داش قاپی
دوشوندوک‌لریمین پارچالارینی هردن ایسته‌دیـییم کیمی یازیرامداش قاپی
دوشوندوک‌لریمین پارچالارینی هردن ایسته‌دیـییم کیمی یازیرامدیکتاتورلار گئدیر دال‌لاریندا بیر بؤللو سئوینج‌له نیسگیل قالیر
دانیشاندا ییرمی‌بیرینجی یوز‌ایل‌لیک‌ده اولدوغوموزدان دانیشیریق، دونیانین هیزلا گلیشمه‌سیندن، تاریخ‌لرده اولان یالنیش‌لیق‌لاردان، اینسان‌کیمی یاشاماقدان دانیشیریق. بوگونکو اینسان اؤزونو کئچمیشده‌کی اینسان‌لاردان فرقلی گؤرور. اونلارین یالنیش‌لیق‌لاریندان آریندیریر. آمما هر گون بیر زوراکیلیق ائشیدیریک. هر کس بیرینی قیناییر. سن، او، اوبیری، بیز، اونلار، و دونیادا اولان هرکس باشقاسی اولان کیمی، کؤتو اولماق ایسته‌میر.
کیلاسیک دیکتاتورلارین واقتی کئچیب دئیه، هله ده دیکتاتورلارین یئنیلمه‌یین گؤروروک. شاه اولان چاغ دوغولسام دا یادیما گلیر، او شاه دئییلن دیکتاتور. اوشاقلیق چاغیمیز شاهین دئوریلمه‌ایله بیر اولدو. بئینیمده حک اولان، دیکتاتورلارین گئتمه‌یی اولدو. شاه بوینو یوغون ایدی، اؤزوندن سونرا بیر کسین سؤزونه باخمازدی، ارباب‌لاری دیزه چؤکوتموشدو، اؤزو باش‌ارباب اولموشدو، بئینینه گله‌نی ائلیردی، هر کس ایسه چپیک چالیردی اونا!
دیکتاتورلاردان، ایستالین دا گئتمیشدی! بؤیودوک‌جه دیکتاتورلارین هله یاشادیق‌لارینی گؤروردوم. قولاغیمیزین دیبینده صدام وار ایدی. شوروی ایسه، بیر سیستئم اولاراق دیکتاتورلوق ائله‌ییردی. گونئی آمریکادان دا دیکتاتورلارین سسی گلیردی. چین‌له، قوزئی کوره، کوبا، برمه دئییلن یئرلر ایسه اونلاردان قالان دئییل ایدی‌لر. آوروپادا دا دیکتاتورلار یاشاییردیلار. دیکتاتورلارین زورو توکه‌نیردی، یوخسا توکندیریلیردی بیلمیرم. داها دوغروسو ایچیندن قورد دوشوب- دیشاریدان قورد سالدیق‌لارینی بیلمیرم. آمما گئری‌یه قالان، بیر بؤیوک سئوینج اولوردو.
ائله بیل دونیاداکی‌لار دیکتاتورلارین ییخیلماغینا بیر یاریش قویموشدولار، ییخیلدیق‌لاری آن هر کس دونیادا دیکتاتورلارین باشینا کوببا یاغدیریردی. دونه‌نین یولداش‌لاری بوگونون اؤیوتچولری اولوردولار. دیکتاتورا یاخین آدام‌لار ایسه، بیر عؤمور پئشمانلیق‌دا یاشاییردیلار. پینوشه، چاووشسکو، صدام... بیربیر ییخیلیردیلار. ییخان‌لارا آلقیش، ییخیلانلارا قارقیش. دیکتاتورلارین ساغ واقت‌لاری، دونیادا اولان بوتون آدام‌لار(بیر اؤزل دیکتاتورین، ظولمونه معروض قالان کیمسه‌لردن باشقا)، یئری گلدی‌یینده یاخین‌لاشیب، اؤیوردولر. اؤدول‌لندیریب، بلکه باریش اودولونه ده لاییق گؤروردولر. دوولت‌چیلی‌گین اؤزل‌لیک‌لریندن اولان، گئرچک‌لری گؤروردوک.
