اوشاقلیقدا هردن کنده گئدن واقت‌لار، کند اوشاق‌لاریلا بیرلیکده اوینایاردیق. بیزیم کند کیچیک کند اولدوغوندان اؤترو(70 ائوه یاخین ایدی)، گلیب-گئدن آز اولاردی. کنده گلن‌لر کندلی‌لر اولوردولار. اونلارین هانسی آراجلا کنده گلدیک‌لری بللی اولوردو. اونا گؤره اؤزگه ماشین‌لا کنده گلن‌لر ماراق‌لا گؤزتله‌نیلیردیلر. کیم اولدوق‌لاری ماراقلی اولور. بللی بیر آرایلا قوناغی گؤزلریله یولچو ائله‌ییردیلر. قوناق گلن هر بیر کسه قوناق سایغی‌سی قویولوب، الدن-باشدان چیخیلیردی. ائولرینده اولان لاپ یاخشی یئمک‌لردن قوناغین قاباغینا گتیریردیلر. هر نه واقتا دک قوناق قالسایدی، کندلی‌لر اونو قوناق‌لاییردیلار.
کندلی‌لرین خوش گؤرولو اولدوق‌لاری هردن اونلارین الینه ایش وئریردی. قوناق‌لارین بعضی‌لری کندلی‌لرین صافلیغیندان فایدالانیب، باش‌لارینا بؤرک قویوردولار. البت همه‌شه بئله اولموردو. یوز قوناقدان بیری ائله اولوردو. هردن ده قوناق یورد سالماق اوچون گلیردی. اولده بیر بالاجا دام وئریردیلر، سونرا یئرین برکیدن‌دن سونرا ال اوزاتماغا باشلاییردی. یا دا بعضی‌لرینین خوناخا‌لاری اولوردو. شهردن نئچه گونلوک قوناق گلیردیلر. شهره گئدنده ده ایش‌لری دوشنده اونلارا اوز توتوردولار. شهرلی‌لر ائولرینده هئچ نه قوناغا وئرمزدیلر. کندلی‌لر ایسه ائولرینده اولان‌لارین لاپ یاخشی‌لارین آییریب بیر قیراغا قویوب، شهرلی‌لر اوچون ساخلاردیلار.
کندلرین دوروملاری گئت-گئده خاراب اولاندان سونرا، شهره آخما باشلاندی. شهره ایش‌له‌مک اوچون گئدنده هئچ کیم اونلارا یئیه دورمازدی. خوناخا ساییلان‌لار خوناخالیق‌دان چیخاردیلار. بئله بیر دوروم تکجه کندله شهر آراسیندا یوخ، بلکه بؤیوک شهرله کیچیک شهر آراسیندا، ها بئله باش‌کندله باشقا شهرلر آراسیندا، یئکه اؤلچوده بؤلگه‌ده اولان اؤلکه‌لرین آراسیندا، قاررالار آراسیندا اولور.
تانینمایان یئر‌لرین میللت‌لری، بیرلری اونلارین آدین چکنده، ائلچی یوللایاندا، دیل‌لریله دانیشاندا یئر-گؤیو قاتیرلار بیر-بیرینه. ائله او ایشدن دانیشیرلار دئیه‌سن دانیشان کیمسه یا کیمسه‌لر ایش‌لرین اوتوروب بونلاری دوشونورلر. البت بو دوروم دوشمان گؤرونن‌لر آراسیندا فرق ائله‌ییر.
ایشین ماراقلی‌سی بو دور، اؤزلرینی دونیادا آز گؤرن‌لر، آز گؤرولدوک‌لریندن اؤترو چیخارلارینی تانیـیانمازلار. بو اوزدن چیخار اولمایان یئرده دوشمان یارانماز. دوشمان یارانمادیغی یئرده بوتون اؤزگه‌لر یولداش گؤرونَللر. اؤزلریندن ائشیتدیک‌لری هر بیر سؤزو اؤزلرینه خبر ائله‌ییب، خوش گؤرولو یاناشیب، سؤزلره دایانارلار.
