من دانیشاندا، دانیشیغیمین بیر سیرا اؤزل‌لیک‌لری ائشیدن‌له‌ره چاتدیریلیر. سسین اوجالیغی، سؤزلرین نئجه چیخماسی، جومله قورولوشو، ال-اوزومون ترپه‌نیش‌لری، سؤز داغارجیغی، دونیا گؤروشو، او گونکو فیزیولوژیک دوروم، پسیکولوژیک دوروم، توپلوم‌سال دوروم، ایش دورومو، ساواد دورومو و بیر چوخ باشقا اؤزل‌لیک‌لر بیر دانیشیق‌دا یئرله‌شیر. هر بیر اؤزل‌لیک فرقلی زامان‌لاردا چوخ بلیرگن اولور. بیر سیرا اؤزل‌لیک‌لر زامان سوره‌سینده ایچه‌ریله‌شیب، ده‌ییشیلمز اولور. ده‌ییشیمی دویولمایان واقتا دک اؤزونو ساخلاییر.
بیز دئدیک‌ده یوخاریدا سایدیغیم اؤزل‌لیک‌لر بوتون یؤنلرده سینرژی تاپیر. بئله‌کی هر بیر بیزی اولوشدوران بیزده، اولوملو اولومسوز سینرژی‌لر اورتایا چیخیر. باشلانقیج‌دا بیر بالا فرقلیک اولسا، گئتدیکجه آرالار چوخالیر. هردن آرالار، بیر یئره ییغیشا بیلمه‌یه‌جک قدر چوخالیر. بیزلر دوشمن سیزلره چئوریلیر.
سیزین بیز قدر اؤزل‌لی‌یی واردیر. سیزلرین چئشیت‌لی‌یی، بیزلردن داها چوخ اولور. سیز بیر عاییله‌نین اوشاقلاری بؤیویوب، اوغلان-قیز آییریمیندان باشلانیر. اونا گؤره بیر چوخ سیزلر، بیزلر گئنیش‌لندیک‌ده بیزلرین ایچینده یئرله‌شیر. داها دوغروسو بیز سیزلردن اولوشور. بیر چوخ بیزلر ده، زامان سوره‌سینده سیزله‌ره چئوریلیر.
من، سن، بیز، سیزی دئدیک‌ده بیر وارلیغی اولوشدوران چئشیتلی‌لیک‌لرینی گؤرستمک دیر. بونلاری هر کس بیلدیـیینی بیلیرم. بو؛ کیملیک‌لریمیزی گؤزدن کئچیریب اینجه‌له‌مه‌یه بیر باشلانیش دیر.
یازان گونلر، هر یئردن بو نه یازی‌دیر یازیرسان قولاغیما چاتیردی. نه‌یی یازماق، نئجه یازماغی باسمیشدی. نئجه یازماق دا اؤز یئرینده‌یدی. نه‌یی یازدیغیمی، نئجه یازدیغیمی سوروشان‌لاری سئوه-سئوه جاواب‌لاییردیم. نئجه‌لیک‌له نه‌یی سوروشان‌لار، یازی‌لارلا ایلگی‌لنمه‌یی گؤرسه‌دیردیلر. البت چوخلاری اؤزومده یوخ دالدا سؤز-ساو دانیشیردیلار. دانیشیق‌لار قولاغیما چاتیردی. من اؤزلریندن سوروشوردوم. هر نئجه اولسایدی، ایلگی‌لندیک‌لرینی گؤرسه‌دیردی. ائله واقت‌لار دا اولوردو، قولاق‌لاری توتوق، گؤزلرینی یوموب آغیزلارینی آچیردیلار، آغیزلاریندان گله‌نی دئییردیلر.
سونرالار گؤردوم اونلار، یازیلاری یوخ، گؤردویوم هر بیر ایشی، دانیشدیغیم هر بیر سؤزو الشدیریردیلر. الشدیرمک چوخ یاخشی ایدی. طرف‌لی طرفسیز هر بیر الشدیریده ایشیمه گلن سؤز تاپا بیلیردیم(هئچ اولماسا بئله دوشونورم). بو اوزدن سئویرم الشدیریلمه‌یی. آمما نئچه آی‌دیر بیر شئی‌لر یازمیرام، بوتون سؤز-ساو‌لار ییغیشیلیب. بیر کس داها دئمیر نی‌یه یازمیرسان. ائله دوشونورم بو بیر جور سس‌سیزلی‌یه چاغیری دیر. آج قولاغیم دینج قولاغیم حیکایه‌سی‌نی آنلادیر. الشدیری‌لر تکجه یازاندا یوخ، یازمایاندا دا اولمالی‌دیر. دانیشیق‌لاری دایاندیرماق یئرینه، دانیشمایان‌لاری دانیشدیرماغا چالیشاق البت اگر باشاریریق‌سا، یازمایان‌لاری یازماغا چالیشاق. سس‌سیزلی‌یه چاغیران‌لار اولمویاق.
یازماق باخیش‌لاریمیزین مکتوب‌لاشدیریلماسی دئمک دیر. دوشوندوک‌لریمیزی یازی‌یا چئویرمک دیر. اونا گؤره نئجه دئمه‌ییمیز اؤنملی اولور. بیرلری یاخشی یازار، بیرلری یاخشی دانیشار. دانیشدیق‌لاریمیزی یازا بیلسک، داها وئریملی اولور. هر کس‌له اوز-اوزه دانیشماغا ایمکان اولمادیغی اوچون، یازی‌نی ائتگی‌سی سینیرلاری آشیر. یازی‌لار، باخیش‌لارین یانسیدیجی اولدوغو اوچون، یازانی منیمسه‌دیر. خوش‌گؤرولو باخیش‌لار، یاخشی اولور، کؤتو اولور بیلمیرم. خوش‌گؤرولو اولان‌لارین کئفی اولسون دئیه‌جه‌یم!
