داش قاپی
دوشوندوک‌لریمین پارچالارینی هردن ایسته‌دیـییم کیمی یازیرام
داش قاپی
دوشوندوک‌لریمین پارچالارینی هردن ایسته‌دیـییم کیمی یازیرام
گؤل قورتولوب دریا اولاجاق
اوشاقلیقدا "گؤل" دئینده، کندیمیزین اَته‌یینده اولان گؤلو دوشونردیم. گؤل بالاجا گؤل ایدی. ولدیان داغلارینین(ولدیان داغلاری اورمو دَنیزینه یاخین دیر.) باتی اته‌یینده اولان چئشمه‌کندینین کؤوشنین قورتولاجاغی یئرده، ارسی، هه‌شه‌ریت ایله نَوایی کندلرینین آراسیندایدی. خوی چوخورونا آشان سون تپه‌لرین آراسیندا دا دئیه بیله‌ریک. چئشمه کندینین، یئرلری وئریملی اؤزو ده بول بولاقلی ایدی. کندین هر یئرینده بولاق وار ایدی. بولاق‌لارین سویو ایسه شیرین، ایشمه‌لی سویودی.
گؤلدن اوزاقلاشمی‌یالیم، او گؤل شور گؤل ایدی. یان-یؤوره کندلرله، خویدان گلیب اوردا چیمردیلر. کندین اَکین یئرلرینین سویو ایسه، قاراسودان گَلَرمیش. موسووقولو کندیندن بندی باغلاییب، سویو یئرلره گتیرردیلر. من او آرخدان سو گتیرمه‌یی گؤرمه‌میشدیم، آنجاق آتام گیل دئییردی، چتین ایش ایمیش. قویولار قازیلاندان سونرا، آرخدان سو گتیرمه کسیلدی. قویولار ایشه دوشن کیمی، شورگؤل ده قورودو. قویولارین سولاری بیریندن سونرا قیجیر دوز اولدولار. وئریملی تورپاق‌لاری یاندیریب، بوزقیرا چئوریلدی‌لر. چولون ساتان کنددن قاچیب، شهرلره یئرله‌شدیلر. هر کس هارادا ایش تاپیردی گئدیردی. کندده قالان‌لار ایسه اَل-آیاق‌سیزلار اولدولار.
کنددن خویا گلن‌لرین ایچینده بیزیم ده عاییله‌میز وارایدی. شؤرگولوموز قوروموشدو، آمما شور دریامیز قالیردی. سالماس بیزه یاخین اولدوغو اوچون،سالماس دریاسی دئییردیک. آرادا اورمو دریاسینا دا گئدیردیک. یادیما گلیر بیرینجی دؤنه اورمو دریاسینا گئتدی‌ک‌ده، دریا دالغالانیردی، داها دوغروسو سالماسی سووشوب گئتمیشدیک، دریانین قوخوسونو سالماسدان چکیردیک. گؤز ایشله‌دیک‌جه گؤی ایدی گؤم گؤی. دریا قورتولان ده‌ییل ایدی دئیه‌سن. دریایا آچیلان هانسی یئر اولدوغو یادیمدا ده‌ییل، آمما هر نه ایدی، اوردا آدام چوخ ایدی. قالاجاق یئرلرده یئر یوخ ایدی. هر کس گولوردو. گؤلو گیریب، چیخیب، گونه‌شه سریلیردی. خانیم‌لارلا آقالارین یئرلری ده آیریدی.
دریا گولوردو، قوناق‌لارینی گولدوروردو. دریایا دوشن، باتمیردی. دریا کیمسه‌نی باتیرمیردی. هردن گؤز-قولاغا دولوب، آجیشدیریردی. بلکه ده دریا اویاریردی. چاراسی بیر خییار ایدی، سورتوردون گؤزه، آجیلیغین آلیردی. چوخ دا دریا دا قالماق اولموردو، دوزلو سو، بیر ده گونش درینی فیریق چیخارداردی.
دریا یولوندا هر یئرده، قویو وورموشدولار. هردن قورخوردوم، اولمویا قویولار دریانی قورودا. آخی بیزیم کندین قویولاری شورگؤلو قوروتموشدو، تورپاق‌لاری یاندیرمیشدی. چولون گؤتورن قاچمیشدی. اوشاق آغلی ایدی، دریا قوروماز ایدی. قویولارین سویو آزالدیقجا اَکین یئرلرینه سو چاتمیردی. باشلامیشدیلار، سولارین قاباغین کسمه‌یه، هر یئرده سویون قاباغین کسیردیلر. سونرا ائشیدیردیک، دریا اورمولا، تبریزی اوزاق سالیب بیر-بیریندن، یاخین‌لاشمالی ایدی‌لار. دریادان کئچیت یول ووروردولار. ایلدن ایله، قورولوق اولوردو. قاباقکی یاغین‌لاردان خبر یوخ ایدی. سولار آزالیردی.