دونیادا بیر سورو دیکتاتور وار ایدی، بیری بیریندن دیکتاتور، هامیسی دا باریش نادیسی، اونلارا ایشله‌ین‌لر ایسه، باریش اوچون آددیم آتان‌لار اولوردولار. توپلوم‌لاریندا ایسه، باشی اوجا آدام اولوردولار. دؤنرگه دؤندوک‌ده باشی اوجالارین، باشلاریندان وورلوردو، آشاغی‌لاینی بوراخیلیردیلار.
سون آلتی-یئتدی آیدا دیکتاتورلارین ییخیلماق‌لارین گؤروروکة بیری یوخ، ایکی‌سی یوخ، اوچو یوخ، سای توت گئت! خالقین زورو چاتسا، باشقا دوولت‌لر ده ال چالیرلار، خالقین زورو چاتمادیقدا، هر نه یات-یوت اولوب، سس سالان‌لار جزالانیرلار.
قزافی‌نین گئتمه‌یی، لیبی ایله بیرلیکده، باشقا یئرلرین خالق‌لارین ایچینده سئوینج یاراتدی. دالیسیندا سئوینن بیر بوللو خالق، نیسگیل‌لی بیر تورپاق، نیسگیل‌لی بیر خالق! اؤلن-اؤلدورن لیبی‌دن اولدو، داغیلان ایسه لیبی‌دن، قزافی‌له لیبی‌نی اورا گتیرن؛ لیبی‌لردن چوخ باشقالارینین ایزی وار ایدی. اوزوقارالیق اونلارا قالسا دا اؤزلرینه آلدیرماییب، قورتاریجی کیمی اورتایا گله‌جک‌لر.
زورولا ایش اولماز
گؤرورسن بیری، بورولان بیر نسنه‌نی الینه آلیب، اونو کؤکدن چیخارتماغا چالیشیر، ها زور وئریر بیر یئره چاتمیر، بیرلری بوشلویورلار، بیرلری ایسه، زورو چوخالدیرلار. ایکی‌سینده ده ایسته‌دیک‌لری کیمی سونوجلاندیرانمیرلار. بیری باسیب سیندیریر، بیری ده بوراخیب گئدیر. نسنه‌دن باش چیخان بیریسی اونلارین یانیندا اولسا، ایکی‌سی‌نی ده زوردان قورتارار. یول-یؤنتم بیلیندی‌یی آن زورلاماغا یئر قالمیر.
دونیادا اولان هر بیر ایشده زورا باسماق گؤره بیله‌ریک. اوشاق بؤیوتمه‌دن توتوب، مملکت دولاندیرماغا دک. هر یئرده ایش زورا یئتیریب، باشلانیشیندا دا اوغور قازاندیرا بیلسه، سونوندا اودوزدوراجاق.
اوشاق بؤیوتمه‌میشم، آمما اوشاق اولاراق بؤیوموشم، ها بئله اوشاق‌لارین بؤیومک‌لرین ده گؤرموشم. اوشاغا زور ایشلنن یئرده، اوشاق چاغلاری اوشاغی ساخلایا بیلسه ده بؤیودوک‌ده ووروب هر نه‌یی داغیلدا بیلیر. چوخلو آنالار-آتالاری اوشاق‌لاری سؤزلرینه باخمادیق‌لاریندان گیلئله‌نیرلر. گیلئی‌لی‌لیک‌لرین بیر چوخو نسیل‌لردن آرالاریندا اولان اوزاق‌لیق‌لارا باغلی دیر، قالانی دا اوشاق‌لارین زورا بویون اَیمه‌دیک‌لریندن آسیلی دیر.
مملکت دولاندیرماق‌دا دوز دیر زورسوز ایش یوخ دیر، آنجاق زور حدیندن آشاندا ترسه سونوج‌لانیر. اولا بیلسین بیر آدام اوزون زامان دا ایش باشیندا اولسون، آنجاق یا اؤلمه‌میشدن(هیتلر، صدام، حوسنو موبارک، بن‌علی، محمدرضا شاه... ) دئوریلیرلر. یا دا اؤلندن سونرا آدلاری تاریخده پیس آدام اولاراق قالیر(یزید، ایستالین، رضاشاه...).
