داش قاپی
دوشوندوک‌لریمین پارچالارینی هردن ایسته‌دیـییم کیمی یازیرام
داش قاپی
دوشوندوک‌لریمین پارچالارینی هردن ایسته‌دیـییم کیمی یازیرام
دوغولوب، بؤیویوب، ایلگی‌لنمه‌ییمیز
هاردا دوغولدوغوموز اؤز الیمیزده دَییل، دوغولان چاغلاریمیز بیر شئی‌یه قانساق دا(چوخ چتین نظره گلیر، آنجاق اولا بیلسین، بیلگین‌لر اینسانین قانماغیندان بیز بیلمه‌دیـییمیز بیر سؤزلر دئسین‌لر)، یئریمیز، عاییله‌میز، دیلیمیز، دینیمیزی اؤزوموز سئچمیریک. اوشاقلیق چاغلاریمیزی دا اؤزوموز پلانلایا بیلمیریک. اوشاقلیق چاغلاریمیز، تام چئوره‌میزده اولان قوروقچولاریمیزا باغلی‌ییق. آتا، آنا، باجی، قارداش، عمی، خالا، قوهوم، قونشو، دئولت، یئتیم‌خانا، لوتولار، آغ‌ساققال‌لار یا دا اؤزوموزو ده اؤزوموز سئچمیریک. بؤیودویوموز چئوره باغلی ائییتیمیمیز ده اؤز الیمیزده اولمور.
یئتیشگین چاغ‌لاریمیزا آیاق قویدوقدا، یاواش-یاواش اؤزوموز سئچه بیلیریک. بلکه بیر یئرلرده سئچمه‌یه ایمکانیمیز اولمور. هر حالدا عؤمروموزون یاخشی اؤیره‌نه بیله‌جک واقت‌لارینی باشقالاری بیزی یؤنلندیریر.
ایلگی‌لنمک‌لریمیزی ایسه اوشاقلیقدان بلیرله‌یه بیلیریک. چئوره‌میزده اولان‌لارین داورانیش‌لارینا گؤره بیرلریله چوخ ایلگی‌لنیب، بیرلریله آز ایلگی‌له‌نیریریک. یاواش-یاواش ایلگی‌لنمک‌لر بیربیرلرینه دویونله‌نیر، بیردن گؤروروک، اؤزوموز بیلمه‌دن، سئزمه‌دن چوخلارینان ایلگی‌لنمیشیک. هردن اولور، اؤزوموزه گیریریک، هر کسدن قاچیریق. بئله دوروم ایلگی‌لنمک‌دن کؤتک یئدی‌ییمیز اوچون دیر. ایلگی‌لرین نئجه گئتدی‌یینی تام اولاراق بیز بلیرله‌یه بیلمه‌یه‌جه‌ییک. آمما هانسی یؤن گؤتوردویونو ساغلایا بیله‌ریک.
ایلگی‌لریمیزی اؤزوموز ساغلاساق بئله، ایلگی‌لنمک‌لریمیز سینیرلی اولورلار. سینیرلاری پوزان‌لار، داها دوغروسو پوزا بیلن‌لر، یئنی آلان‌لاردا ایلگی یاراتدیق‌لاری اوچون، چوخ سئچه‌نک‌لری اولا بیلیر. هر بیر یئنی یارانان ایلگی هر زامان قازانج اولمور. اوچوروما گؤتورن ایلگی‌لر، یئنی ایلگی‌لرین ایچینده چوخ اولور. هر یئنی ایلگی یارادان هر نه‌یی گؤزونه آلمالی دیر. یا پارلایاجاق، یا اوچورومدان آتیلاجاق!
قیزیل گول
یازدا خویون "اورتا دؤردیولو(چهارراه مرکزی)"-ندا طبیعتین پایلاری، توکان‌لارین قارشی‌سینا سریلیب، ساتیلار. گؤبه‌لک، دونبالان، اوشقون، اَلَه‌گَز، قیزیل‌گول، کیریش و بونلارا تای بیر چوخ چؤلده بیتن اوتلارین اییی‌سی‌له، سسی شهرین اورتاسینا دولار. خویلولارین چوخو بو بیتگی‌لردن پیشمیش(خؤرک) پیشیرر‌لر. اؤز آرامیزدی چوخ دا دادلی اولار. یازین یئمک‌له‌رینین دادی، ایلین باشاباشی داماغیمیزدا قالار. یوخاریداکی بیتگی‌لردن ایکی‌سی‌نی اَکیرلر. قیزیل‌گولو چوخدان دیر خویدا اَکیرلر. گؤبه‌لک تَزه‌لیک‌ده اکیلیر. گولخانا‌لار چیخاندان بری اکیلیر.