هر کس الیندن گله‌نی دریاداناسیرگه‌میردی. بیری قویو ووروردو، بیری سویو باغلاییردی، بیری تورپاق توکوردو، آللاهین دا یاغینی آزالمیشدی. دریا دؤزوردو. دوزون وئریردی، سویون وئریردی، تورپاغین وئریردی. چؤرک وئریردی، یول وئریردی. آمما دؤزومو قورتولموشدو. یول چکیلمیشدی، سولار کسیلمیشدی، یاغین آزالمیشدی. دریانین جانی قورتولموشدو.
دریامیز گؤل اولموشدو، گؤلوموز قورویوردو. کیم بیلیردی بئله اولاجاغین!!! اولاجاغینی بیلمه‌ین، نئینه‌یه بیلر. تکجه باشینا دؤیر. دیزین دؤیرلر. دئییرلر گؤلدن دوز یاغاجاق، شور سالاجاق، آغ یاخاجاق، یئرلری یاندیریب یاخاجاق. بومب اولاجاق.
یا گؤل قورتولاجاق، دریا اولاجاق. یا دا سیز دئیین، کیمدن اؤجون آلاجاق، کیم قورتولاجاق، کیم قالاجاق.
گؤره‌سن گؤلو کیمقورتاراجاق، کیم قورتاراجاق.
بیر بوتون، بیر چه‌ره‌ک
"بویلاشماق" سؤزجویونو بیز اوشاق اولان زامان‌لار چوخ ایشله‌دردیک. تای-توش‌لاریمیزین آراسیندا بویلاشماق چوخ اولاردی. کیم-کیمدن اوجادیر دئیه، دوراردیق بویلاشاردیق. اوشاق آغیلی نئینه‌مک. تئز بؤیومه‌یه جان آتیردیق. هردن بویلاشماغیمیز تای-توش‌لاریمیزلا یئتمه‌ییب، بؤیوک‌لریمیزله ده بویلاشاردیق. بویلاشماغی اوشاقلیقدا اؤیرندیک. بؤیودوک‌جه، آنلادیق، بویلاشماق هر نه‌ده اولا بیلر. بویلاشماق، بیر جور زورلاشماق‌ایمیش.
بؤیودویوموزده دونیا خئیلک ده‌ییشمیشدی، اوشاقلیق چاغ‌لاریمیزین بویلاشمالاری گئچرلی دئییل ایدی. هر گون ده‌ییشمه‌یه گؤروروک. بویلاشماق اوچون، چوخ بیلمیرم نه‌له‌ری اؤیرنمه‌لی‌ییک. اؤیره‌نه بیله‌جک‌لریمیزین، بیر سیراسی بَللی اولسا دا، چوخو بَللی اولمور. اونا گؤره، دونیادا بویلاشماغا دوردوغوموزو یاددان چیخاریریق. اؤزوموزو دونیاداکی‌لارین چَره‌یی ده بیلمیریک.
آمما هردن بیزلردن بیری تاپیلیر دونیاداکی‌لارلا بویلاشماق ایسته‌ییر. بویلاشماق ایسته‌ین نه‌یینه گووه‌نیر، بیلمیریک. ایلک گؤروشده گولونج نظره گلسه بئله، یاواش-یاوش بویلاشماق هاواسی‌نی اوندا گؤروروک. اؤزوموزو یاخین‌لاشدیریریق، الیمیزدن گلسه بویلاشماغینا یاردیمچی اولاق. بیلدیک‌لرینی بیزه دئدیک‌ده(نظریمیزه گلیر هر نه وار دئییب، بیر شئی قالماییب)، بیزیم اوندان چوخ بویلاشماقدا چیخارلی اولدوغوموزا اینانیریق. بیزیم بویلاشماغیمیزا ایلک آددیم، بویلاشان‌لا بویلاشدیغیمیز اولور. هر نه‌یی بوراخیب، اونو یئندیرمه‌یه چالیشیریق. بیز بوتون اولوروق.
