئکون‌لاشدیرماق دا، مرکزی یؤنتن‌لرین بوینونا دوشور(مرکزی یؤنتن‌لر ده بیلگی‌آلان‌لارینین اوزمان‌لاری اولورلار. چاخناییش عئلمی، آنلاییش عئلمی، فراکتال، کومپلئکس سیستیم‌لر، بئله بیر مرکزلرده یارانیب‌لار.