دویولاجاق بیر نه‌یی اَلدن وئردیک‌ده اؤزله‌رینه گلیب، اونلارا گَلَن‌لرین ندن اؤترو گلدیک‌لرینی باشا دوشرلر. هردن او واقت‌لار دا باشا دوشمویوب، وابالین یومایین دئیه اوستوندن کئچرلر. سیزجه بیزه گلن‌لر وار یوخسا یوخ دیر. وارسا، بزه گلن‌لری بیز گؤروب، نی‌یه گلدیک‌لرینی باشا دوشه بیلیریک. بو آرادا خوش گؤرولویوموز نه قدر اولوب، نه قدر وابال یویوروق.
بو بؤیوکلوکده بیر اولایین قیسا و اوزون سوره‌لی چتین‌لیک‌لرینی دوشونوب، الیمیزدن گله بیلن اونلارا چارا تاپیب، یئرینه یئتیرمک بیرینجی ایش اولور. تکجه میللتین بیر بؤلومونون الی‌له یوخ، بوتون میللتین گوجوله ایش‌لر گؤرولمه‌لی‌دیر. دئدیک‌لریم ده گؤرولور. هر کس بیر یاندا ایش‌لری قاباغا سوردورور.
بئله بیر زامان‌لار اونلولرین ائتگی‌لری چوخ اولار. اونلولوک‌لرینه دایاناراق بیر چوخ‌لارین ایلگی‌سی‌نی چکیب، ایشه چکدیررلر. اینسان‌لارین اوزاق-یاخین اولدوق‌لاریندان آسیلی اولاراق گؤردوک‌لری ایش‌لر فرقلی اولور.
هر کس قاراداغ بؤلگه‌سی‌نی گئدیر، میللتین فرقلی یاناشدیغیندان دانیشیر. میللت اونلولرین بوتونلویوندن چوخ ائتگی‌لی اولوب‌دیر. ائله‌کی هر کس میللتین بیرلی‌ییندن دانیشیب. بئله بیر میللتین اونلوسو بو میللتین نئجه دوشوندویونو دوشونه بیلمه‌سه، میللتین اونلوسو ساییلا بیلمز. دوروم‌لاردان آسیلی اولاراق اونلولر بیر زامان‌لار میللت‌له آیاق‌بیر اولانمیرلار. آیاق‌بیر اولمایان واقت‌لار، تپگی‌لر یارانسا اؤزلرینه قاییتمالی‌دیرلار.
دئپرمین ایلک ساعات‌لاریندان «علی دایی»، تانیمیش فوتبال اویونچوسو دئپرم وورموش یئرلره گئدیب، آجی‌لارینی پایلاشماغا چالیشیب، دردلرینی گؤردویو کیمی رادیو-تئلویزیوندان یایدی. دایی-نین مسئله‌یه نئجه یاناشماغی میللتین سایغی‌سی‌نی اونا قازاندیردی. دایی، تکجه دانیشماق‌لار یایینلاماقا دایاندیرمادی چالیشماسی‌نی، ایش‌لرین دالیندا اولدو. دایی‌یه تای باشقا‌لاری دا وار ایدی(کریم باقری، رسول خطیبی...). آنجاق دایی کئچمیشده بیر مسئله‌ده میللت‌له آیاق بیر اولا بیلمه‌دی. او دا تیراختور تیمینین دالغاسی یارانان چاغ. ندنی ایسه دایی‌نین پرسپولیس تیمینده اولدوغو ایدی. او زامان‌لار کئچدی، ایندی میللتین سایغی‌سی‌نی یئنیدن قازانیر.