ائولی‌لیک‌ده ده زورا باسمالار فایدا وئرمیر، یا ایکی طرفدن بیری چیخیر گئدیر، دالی‌یا پئشمان‌لیق قالیر. یا دا زور گؤرن واقت دالیسیجا گزیب، یئری گلنده عوض آچیر. داها دوغروسو عوض آچماق اوچون یاشیر.
بیر ایشی یولا سالماقدا دا، زورولا یولا سالماق اولمور. یولو-یؤنتمیندن آزان ایش، سونوجدا آرادان گئدیر. بو ایش بیر دوشونجه‌نی یئرینه قویماقدا والا بیلر. باشقالاری بیلن دیل‌له دئییلمه‌‌ییب، زورا کئچنده تام ترسینه جاواب وئریر.
بؤیوک‌لریمیزدن بیر اؤیوت بیزه گلیب چاتیب؛ هیرسلی اولان واقت‌لار هئچ بیر ایش گؤرمه‌یین، قویون هیرسیز سویوسون سونرا تصمیم توتون. هیرسله‌نن واقت‌لار بئیین زورا دوشن‌لر واقت‌لار اولور. بئیین زورا دوشنده تکجه اؤزونه یوخ بلکه اونلا ایلگی‌ده اولان هر بیر نه‌یی ائتگی‌له‌یه بیلر.
بو اوزدن بئییندن توستو چیخان واقت‌لار توستونون یولون آچمالی‌ییق، یوخسا قالیب ایچه‌ریده بیزی بوغار!!!
اورمو گؤلونون دردی بیزیم درددیر!
اورمو گؤلونه گؤره دئییلن سؤز و چیخیریلان قرار، چوخ تپگی‌لره ندن اولدو. بئله بیر تپگی‌لر قاچیلمازدیلار. آمما بو تپگی‌یه ندن اولان، سؤزلر و قرارلارا باخاندا بیر باشقا مسئله‌لر گؤز اؤنونه گلیر بیرلیکده بونلارا باخاق.
بیرینجی مسئله اورمو گؤلونون بو دوروما دوشمه‌یی، بو گونون ایشی دگیل، چوخدان دیر اورمو گؤلونون قوروماق پروسه‌سی باشلانیلیب، آمما ایندی سسله‌نیب(داها دوغروسو هامی گؤزون یومموشدو، بلکه ده گؤرنمیردی!).
ایکینجی مسئله، اورمو گؤلونون تکجه بیزیم یئرلرده یاشایان آدام‌لارین مسئله‌سی کیمی اؤزونو گؤرسه‌دیر. هر دن خبرلرین ایچینده بیر خبری گئدیر، آنجاق بیر خبر کیمی باشقا خبرلرین ایچینده باتیب گئدیر. ائله بو اوزدن بوردا اولان تیتیزلیک، باشقا یئرلرده گؤرونمور. ائله بو اوزدن، اورمو گؤلونون قیرغیندا یئرلردن سئوای، آذربایجانین باشقا یئرلرین ماراق‌لاندیرانمیر. یادیما گلیر، آمریکانین بیر نفت لوله‌سی دنیزده پاتلاماغی دونیانین ماراغینی قازانمیشدی. دونیا بیر چوخ اؤلکه‌لرینده بو مسئله چؤزوم آختاریردیلار.
اوچونجو مسئله، آذربایجانین میللت وکیل‌لری و یا باشقا سوروملو و سؤزو کئچرلی آذربایجانلی‌لارین( اؤرنک اوچون دوولت‌ده اولان آذربایجانلی‌لار، ب.م.ت- ده اولان آذربایجانلی کؤکنلی‌لری)، بو مسئله‌یه گؤره گرک باشقا یئتگی‌لی‌لری ماراقلاندیرالار. داها دوغروسو تکجه بیر بؤلگه‌نین سورونو اولددوغوندان، بیر اؤلکه‌نین، بیر قاررانین، و دونیانین سورونو تک ماراقلاندیرمالی‌ییق.
دؤردونجو مسئله، بوتون چالیشمالار، اورمو گؤلونو قورتارماق اوچون یؤنلمه‌لی‌دیر. یانی هر ایش گؤرولور، سونوجدا گؤلو قایتارمالی اولمالی‌دیر.
