گونئی آذربایجان اوزون ایللر دیر، آسیمیلاسیوندان(بهنزهتمه) چکیر. البت بورانین دردی تکجه آسیمیلاسیون دئییل. الیناسیون(اؤزگهلشمه) دا بورانین دردیدیر. ائله بیل بوردا اولانلار اؤزلرینی بیرلرینه گرک اوخشادالار. بلکه 80 ایللیک سورهلی باسقین بو میللتین اؤزونه گووهنمهیین الیندن آلیب. البت گونئی آذربایجان کوتلهسی اؤز ضیالیسیندان(ضیالی آدلانان) ائتگیلنمهدییی زامانلار اؤزونه گووهنیب.
آسیمیلاسیوندان داد تپهنلر، یئری گلدیکده باشقالارینا آسیمیله اولورلار. بلکه ده آسیمیله اولدوقلارینا اینانمیرلار. اینسانلار اؤزلرینه گووهنمهدیکلرینده نئجه باشقالاری اونلارا گووهنسینلر. سیز گونئیآذربایجانلینی هر زامان آسیمیله اولماق دوروموندا گؤره بیلرسینیز.
ائلهبیل بوردا اولانلار هئچ زامان بورانی یاشاماییبلار، بیر ایل باشقا یئرده قالدیقلاری زامان بوتون خویلارینی دهییشیرلر، دانیشیق طرزلرینی ده دهییشیرلر. اینانماساز، باشقا اؤلکهلره گئدن گونئیآذربایجانلیلارا باخین. هر یئره گئدیبلر اورانین دیلینی گؤتوروبلر.
ایستانبول تورکجهسیله فارسجا یازماق باجاریق ساییلیر. باجاریغی اولان هر بیر کس ایلک اؤز دیلینده باجاریقلی اولمالیدیر. بو دیلی یازمالیدیر. دیل دردی وارسا ایلک اؤزونو توختاتمالیدیر. اؤزو توختادیقدا باشقالارین توختاماغینی دوشونمهلی دیر.
ایستهدیم چیللهیه گؤره بیر سؤز یازام. باخدیم ناصرمنظوری هر نهیی یازیب. اونا گؤره ده چیللهنین اؤزونه یازمادیم. آرادان گئتمهیینه یازیرام.
چیللهنین گئجهسینین اوزونلوغو قالسا دا چیللهلیییندن بو ایل خیر یوخدور. تکجه چیلله پایلاری تزه گلینلره گئدیر. قارپیز دا کی سامانلیق یوخ بئله ساخلاماغا.
بیلیرسیز دا قارپیزی سامانلیقدا ساخلایاردیلار. نه اوچون سامانلیقدا ساخلانماغینی سیز دئیین. سویوقدان قوروناردی یوخسا باشقا ندنی ده اولا بیلردی. دیققت ائلهسز بوتون جوملهلر کئچمیشه ایشلهنیر. بلکه بیر یئرلرده قالیب.
فارس گؤرموش ائولرده ایسه چیلله گئجهسینین یئرینه "شب یلدا" ایشلهدیرلر. نئینهسینلر چیلله گؤرمویوبلرکی؟!!!!!
قار دوشابی عونوانیندا بیر یازی قایاقیزیندان گؤردوم. بو یازیدا آد آپاریلان ایکی نسنه، اؤزلرینی چوخداندیر اؤزلهدیرلر. اؤزللیکله قار دهیرین چوخ قالدیریب.
قار، قیشلا یوخ پاییزلا گلردی. خزان یئلی، پاییزین ایلک آییندا یارپاقلاری یئره سردیرهردی. اورتا آی گیرمهمیش پوسهر گلیب، قاردان خبر گتیرردی، دالیسیجا قار یاغاردی. بلکه ایلک یاغان قار ارییه بیلردی، اوندان سونراکی قارلار، اوست-اوسته قالاناردی. هر بیر قار یاغینیندان، یئرده بیر ایز قالاردی. گونش اولان یئرلر بلکه ارییهبیلردی، آنجاق قوزئییئرلر(گون گؤرموین) قیشین باشا-باشا قاری اؤزوندن ساخلایاردی. قیشین سویوغو هر زامان کوچه-باجا، چؤل-باییردا گزردی.
