داش قاپی

دوشوندوک‌لریمین پارچالارینی هردن ایسته‌دیـییم کیمی یازیرام

داش قاپی

دوشوندوک‌لریمین پارچالارینی هردن ایسته‌دیـییم کیمی یازیرام

اوشاغیم عزیزدیر تربیه‌سی اوندان دا عزیزدیر!

    توپلوما اؤزلرینی سوروملو بیلن آنالار لا آتالار اوشاق‌لارینین شیلتاق‌لیق‌لارینی گؤردوک‌لری آن، اؤزلری دوز دوشوندوک‌لری کیمی یؤنلدیرلر. اوشاق گؤردویو هر بیر نه‌یی اؤزو اوچون آلار. اوشاغین اوشاقلیق گرک‌لری اؤده‌نمه‌لی‌دیر. بیزیم توپلومداکی بوگونکو اوشاق‌لار، بؤیوک‌لری طرفیندن قورونورلار.   

   اوشاق هر عائیله‌نین دوروموندان آسیلی اولاراق، عائیله‌‌دن آلابیله‌جک‌لرینی آلیر. عائیله‌لرین دوروم‌لارینا باخمایاراق، هامیسی بازاردان آلماغی اوشاغا اؤیره‌دیرلر. اوشاق اؤیره‌نیر گرک‌دیـیی هر بیر شئی‌‌یی بازاردان آلا بیلر. تکجه چتین یئری پولونو آلماق دیر. پول دا آتا یا آنادان چیخدیـیی اوچون، چتین‌لیک قالمیر.    

    بیردن گؤروروک اوشاق بؤیویوب، اویونجاق‌لاری هر یئری بورویوب، گؤردویو ایش ده اویونجاق‌لارینی یئره تؤکوب اویناتماغی اولوب دیر. اوشاق‌لیق خاطیره‌لری تئلویزیون، قئیم‌لر، اویونجاق‌لار بیر ده شیلتاق‌لیق‌لاری اولوب. باجاریق‌لاردان خبر یوخ دیر. آنا-آتا اوشاغین بوتون ایش‌لرینی گؤرور. اوشاق ایسه نئجه خرج‌له‌مه‌یی اؤیره‌نیر. گؤزونو بازارا تیکیر. بازاری سئویر. بازاری آل-وئر یئری یوخ، بلکه آل یئری تانی‌ییر.  

 

   توپلوم، یارادیجیلیغی یوخ، آراجیلیغا ده‌یر وئریر. عزیز تربیه‌لی اوشاق‌لار، گوندن-گونه باغلانیرلار باشقالارینا.   

گؤرونن یوخام بو دونیادا

            گؤرونن یوخام بو دونیادا، پایلاشام بیریله پایلانمالی‌لاری. بو دونیا دئدیم، بو دونیا ائشیتدیـییم اوچون، بلکه بو دونیا "او دونیا"دیر من بیلمیرم. آدیمی یازیرام دفتره، آدیمدان خبر یوخ‌دور. اوزاق یولدان گلمیشم. چوخ اوزاق‌لاردان، یولومون باشلانیشی ساغدان ایدی یوخسا سولدان بیلمیرم. هردن سولدان گئدیرم، هردن ساغدان. یولوم ساغا دیر یوخسا سولا، بیلمیرم.  

 

             یول یولچو ایستر. یول یولچو سئور. یولچو اولماسا یول نه‌یه گرک‌دیر. یولدا آیاق ایزلری چوخدور. آیاق ایزلری، گاه سولا گئدیر، گاه ساغا. یولون دره‌لری بول-بول تپه‌لری تپه یوخ، آشیلماز قایالار، گاه سئل باسیر، گاه کؤرپولر آسیلیب. ساغدان گئدیرم-گئدیم، سولدان گئدیرم-گئدیم، گئدیلن یول‌لاری وورمامیشام. تکجه ایشیم یولچولوق‌دور. کؤرپو اولسا کؤرپودن کئچه‌رم، اولماسا قایایا دیرماشارام. قایالاری یازماغا، کؤهول‌لری قازیب، ایز قویماغا نه واقتیم وار، نه حالیم.  

 

             کئچدی‌ییم یول‌لارا باخیرام، مندن خبر یوخ، ایزیم یوخ، سؤزوم یوخ دیر. گؤرونن دونیادا یوخام، وارسام‌سا اؤزومه، اولدوغوم واقت وارام.

گول‌گه‌واز(gülgəvaz)

   دانیشاندا، یئردن گؤیدن دانیشیر، هئچ اولمایان بیر شئی‌لردن دانیشیر. ائله بیل بو دونیادا یوخدو. یاخین‌لاری دئییرلر، دانیشیق‌لاریوی گؤزله. اؤزگه‌لری اؤزووه گولدورمه. او قدر تاتدان-پاتدان دانیشیب‌سان، هر کس سنی گؤرور، یادینا گولمک دوشور. سؤزلرین هر کسه دامباد گلیر.  