بئشینجی مسئله، اورمو گؤلونه تؤکولن چایلارین قاباغیندا وورولان سدلرین سولاریندان فایدالانان اکینچی‌لر دیرلر. اونلارا ، مسئله‌نین نه قدر اؤنملی اولدوغونو وورغولانمالی دیر. سولاردان فایدالانان اکینچی‌لر ده بو مسئله‌نی اؤنمسه‌مه‌لی‌دیرلر.
آلتینجی مسئله، سدلرین دالینا ییغیشان سولارین، ایندی یوخ، بلکه هر زامان بیر میقداری گؤلون پایی اولاراق اؤتورولمه‌دیرلر.
یئتدینجی مسئله، آذربایجانلی‌لار، بیرینجی اؤز یئرلرینده اولان سورون‌لاری گؤروب، حل ائله‌مه‌لی‌دیرلر، سونرا باشقالارینا باش اوزالتمالی‌دیرلار. چوخ اولوب ائشیتمیشیک، تئهرانین ترافیکینه، افغانیستانین اویوشدوروجو اکین‌لرینه، سیبرینین سویوق‌لارینا چؤزوم سونموشوق(بونا باخمایاراق کی، چؤزوموموز اؤزوموزده قالیب!).
سکگیزینجی مسئله، قوروماق‌لارا آلیشقانلیغیمیزی ایتیرمه‌لی‌ییک. آرال قورودو، قوخوننو(گاوخونی) قورودو، هامون قورودو دئیه اورمو دا قورویا بیلری ائشیتمه‌مه‌لی‌ییک. اورمونون قورومازلیغینی هر کسه ایناندیرمالی‌ییق!
مسئله‌نین سونوندا بونو آرتیرمالی‌یام، بو ایشدن ائتگی‌لنن بیز اولساق دا، باشقالارینی (آذربایجاندان باشقا یئرلی‌لری) دا ائتگی‌له‌ییب، بو مسئله‌یه قاتمالی‌ییق.
تیکان‌تپه؛ یادیرقانمیش یورد
یادیما گلن، گزمکدن خوشوم گلیب. گئدیب فرقلی یئرلری گؤروب، فرقلی آدام‌لارلا اوزلشمک‌دن خوشلانمیشام. اوشاق چاغلاری کندیمیزله، شهریمیزدن سونرا، یان-یؤوره‌میزده اولان باشقا کندلرله شهرله‌ره گئدیب گزردیک. اوشاقلیقدا، گئتمه‌دی‌ییم یئرلری تانی‌ییب، بیلمک اوچون نقشه آلیب، اونلارین اوستونده گزردیم. قرارلاندیریلان سینیرلاری، نوقطا-نوقطا گزیب، سئوردیک. بو اوزدن بیر یئرلری اؤزومه یاخین یئرلر بیلیب، هئچ اولماسا اونلاری گؤرمه‌یی پلانلاشدیراردیم. بو اوزدن آذربایجان تانیدیغیم یئرین، باشاباشین دولانماغینی نظریمده آلدیم.
آنجاق من تانیدیغیم آذربایجان زامان-زامان فرقله‌نیردی. اؤیرنمیشدیم، آد وئرمک‌لرین چوخو، قوندارما اولوب. ایش باشیندا اولان‌لار خوش‌لاری چکیب، بیر یئرین دووره‌سینه بیر جیزیق چکیب، بورا بورانین‌کی دئیه، بؤلوب‌لر. آمما هر نئجه ایدی، اؤزوم غربی آذربایجان(بئینیم رسمی‌لشمیش بؤلمه‌له‌ره آلیشدیغی اوچون)-دا اولدوغوم اوچون بوردا اولان بوتون یئرلر تانیش گلیردی. هر یئری قولاغیم دیبینده گؤروردوم.
نئجه گؤرمک‌لریمه باخمایاراق، یاشادیغیم بؤلگه‌نین بیر پارا یئرلرینه یولوم دوشمه‌دی. غربی آذربایجان‌دا گؤرمک اوچون، لاپ چوخ ایسته‌دییم یئر تیکان‌تپه ایدی، بیر جور سیرلانمیش بیر یئره اوخشویوردو. تخت‌سلیمان، اونون گؤلو، بیر ده بیزه لاپ اوزاق اولان یئر ایدی.