یوخلوغوموز
هر بیر یئر تانیش گلیر، هر سؤزو ائشیدیریک. دونیانین اوجو بوجاغیندا یئر قالمیر خبری بیزه چاتمایا. دونیا خئیلک اؤزوموزه تانیش گلیر. دونیا بیزله‌شیر. بیز دونیانی تانیش گؤردویوموز اوچون، داریخمیریق. بیر یئرده داریخمادیغیمیز، غریب اولمادیغیمیزی سیمگه‌له‌یه‌ر. دونیانی دولاندیق‌جا غریب‌سه‌میریک. هر بیر کسی اؤزلشدیره بیلیریک. اؤزگه آنلامی بیزده ایتیر. "دونیا منیم، دونیا سنین، دونیا هر کسین" سؤزونو یاشی‌ییریق، یئر ایسته‌ینده بیری بیزدن، چَکیلیب، یئر وئریریک. یئر اوزونده یئر قالمیر خوشوموز گلمه‌یه، هئچ کسین اولماغینا یوخ دئمیریک. وار اولان بیر وارلیغا نئجه یوخ دئمک اولار!؟
دونیانی فیرلانان زامان‌لار، هر دن یادیمیزا دوشور، اؤزوموزو سرگی‌له‌یک، اؤزوموزو دونیادا اولان‌لارین بلکه خوش‌لاری گلدی دئیه، سرگی‌له‌مه‌یه باشلاییریق. اؤزوموزدن سونرا هئچ کس ایلگی‌لنمیر. هئچ کیمین ایلگی‌لنمه‌دی‌یینی، دوغال گؤروروک. اولا بیلر، دونیادا بیرلری بیرلرینی گؤرمویه‌لر. اوستونو وورمادان، دونیانی اؤزلشدیریک. دونیا اؤزلشدیک‌جه، اؤزوموز اؤزگه‌له‌شیر. اؤزوموز اؤزگه‌له‌شدیرمه‌یی سئچیریک.
گئنه باشیمیزا وورور، اؤزوموزو سرگی‌له‌یک، دونیاداکی‌لاردان خبر اولمور هئچ، اؤزوموزونکولر دونیا دیلی‌ایله دانیشمادیغیمیز اوچون، تپگی گؤرسه‌دیرلر. نه قدر چابالاییریق، دونیا دیلی ایله دانیشا بیلمیریک. "اولار مه‌یر، بیز دونیا دیلینی هر کسدن یاخشی باشا دوشوروک، نی‌یه گرک دانیشانمایاق" اؤزوموزدن سوروشوروق. بیز دانیشدیق‌دا اؤزوموزونکولر بئله باشا دوشمورلر. نه گؤرورلر، نه باشا دوشورلر. دئیه‌سن گؤرونمز اولموشوق. اؤزگه‌لشمیشیک.
اؤزوموزو، یازیب آختاریریق، بیز یوخوق. گؤرونمزلی‌ییمیز، یوخلوغوموزدان ایمیش مه‌یر. یوخلوغوموزدان ممنون اولوروق. بیز اؤزوموز اولماساق بئله، دونیاداکی‌لارین بیرینی سئچه بیله‌ریک. دونیاداکی‌لار گؤرمه‌یه باشلاییرلار بیزی. سئچیمی قازانماق اوچون، یاریشما قویولور. یوخلوغوموزو، اولدورماق اوچون، سئچیمی‌میز آرتیر. اؤزگه‌لشمیش اؤزوموزه، اؤزلشمیش اؤزگه‌لردن وارلیق آختاریریق. یوخلوغوموز باشقالارین وارلیق‌لارینا آرتیلیر! دئمک یوخو، وارا قاتیریق بیز! یوخدان وار یارادیریق بیز!!!!
یوخا یییه‌لنمک
وار "نه دیر؟"-ی، هر کس اؤزونه تعریف‌له‌ییب، تعریف‌له‌دی‌یی وارلیق‌دان ایسته‌دیـیی کیمی یییه‌له‌نیر. وارلیغینین بیر بؤلومونون قوروماغینا الیندن گله‌نی اسیرگه‌میر، بیر بؤلومونو ده اؤنمسه‌میر. قیراخدان باخان‌لار، وارلیق‌لارین هانسی قورونوب-قورونمادیغینا باخمایاراق، الینی اوزالدیر، بیرینی قوپالدا بیلیر، بیرینی قوپالدانمیر. قوپالدانمایان‌لاری لاخلاتماغا چالیشیرلار. هر گون بیر آز لاخلاییب، سونوندا لاخشئی اولورلار. یییه‌سی برکیتمه‌سه الدن وئره بیلیر.