یوخاریداکی‌لارین آراسیندا قیزیل‌گول، کیتاب‌لاردا دا گلیب. خویا گؤره دانیشاندا(باشقالارینین دیلیندن کیتاب‌لاردا یازیلانلار)، قیزیل گولدن ده آد آپاریب‌لار. آد آپارماسالار دا قیزیل‌گولو ایله خویلولار یاشاییرلار. هم آراغین چکیرلر، هم گول‌‌قند(قیزیل گولو شکرده اوووب، گونون قاباغینا قویارلار، گون قاباغیندا اؤزون توتار) دوزلدیب هم ده گول‌موربا‌سین پیشیرلر. بیر سؤز ده دئسک، خویلولار قیزیل گول‌له یاشایارلار.
"خوی"دا اولان زامان‌لاریم، "خوی"ون "قیزیل‌گولو"نو هر کس بیلدی‌یینی دوشونوردوم. خویدان آیریلدیغیم زامان‌لار، خویدا قیزیل‌گولون بول اولدوغونو دئدیک‌ده چوخ آدام ائشیت‌مه‌میشدی‌لر. بیر آز خویدان چوخ اوزاق‌لاشدیق‌دا، باشقا بیر شهرین آدینی قیزیل‌گول شهری اولاراق ائشیتدیم(کاشان).
شانسا، ایکی اوچ ایل‌لیک یولوم "کاشان"ا دوشدو، کاشانین اؤزو یوخ "قمصر" قصبه‌سینده قیزیل‌گولو بول اکیردیلر. قمصردن سئوای "نیاسر" آدلی بیر قصبه ده ده قیزیل‌گولو اکیردیلر. هرندن ماراقلی‌سی، قیزیل‌گول هفته‌سی قورماق‌لاری ایدی. قیزیل‌گول هفته‌سینی هر یئرده سس‌لندیریرلر. اوزاق-یاخین شهرلردن قیزیل-گول هفته‌سینده اورا گلیرلر.
او گونلرده "کاشان"ا خئیلک آداما ییغیشیر، آراق‌لارین سرگی‌سی(نمایشگاه عرقیات)، گول سرگی‌سی، یئمک سرگی‌سی، هر نه‌یین سرگی‌سی قورولور. اوندا بیلدیم، نی‌یه کاشان قیزیل‌گول شهری اولاراق تانیت‌دیریلیب. قیزیل‌گول‌له باغلی بیر‌چوخ ایش یارادیرلار.
او گوندن بری داها "خوی" قیزیل‌گول شهری اولاراق دئینمیردیم. الیمده اولان فاکت‌لار(سند) بئینیمده اولان خویون قیزیل‌گول باغلاری‌لار، ساتیش یئرلری دیر. یئکه باشی قیزیل‌گولدن شکیل‌لر دیر. او شکیل‌لر هر یئردن چکیلمیش اولا بیلر.
عونوان‌لاری یییه‌لنمک اوچون، چوخ چالیشمالی‌ییق.
قوزو، یوخسا قویون
آدام‌لارین خویلارین بللتمک اوچون، نئت دئمکدن باشقا، حئیوان‌لارا اوخشادیرلار. بو اوخشاتمالار توپلومو ایچینده بیرئی‌لره ایشلهنیلیر. آد وئرمه‌لردن نئچه‌سینی بیرلیک‌ده گؤرک:
آسلان: قورخمویان، دایانان، قاچمایان، هر زامان مئیدان اولان آداما دئییلیر. بئله آدام‌دا سالدیرقان‌لیق اولماز، یئرینده دایانیب، سالدیریلارا قارشی ساواشار. هردن بـَبیرله قافلان دا بو آنلامدا ایشلهنیلیر. آنجاق قافلان‌لا بـَبیرین سالدیرقانلیغی اولور.
قورد: زیرنگ آداما دئییلیر. هر ایشی یئر به یئر ائله‌ین، آلدانمایانا دئییلیر. قورد اوره‌ک‌لی ده قورخمویان کیمسه‌لره دئییلر.
تولکو: حوققا‌بازا دئییلیر. تولکونون ایشی آلداتماق دیر. تولکونون قورخاق‌لیغی دا وار دیر.
چاققال: ذاتی خاراب کیمسه‌لر دئییلیر، باشقالارین امک‌لرینی یییه‌له‌نیر.
ایت: یئرسیز آداملاری یامان‌لایانلارا دئییلیر. یان-یؤوره‌سینه بیرینی قویمویان‌لارا دئییلیر. چیرکین‌لیک، سومسوک‌لوک، یالتاق‌لیق باشقا عادت‌لری دیر.