ایشه گیریشندن سونرا، یئرلری گزمه‌یه یولومو سالیردیم. بیرآز بورولوب، گؤرمه‌دی‌ییم یئرلری گؤروب گئدیردیم. تیکان‌تپه‌یه یولومو بوروب سالانمیردیم. تیکان‌تپه‌یه گئتمه‌ین تکجه من دئییل ایدیم. چوخلاری منه تای اورا گئتمه‌میشدی‌لر، هله ده گئتمه‌ییب‌لر.
یئرلرین دانیشدیق‌لارینا اینانیرام، هر یئره گئتدیک‌ده ، یئر بیزیله دانیشیر. یئر دیل بیر اولاندا دانیشیغی دا قولاغا تانیش گلیر. نظره گلیر سؤزلری ایللر بویو ائشیتمیشدیک. تیکان‌تپه‌یه گئتمک اوچون تیکان‌تپه‌نی مقصد اولاراق گئتمه‌لی اولدوم. داها دوغروسو گئدیشی تیکان‌تپه اوچون گئتمه‌لی اولدوم. اوشاق‌لیقدان قولاغیما تانیش، گؤزومه یاد اولان یئری دئییرم.
تیکان تپه‌نین جوغرافی یئرلشمه‌سی، دؤرد ایالتین چاتیشان نوقطه‌سی اولوب. "غربی‌آذربایجان، شرقی آذربایجان، زنگان، بیر ده کوردیستان"، تیکان‌تپه‌یه گئتمک اوچون، دؤرد یول وار؛ بیری زنگان‌دان دندی یولو(بو یول، تیکان‌تپه‌یه گئدن یول‌لارین ایچینده لاپ خاراب یول دیر؛ البت تیکان‌تپه‌لی‌لر ائله دئییرلر، عئینی حالدا زنگانا لاپ یاخین یول دیر)، ایکینجی‌سی بیجاردان تیکان‌تپه‌یه گئدن یول دیر(دئییرلر او بیری یول‌لارا گؤره یاخشی یول دیر، انجاق من گؤردویوم یول، یاخشی یولا اوخشامیردی)، اوچونجو یول سایین‌قالادان گلن یول دیر، (80 کیلومئتر اوزونلوغوندا بیر یول دیر، یانی چوخ دا اوزاق یول دئییل)، دؤردونجو یول ایسه، دووان‌درره‌دن تیکان‌تپه‌یه گئدن یول دیر. تیکان‌تپه‌نی خویولا توتوشدوراندا بیر چوخ یئرلره یاخین یئر دیر. یاخین اولمادیغینا چوخ اوزاق گؤروسه‌دیلن یئر اولوب. شهره گئجه‌یاریسی یئتیردیم، شهر دیری، جانلی بیر شهر ایدی. دوشوندوک‌لریمدن فرقلی بیر شهر ایدی.
گئجه‌سی سرین ایدی، یایین لاپ ایستی واقتیندا، شهرین داغلار باغیندا کؤینک قاتینا دورماق اولموردو. بو باخیمدان، خالخال، کندوان، اردبیل، زنگانی اوخشوردو.
تیکانتپهنین آدی، تخت‌سولئیمان‌لا دئییلیر. تخت سولئیمان، دئییلدی‌یی کیمی واردیر. گؤل، سو، تپه‌لر، تاریخی آبیده، قازینتی‌لار، تمدونون دوشرگه‌سی اولدوغونو سرگی‌له‌ییر. تخت سولئیمانا تای دوشرگه‌لردن حسنلی تپه‌سینی(سولدوزدا) آد آپارماق اولار. ائله‌بیل آذربایجانین قدیم یئرلی‌لری، یورد سالماق اوچون، یوز ایللر بویو آراشدیریب‌لار، بلکه ده گؤیدن گلیب‌لر بو یئرلری تاپیب‌لار.
آذربایجانین اوجا داغلارینی آد اپاراندا، ساوالان‌لا سهند دئییلیر، هر دن ده اورین، شهیدلر داغی کیمی داغلار دا دئییلیر. چوخ آز زامان، بالقیز(بلقیس) داغی‌نین آدی گئدیر.