تکجه ایچه‌ریده یوخ بلکه باشقا اؤلکه‌لرده اولان‌لار دا دئپرم اوچون بیر ایش‌لر گؤرمه‌یی پلانلاییرلار. دونیا هر بیر یئرینده بونلار اولور. دئپرم وورموش‌لارین ایش‌لرینی سهمانا سالماق اوچون آتیلان هر بیر آددیم، اؤزلویونده ده‌یرلی دیر. آنجاق هر دن گؤرن‌لر میللتی تانیمادان بیر ایش‌لر گؤرورلر، آلقیشی قازانماق یئرینه قینانیرلار. بونلاردان بیری ده کئچمیش نسلین اونلوسو اولان اوخویان خانیم، قوقوش(گوگوش) دیر. بو خانیم نئچه ایل ائوده اوتوراندان سونرا اؤلکه‌دن چیخاماغا ایمکان تاپیب، ائشیکده یئنیدن یئر قازانماغا چالیشدی و هله ده چالیشیر. ائشیتدیک‌لریمه گؤره دئپرم وورموش‌لارا یاردیم ییغماق اوچون، تورکیه‌نین آنتالیا شهرینده(قالسین کی آنتالیایا گئدن‌لر بیر ایل گئتمک پول‌لارینی قویسالار، دئپرم وورموش‌لارین بیر چوخ سورون‌لارین چؤزه بیلرلر!!!) بیر تؤرن قوروب اوخویوب. تکجه اوخوماق‌لا یوخ، بلکه جوک دئمک‌له ده تؤره‌نی قیزیشدیرماغا چالیشیب. تپگی‌لری یوموشالتسین دئیه اؤزونو تورک آدلاندیرماق‌لا جوک دئمه‌یه بلگه آلیب‌دیر.
ایشین ماراقلی‌سی دئپرم وورموش‌لاری( دیققت اولونسا او موحترم! خانیم دئپرم وورموش‌لارین دیلی‌نی، سویونو، میللتی‌نی لاغا قویور!) لاغا قویماق‌لا، تورکیه‌ده تورک اولاراق(اؤزو اؤزونو آدلاندیریر!!!)، فارس دیلینده دئپرم وورموش‌لارا یاردیم ییغیر. قاراداغلی‌لاری تانیـیان‌لار بیلرلر کی قاراداغ‌لی‌لار آجاریندان اؤلسه‌لر بئله بو تهر یاردیم‌لاردان یارارلانمازلار. البت قالسین کی ائشیکده ییغیلان یاردیم نئجه زلزله وورولان‌لارین الینه چاتدیریلاجاق دیر.
بئله بیر دوشونجه سیستئمی (باشقالارینی اله سالماق، فارسلاشمیش اؤزلرینی یوخاریدا گؤروب، قالان هر کیم وار کیچیتمک!، آللاهی تکجه اؤزلرینکی بیلیب، دونیادا تکجه اؤزلری‌کیم‌لرین یاشاماق لیاقتی اولماغینا اینانیب، یایماق‌لاری...) تکجه کوتله‌نین ایچینده یوخ اونلولرین ایچینده بئله یارانیر. اوخویانی، یؤنتمه‌نی، یازاری، اوستادی، رسامی، شاعیری، سیاست‌چی‌سی ... لاغا قویماقدا بیربیرلریله یاریشیرلار.
اؤز-اؤزومه دوشونورم بو خانیم و بونا تای‌لار تورک‌لر ییغینجاغیندا، تورکو دانیشاراق ائله‌یه بیلرلر بئله یاناشالار. کیم بونلاری بئله بیر دوروما سالیب. هانسی سیستئم ایلیک‌لرینه یئریدیب.
چوخ ماراقلی‌سی بودور، بئله بیر ایش‌لرله، میللتین نیفرتینی قازاندیغی واقت‌لار میللت‌دن گیلئی‌له‌نیرلر. ائله بیلیرلر میللت اونلاردان اوزاقلاشیر. دای دوشونمورلر کی دیل‌لرینی یادیرقادیق‌لاری واقت‌لاردان میللت‌دن اوزاق‌لاشیب‌لار. البت اونسوز دا بو خانیمین آذربایجان میللتینین ایچینده دوشوندویو کیمی یئری یوخ ایدی. یئتر بیر گون آذربایجانلی‌لار توپلاندیق‌لاری یئرلره گلیب، تورک اولوب-اولمادیق‌لارینی، سئویلیب-سئویلمه‌دیک‌لرینی دئنَت‌له‌یه‌لر.