سویوق هاوالاردا ایستیلیک یئمکلر یاپیشاردی. ایستیلیکله ال-وئریشلی یئمکلرین اساس بؤلومو دوشاب اولاردی. قایقاناق هر یئمکدن چوخ سئویلهردی.
نئچهایللردی، نه او قارلاردان خبر وار، نه ده او قایقاناقلاردان. ائله بیل یئمکلریمیزی دهییشدیییمیزده هاوامیز دا اؤز-اؤزونه دهییشدی. ایستی یئرلرین یئمکلری هاوامیزی دا دهییشدی. دوغروسو ایندی دوشاب وار، آنجاق هر ائوده تاپیلمیر. دوشاب دئدیکده آغزیمیزین سویو آخیر. آمما نئینهمک دوشابلیق قاتیغیمیز دا قالماییب.
تورکلرین فارسجا دانیشاندا، لهجه لری عئیب ساییلا بیلرمی؟ میانالی دوشرگهسینده اکبر پاشائینین یازدیغی بیر یازیدا تورکلرین فارسجا دانیشدیقدا لهجهلرینین اولماغی الشدیریلمیشدی.
بو یازیدا سیاسی ندنلره توخونماق ایستهمهسه ده توپلومسال-سیاسی ندنلری دئیندن سونرا دیلبیلیمی ندنلردن اؤرنکلر گتیرمیشدی. ندنلرین هئچ بیریایله ایشیم یوخدیر. آنجاق دیلبیلیم ندنلرینه گلدیکده، بیزیم اوچ سسلیمیزین آرتیق اولماغینی وورغولامیشدی. سایدیغی سسلیلر، واووللار ایدی. رحمتلیک دوقتور زهتابی اونو سسلی آدلاندیرسا دا بیز ایندیکی بیلگیلریمیزله گرک اونو دوز قوللاناق. دیلده بیز سسلی، سسسیز تانیدیغیمیز بیر آز فرقلی ایشلهدیلمهلیدیر. زهتابی اونلارا باشقا عونوان دا وئرمیشدی. صامیت، صاییت.
اونلارین ایکیسیندن ده یاخشی اونلو، اونسوز سؤزجوکلری دیر. نییه که هر بیر حرف دئییلدیکده سسلی اولماسا قولاغیمیزا سسی گلیب چاتماز. من اؤزوم ده سسلی-سسسیز قوللانیردیم، آنجاق دوزونو اؤیرنمکدن ضرر گلمز.
بو کی اورمو گؤلو نییه بو گونه قالیب. هر کس بیلر. سیزجه بیلمیر؟ هر کسدن سوروشدوقدا ندنلری بیر-بیر آنلاتسین. هر کس دئییر دئییرلر، کؤرپودن، سدلردن، قوراقلیقدان، گؤزهلرین دولماغیندان و بیر بوللو بوناتای ندنلردن دیرلر. بو آرادا آراشدیرانلار دا اولوب. نه آراشدیریبلار من بیلمیرم. آنجاق دئییرلر آراشدیریبلار. اؤزآرامیزدی گؤلون یان-یؤوره شهرلرینده اولانلار نئجه ایلگیلنیرلر بیلمیرم. دانیشیرلار، دانیشماغینی آنجاق نه قدر جیددی اولماغینی منیمسهیه بیلهلر بللی دئییل.
بلکه ایندیلیکده اونلار اوچون سورونلار باشلانمایا، گلهجکده نئجه اولماغینی باشا دوشمک اولار. اورمو گؤلونه بو گون آغلاماق گرکلی دیر ده، آنجاق بو آغلاماغیمیزی ساخلایاق گؤلو قویلایاندان سونرایا. هر زامان اونا یاس ساخلاییب، آغلایا بیلریک. ایندیلیک داوا-درمانا فیکیرلشمهلیییک.
گؤرک بیزیم الیمیزدن آغلاماقدان سئوای نه گلیرکی ائلهمیریک؟! گؤرهسن بو گؤله چاره وارمی؟! آرازدان پای آلاق، یوخسا اؤز چایلارینی قایتاراق. بلکه ده گؤله بیر اؤرتو اؤرتک، سویو بوندان آرتیق بوخارلانماسین. دئییرسیز دوزونو آزالداق، شورلوغو آزالسین، تئز قوروماسین.