بالقیز داغینی گؤرن، گؤرمزدن گله بیلمز. بو داغ، سوغورلوقدان(سولئیمان تختی) سونرا قیزیل یوققوشو، زیندان داغی، چَملی(سو اوزوندو دایانان چیمن‌لیک)، بوزلوق(چملی‌‌یه باخیر)، چیچک‌لی، چارداق، و بیر بوللو بولاق‌لاری، گؤزه‌لری سرگی‌له‌ییر. یولقون آغاج‌لا اوغول‌بَی کیمی یئرلر ده یادیمیزدان چیخیمیر.
تیکانتپهنین داغ‌لاری دَلیک دئشیک اولوب، هر کندین دیبینده سال-سال داش‌لاری قازیب، چیخاردیب‌لار. آپارانی آپاریب، آپارمایانی تؤکوب قالیب‌لار. قاراتورپاق، قیرمیزی تورپاق، آغ تورپاق، ساری تورپاق، طبیعتده تاپدیغین هر رنگ‌ده تورپاق، قازیلیب، داشینیر. دئییل‌لر معدنچی‌لرین بئهشتی دیر.
تیکان‌تپه‌نی دئمک‌له چاتدیرماق اولمور، اورانی تکجه گؤرمه‌لی‌سینیز. تیکان‌تپه آذربایجانین یادیرقانمیش یئرلریندن بیری دیر، بیزه یادیرقانیب، آنجاق اورا گؤز تیکن‌لره تانیش‌لانیب. بلکه ده یادیرقانمیش یئرلریمیزه یئنی‌دن گؤز تیکمه‌لی‌ییک. تیکان‌تپه‌نی گؤرموین آذربایجانی بوتونلوک‌له باشا دوشمز.
آشیق اولانمادیم، ساز چالانمادیم
بیلمیرم من بئله‌یم، یا چوخلاری منه تای دیر. بؤیوک‌لویومده اوشاق واقتلاریمدان یادداشیمدا اولمایان اولای‌لار، نسنه‌لرله چوخ ایلگی قورا بیلمیرم. اولای دئدیکده بئینیمده یارانان اولای‌لاری دئییرم. ایلگی قورانمادیغیم، اونلاری دوشونه بیلمه‌دیک‌لریم اولور. نه قدر ده چالیشیرام بیر یئره چاتمیرام. آمما بیر سیرا نسنه‌لرله وارلیق‌لار وار کی هر زامان بئینیمده دولاندیریرام، اونلارلا یاشاییرام آنجاق اونلارا چاتماغا بیر آددیم دا بئله آتمامیشام. بونلاردان بیری آشیق‌لیق‌لا ساز چالما دیر.
اوشاقلیق چاغلاریمدا لاپ چوخ قولاغیما ده‌ییب، بئنیمده یارانان موسیقی آشیق موسیقی اولوبدو. سازین سسینی ائشیدنده ده ائله بیر ایچیمده چالینیر کیمی اولوب. اونو یاشاتماغا بئینیمده هر زامان یئر آچمیشام، آمما آددیم بئله آتمامیشام. تکجه سازی رویالاریمدا سینه‌مه آلیب، بارماق‌لاریمی سیم‌لرینه سورتوب سسینه سس وئریب، اوخوموشام.
بئله بیر ماراغیم اولماغینا باخمایاراق، بیر گون ساز آلماغا بئله واقت آییرمامیشام. بئله بیر ماراغیم اولوب، آنجا ساز آلیب، چالانمادیغیمین ندنی، توپلومدا اولان دوروم اولا بیلردی. هئچ اولماسا من یاشادیغیم چئوره‌ده موسیقی‌یه یؤنه‌لن‌لر اولمادی. یؤنه‌لن‌لر قالسین قیراقدا، خوش باخان‌لار اولمادی. آمما اونونلا بئله آشیق قه‌فه‌لری شهرده آشیق‌لارین یئری اولدو.
البت توپلومون ایچینده هاوالار دئییلیب، شئعرلر اوخونوردو. آنجاق توپلومون دارقالاری آشیق‌لارا قاداغا قویدوق‌لاری اوچون، بیر ایش اولاراق، چوخ ماراق قازاندیرا بیلمه‌دی. ایندی باخیرام، سازی ایچیمده دیللندیریرم، سسی دیللندیریرم. آمما سازلا، سسی چوخدان دیر کوسدورموشم اؤزومده! سوچلولوغومو دا توپلومدا اولان دوروما باغلاماقدان قورتولورام!!!!