خوش‌گؤرولو اولانمیرام، یازماق ایسته‌دیـییم به‌یه‌نمه‌دیـییم دوروم‌لار اولور. به‌یه‌نمه‌دیـییم دئدیک‌ده بلکه نظره بیر تهر گله، آخساق‌لیق گؤردوک‌لریم دیر. هر یئره، هر نه‌یه باخدیغیمدا بیر پولچوک تاپیرام. اونا گؤره ائشیک‌دن باخاندا به‌یه‌نمز باخیش‌لاری سرگی‌له‌ییرم دئسم یالان دئمه‌میشم.
به‌یه‌نمز باخیش‌لار تکجه به‌یه‌نمه‌دیک‌لریمی سرگی‌له‌ییر، نه ایش گؤره بیله‌جک‌لریمیزدن دانیشمیر . نئجه اولسایدی، یاخشی اولاردی‌دان دانیشمیر. اولا بیلیب-بیلمه‌دیکدن دانیشمیر. اونا گؤره به‌یه‌نمز یاخیش‌لار، به‌یه‌نیلمز باخیش‌لارا چئوریلیر.
یامان هاوالی‌دیر، بئیین‌لر بیزیم یئرلرده. اوچورلار، اوچوش نه اوچوش، یئره یئنمک بئله دوشونمورلر. یئل‌لر اسمه‌ده، گاه آغ یئل اسیر، گاه مئه یئل، هردن ده فیرتینالار قوپور. اوچان بئیین‌لر یئل‌لرله اویان-بویانی گزیرلر. آیاق‌لا گئتمه‌ین یول‌لاری بئیین‌لرله گئدیرلر. گؤرموین یئرلری گؤروب، دانیشمایان سؤزلری دانیشیرلار. گؤروشمه‌دیک‌لری کیمسه‌لرله گؤروشورلر. واقت قالمیر دینجلمه‌یه، یئل‌لندیک‌جه اوچوب گئدیرلر. یئل‌لر یاتدیق‌دا هاوالی اولدوق‌لاری اوچون گؤیده قالیرلار. یئندیلر هارا یئنسین‌لر؟!
چوخدان، اولدوق‌لاری یئرلردن اوچوب گئدیب، داغ‌لاری، داش‌لاری، دنیزلری آشیب‌لار. هر یئردن هاوا آلیب‌لار. هاوالارینی ده‌ییشدیرمک ایسته‌ین بئیین‌لر(بیر چوخ واقت‌لار بیر هاوادا اولماقدان چیرگی‌ییرلر) یئره یئندیک‌ده، سئومیرلر بیزیم یئرلرین هاواسین. چوخدان یادیرقامیش‌لار بورالارداکی هاوالاری.
بیر دوشونجه‌یه ییـیه‌لنمک، زامان آپاریر. یاواش-یاواش دوشونجه یئرینه اوتورور. هردن یئرینه دوشمور، جاییر، باشقا یئره سوروک‌له‌نیر. کیم‌لر هانسی دوشونجه‌ده، نئجه دوشونوب، نئجه قالیب، یاشاییب‌لار؟ جاواب وئرمک اولماز. دوشونجه‌لر بیرلریندن باشلار، بیرلرینه آدینا وورولار بیرلری ییـیه‌له‌نیب، بیرلری قارشی دورار.
هر بیر گؤروشون ایلکه‌لری واردیر. بیری بیر گؤروشون آدامی تانینیرسا، ایلکه‌لردن تانیلیر. ساووندوغو تمل‌لر بیرلرینه بیر گؤروشه یاخینلادیب، بیرلرینی اوزاق‌لاشدیریر. کیمین نه اولدوغونو هر کیم اؤزو هر کسدن یاخشی بیلر. آنجاق نئجه گؤروندویونو، گؤرن‌لر دئیرلر. گؤروش‌لر یایقین اولدوق‌لاری واقت‌لار، گؤروشون هاردا دوردوغونو ایش‌لرله، توتولان توتوم‌لار بللندیرر.
هر بیر دوشونجه‌نین چیلخا گؤروش‌لو‌لری، گؤروش‌لری بوروشوق اولمایان‌لار اولور. دوشوندوک‌لرینی هئچ یانا یورمادان اورتایا قویارلار. گؤروش‌لری تام اورتادا اولدوق‌لاری اوچون، اونلاری ساوونماغا زورلانمازلار. گؤروش‌لری یؤنله‌نن‌لر گؤروش‌لرینی ساوونماق اوچون، هر یئره ال آتارلار. هر یولدان گیریب، اؤزلرینی ساوونارلار. ساووندوق‌لاری‌لا گؤردوک‌لری گاه اویوشوبة گاه اویوشماز. بئله بیر دوروم هر کسدن چوخ، دوروم یئیه‌لرینی سینسی‌در. آلینمادیق‌لاری چاغ‌لار، اؤزلرینه یول‌بیر آختارارلار. یول‌بیرلر قازانارلار. چوخ‌لارینی اؤزلریله یول بیر ائله‌سه‌لر بئله، دوشونجه‌لرینه صادیق گؤرونمزلر.