پیشیک: باشینی هر ایشه سوخان‌لارا دئییلیر. سوخولقانلیق‌لا بیرلیک‌ده بیر آز دا شیرین‌لیک‌لری اولان کیمسه‌لره دئییلیر.
سیچان: قورخاق آدام‌لارا دئییلیر.
مال: قانمازا دئییلیر. قانماز دئدیک‌ده یان-یؤوره‌سینه باخمادان، خالقین حاقینی نظره آلمادان ایشینی گؤرن کیمسه‌لره دئییلیر. هردن بو آنلامدا، مالین یئرینه، اؤکوزله ائششک ده ایشلهنیلیر.
اؤکوز: هم مال آنلامیندا هم ده گوجو چوخ آنلامیندا ایشلهنیلیر. بو آنلامدا آیی دا ایشلهنیلیر. آیی اؤکوزه گؤره پوزیتیو آنلامی داشی‌ییر.
قویون: حاققیندان کئچه‌نه دئییلیر. باشینی آشاغی‌یا سالیب، هر یئره سورولن‌له‌ره دئییلیر.
قوزو: سؤزه باخان آدام‌لارا دئییلیر. بئله آدام‌لار دا باشلارینی آشاغی‌یا سالیب هر یئره سورونن‌لره دئییلیر. قویوندان تکجه فرقی، پوزیتیو آنلامی داشیماغیندا دیر. قویون نئگاتیو آنلامی واردیر.
قوزو هله یئتیشگین اولمادیغیندان، سؤزه باخانلیغی موثبت آنلام داشی‌ییر. آنجاق قویون، بیر یئتیشگین اولاندان سونرا دا هر یئره سورولدویوندن، حاققینا دیرنمه‌دی‌ییندن اؤترو منفی آنلام داشی‌ییر. عئینی حالدا قوزو بؤیودوک‌ده قوچ اولماق ایمکانی دا اولدوغو اوچون پوزیتیو آنلامینی ساخلاییر. ها بئله قوزولوقدا معصومیت‌ده وار دیر.
قویون‌لا قوزو باخیلان آچی‌لارا باغلی اولاراق بیربیرلرینه چئوریله بیلیرلر.
قوچ: قویون جینسیندن اولماغینا باخمایاراق، ایگید آدام‌لارا ایشلهنیلیر.
تکه: باشقالارینا آتلانان‌لارا ایشلهنیلیر. خوروز دا بو آنلام دا ایشلهنیلیر. خوروزدان خوروزلانماق فئعلی ده یارانیب.
آرخالاریجا سو سپمه آنام!
یولچولارین دالیسیجا سو سپیلیر. سو سپن‌لر ایسه عزیرلری اولورلار. عزیزلرین عزیزی آنا، اوشاغینی یول‌لاندیردیق‌دا، یول بویو آیدین‌لیقدا قالسین دئیه سو سپیر. هر آنانین گؤزو یولدا قالیر، گئدنی قاییدا. هر سس‌له اوره‌یی دؤیونور.
یو‌ل‌لانان‌لار ایسه یول توتدوق‌لاری اوچون، آنالارینی یاددان چیخاریرلار. یولون گونده‌می باشلارینی قاتیب قالیرلار یولدا. هر یئردن ال اوزدوک‌ده یادلارینا آنا دوشور. جیب‌لری بوشالدیق‌دا آنالارینی یادا سالیرلار. آنا اوره‌یی الیندن گله‌نی اوشاغینا گؤنده‌ریر. اوشاغین‌دان اوماجاغی اولمور. یوخاری باشی، اوشاغین اوزون گؤرسون دئیه، اولمادیقدا اوشاغی نفس چکمه‌یی آنایا یئترلی اولور. اوشاغین الی هر یئردن اوزولدوک‌ده آنانین قوجاغینی قاییدیر. سوووب، ساووردوغو یئر یاد ائللرین یئری اولور.
بیزیم یئرلردن، قاتار قاتار گئدن‌لر گئدیر. قاییتمایان‌لار گئدیر. گئدن‌لر اؤزلری‌ایله وارلیق‌لارینی گؤتوروب گئدیرلر. گؤتوردوک‌لرینی ده اؤزلرینکی دوشونورلر. هئچ کیمی ده ایلگی‌لندیرمه‌دیک‌لرینی دوشونورلر. آنالار ایسه آرخالاریجا سو سپیرلر. بیر یوخ دیر دئین، آی گئدن‌لر قویولدوغونوز امک‌لری اؤده‌مه‌دن هارا گئدیرسیز. آنالارین بورجونو قایتارمادان هارا گئدیرسیز. گئدیرسیز، او سیز او دا یول، آنجاق اؤزونوزون اولان‌لاری آپارمالی‌سینیز. آنالارین امک‌لرینی قایتارمالی‌سینیز.