بو آرادا وارلاردان باشقا بیر وارلیق‌لاری دا اؤزوموزونکو دوشونوروک، اونلار الیمیزده اولمادیغینا باخمایاراق، اونلاری الده ائتمه‌ییمیزه خَیال قوروروق. خَیالیمیزی، گئرچک‌لشدیرمه‌یه بیر کس‌لرله پایلاشیریق، پایلاشدیغیمیز، وارلیق‌لاری یییه‌له‌نن‌لره چاتیر. اونلار اؤزلرینی برکیدیرلر. برکیتمک قالسین قیراقدا، ال چاتماز نوقتایا آپاریرلار. هردن خایال سَوی‌یه‌میزدن ده یوخاری یئرلشدیریرلر. خَیال ائله‌مه‌ییمیزه پئشمان ائله‌ییرلر.
خَیال‌لاریمیزی گئرچک‌لشدیرمک‌دن قاچماق، یولوموز اولا بیلمز. خَیا‌لاریمیزا یییه‌لنمک اوچون، اونلاری دوغرولتماغا آددیم آتمالی‌ییق. قولوموزو چیرمالامالی‌ییق. قولوموزو چیرمالاییب، ایشه گیردیـییمیز آن، یوخو وار ائله‌مه‌یی خَیال ائله‌مک اولور. یادیمیزدان چیخماسین، ایشه گیرمه‌میشدن، یاخشی سالیب چیخمالی‌ییق، پیلان‌لامالی‌ییق، یوخسا ائله گون اولار خَیال ائله‌مک گوجوموز ده الدن گئده‌ر.
یوخ دئمک باجاریغی
بیری سالام وئریر، سالامی چوخ ایستی وئریر. اؤزومده دئییرم، گؤره‌سن نه اولوب. بو کی منی چوخ سایمازدی. سالامی وئرندن سونرا دیلینی ایشه سالیر، منی اؤزوله گؤتورور آپاریر. ائله بیلیرم دونیادا اوندان یاخین منه یوخ دیر. گئنه شک ائلیرم اولمویا، منی بیر آیریسیلا ترسه توتا. گؤرورم یوخ، وئردی‌یی آدرس‌لر منه چاتیر. منی دئییسن چیچه‌ییم چاتلاییر. اوزوم گولور. چوخدان ایدی بیری منه بئله یاناشماییب. او آن اوندان یاخین اؤزومه بیر کس بیلمیرم. منله دانیشماغی اون دَیقه سورور. قولاغیم ترله‌ییب، سو قولاغیما گیریر.
بو آرادا، دوغرودان دئییر، دوز ایسته‌یینی دئییر، اون دَیقه‌ده منی یوخلاییب، ایسته‌دی‌یینه حاضیرلامیشدی. من، بیلمیرم نه دئیم، او منله اون دَیقه، ائله دانیشدی یوخ دئمه‌یم. بئینیم بولانیب، بیلیرم گؤردویوم ایش یالنیش دیر. آنجاق یوخ دئمه‌یه دیلیم توتمور. اؤز-اؤزومه فیکیرله‌شیرم، عؤمرومون سونونا دک، ایلگی‌‌‌میز بو دورومدا اولسا، او ایسته‌دی‌یینی من ایسته‌یه بیلمه‌یه‌جه‌یم. بیلمیرم، بلکه من اؤزو یولایام هر کس ایستی‌یه بیلیر. تئلفون دالیسندان مندن ایسته‌دی‌یینی ایستیر، من ده حاضیرلاییب یوللویورام. آیلار کئچیر وئردی‌ییمی ایسته‌‌مه‌یه اوزوم گلمیر. ایل سووشور، هله بیر زنگین ائشیتمه‌میش اولورام. وئردی‌ییم اؤزومه گرکیر. تئلفونون توتورام سس وئرمیر. سؤز-ساوومو اورتاق آدام‌لارلا یوللویورام، گئنه خبر اولمور. ال اوزورم. اؤزومو سؤز وئریرم، بیر داها بو ایشلردن گؤرمه‌یم.
بیر باشقاسی یئنه سالام وئریر، بو سالام دا ایستی سالام‌لاردان دیر، آدامی ترله‌دن سالام‌لاردان، کئچنکی سالام یادیما دوشور. سؤز وئردی‌ییم یادیما دوشور. سونوندا یوخ دئمه‌یی باجارانمیرام. آمما ایچیم ایچیمی یئییر. یوخ دئمه‌یه یول آختاریرام. گئنه یوخ دئیه‌نمیرم. باخیرام یوخ دئیه بیلمه‌یه‌جه‌یم، ایلگی ایزلریمی پوزماق قرارینا گلیرم. باغلانتی‌لاریمی کسیرم، باغلانتی کسمه‌یه بیرینه ایشیم دوشور. یوخو اوزومه چیرپیر.