باشقا یئرلره گئدن‌لر ایشه گئدیرلر، اونلاردا بئجریلن باجاریغین قارشیلیغیندا پول قازانماغا گئدیرلر. قازاندیق‌لارینی دا اؤزلرینکی بیلیرلر. بئجردن‌لرین امه‌یین، سایین گؤرمورلر. گؤرمه‌دیک‌لری ده یئتمیر، بئجرن‌لرینی بئله به‌یَنمیرلر. سوچلویورلار.
آنالار ایسه قالیرلار گؤزو یولدا، قولاق‌لاری چین‌لاییر هر زامان. بالالاری اونلارا گؤره دانیشیر، دانیشیق‌لارینین باشاباشی آنالارینی سوچلاماق دیر. آنالار گؤز یاشی تؤکور آرخالاریندا.
دای بس دیر! سو سپمه آنام، گئدن گلمیر، امک گؤرمور، سای بیلمیر.
گونئی‌ده سانسور
بیز یاشایان یئرلرده، بیرلرینی آبارتما، باشقالارینا گؤز یومماق اولدوق‌جا دوغال دیر. بو اوزدن گؤرمه‌مزلیک‌لره قارشی موباریزه بیرینجی یئرده یئرله‌شیر. گؤرمه‌مزلی‌یی دوشونجه آداملاری ساغلاییرلار. داها دوغروسو دوشونجه ایدعالاری اولان کیمسه‌لر بو گؤرمه‌مزلی‌یی اورتایا گتیریرلر. بو گؤرمه‌مزلی‌یه باشقا دوشونجه آداملاری اعتیراض ائدیرلر.
اعتیراض ائدن‌لرین سایی چوخالدیقدا اونلارین آرالاریندا دا گؤرمه‌مزلیک چوخالیر. چوخالیب آیاق توتب گئدیر. گؤرمه‌مزلیک تکجه سیاسال آلان‌لاردا اولسا اونو دوغال گؤره بیله‌ریک. قودرت ساواشیندا بئله دوروم‌لار اولا بیلر. بو دا کی نه‌یی قودرت تعریف‌له‌مه‌لی‌ییک اؤز یئرینده. گوجون هانسی یئرده گئچرلی اولدوغونا اینانیریق او دا اؤز یئرینده!! آنجاق سؤز یازی-پوزو آدام‌لارینا گلدیک‌ده بو گؤرمه‌مزلیک داها گولونج اولور. بئش اون نفری گؤز اؤنونه آلیب، باشقالارینی سیلمک چوخ گولونج گلیر. بو گولونج اوردا اورتایا چیخیر کی، بیزیم‌کیمی دورومدا اولان توپلوم‌لاردا یازی-پوزو آداملاری اولدوق‌جا اله‌نیرلر. توپلومون بیر چوخ آزی یازی-پوزویا گیریشیرلر.
اؤزلرینی دوشونجه آداملاری تانیتدیران‌لار بو آزلیغین چوخ قیسمینی سیلیب(گؤرمه‌مزلیک‌دن)، آز قیسمینی قابارتماغی نه‌یه سؤیکه‌نه‌رک گؤرورلر من بیلمیرم! هردن باخیرام گؤرورم من تانی‌یان بیر چوخ‌لاری(یازی-پوزو آداملاری، منه تای رئکلام‌چی‌لار یوخ) چوخدان دیر، گؤزلردن، خاطیره‌لردن ایتیت‌دیریلیب‌لر. بو سانسور گونئی‌ده واردیر، نئجه یاراندیغی‌نی بیلمیرم! تانیمادیق‌لاریندان دیر یوخسا باشقا بیر ندن وار اوندا قالمیشام، آمما من بیلن بیرچوخ‌لارینی هر کس ده تانیماسا، بیرلری تانی‌ییرلار. بو یازی سانسورو ایچه‌ریله‌شدیرمه‌مک اوچون یازیلیب. بیزلر یولون باشلانیشینداییق، یول دا چوخ اوزون یول دیر. یاخشی یازی‌لار دا بیر بؤلومدن یوخ، بوتونلوک‌دن چیخا بیلر.
آرتیرمالی‌یام، بو یازی هئچ کسی یا کس‌لری نظرده آلاراق یازیلماییب، گئنل‌لیک‌ده گؤرونن دوروما گؤره یازیلیب.