  دانیشدیق‌لارین یادینا سالیر. آتاسی‌نین بؤرکونه تای بؤرک آلیب باشینا قویماغی، کندلرینه قاییدیب، تازا دام-داش سالدیرماغینی، هامی‌یا قوناقلیق وئریب بیلدی‌یی سؤزلردن دانیشماغی، ساز اؤیرنمک اوچون بیر ساز آلیب، بیر ده سؤز اوستاسی تاپیب یانینا گئتمه‌سیندن دانیشمیشدی. فیکیرله‌شیردی، اونلاردان دانیشمیشام به‌گول‌گه‌واز دئییرلر، اونلاری گؤرسم، یئریم دلی‌خانا اولمالی‌ دیر.

تنبل شاه‌لار

  شاه‌لار، شاه‌لیق‌لاریندان آسیلی اولاراق، اینسان گؤرن بیر چوخ ایش‌لری گؤرمز‌میش‌لر. اونلارین ایش‌لری شاهلیق اولارمیش. شاهلیق‌لارینی گوجلو گؤرن شاه‌لار، توختاقلیغی چاتاندان سورا، ملمکتین ایش‌لرینی باشقالارینا تاپشیریب، اونلاردان سوروشارمیش‌لار. بو آرادا، شاه ایش‌لر یوخ بلکه دئیین‌لر ایله، مملکتین دوروموندان تانیش اولارمیش‌لار.   

  بو گوجو یئیه‌له‌نن شاه‌لار، کیمسه اونون شاهلیغینا یان باخانماز دئیه، گون کئچیرتمک اوچون، چئشیت‌لی ایش‌لر گؤرمه‌لی‌ایدی‌لر. شاه‌لارین تنبلی، تنبل‌لیک‌دن یئرلریندن ترپه‌ندیرن اویون‌لارلا گیریشمزدیلر. سوموک‌لری آغیرلاشان شاه‌لار، شاه‌لیقدان یورولموردولار، اونلار شاه‌لیغین دوز یئرینده اوتوردوغوندان یورولارمیش‌لار.   

  تنبل شاه‌لار، تنبل‌لیک‌دن اؤلدوک‌لری واقت، یا دا گووندیک‌لری گووه‌نیلمز اولان واقت‌لار آییلاردیلار. آییلماق‌لارینین گئج اولدوق‌لارینین اؤزلری هر کسدن چوخ بیلردیلر. دئییرم دونیادا ائلنچی شاه‌لار اولماسایدی، شاه‌لیق‌لار ده‌ییشمز اولاردی.  

 

  هر کس اؤزونو شاه بیلیب، یئرینی گوونلی گؤرسه، اولدوغو یئری اؤز تنبل‌لی‌ییندن ده الدن وئرمه‌سه، باشقالارینین چاباسیندان الدن وئرمه‌لی اولاجاق.

فلسفه بوشلوغو

  فلسفه، آد اولاراق چوخدان‌دیر واردیر. دئدیک‌له‌ره گؤره اسگی یونان‌دان قایناق‌لانان بیر سؤزجوک‌دیر. فلسفه‌نی گؤروش نظره آلساق، اینسان اؤزونو دوشونندن اولمالی‌دیر. دونیا سوره‌جینده قالیب، جانلی قالماق ایسته‌دیـیینه فلسفه‌سی اولمالی‌دیر. توپلوم‌لارین گئنیش‌لنمه‌یی، توپلومدا دوزن قوروب، توپلومو دولاندیرماغا فلسفه ده گرک‌لی اولوب. بیرلری فلسفه‌نی دیله گتیریب، بیرلری یئرینه یئتیریب‌لر. بیرلری یازیب، ساخلاییب، بیرلری یاشاییب کئچیب‌لر.   

  یازی چیخاندان بویانا، دوشونجه‌لرین ساخلاماق سیستئمی ده‌ییشدی. دوشوندوک‌لرینی یازان توپلوم‌لار، اونلارا آد قویدولار. توپلوم‌لارین گوجلو اولوب-اولمادیغیندان آسیلی اولاراق، دؤنم‌لرده یاشاماق فلسفه‌لری فرقله‌نیب‌دیر. یئنی دوولت-میللت‌لر یاراناندان، فلسفه‌لر قالیبه گیردیلر. هر بیر میللت اؤزونو بیچیلمیش قالیب‌له‌ره یئرله‌شدیرمه‌یه چالیشدی. بیر آندا توپلو‌لارین بیر چوخونون یاشاماق فلسفه‌لری بیر اولدو.   

   بو آرادا، دوروم‌لارینی فرق‌لندیرن میللت‌لردن سئوای، باشقا میللت‌لر، یاشادیق‌لاری یاشام فلسفه‌لرین ایتیردیلر. داها دوغروسو،  چئوریلن فلسفه کیتاب‌لاری یاشادیق‌لاری یاشام فلسفه‌نین یئرینه یازیلدی. بو یازیلماغا باخمایاراق، فلسفه بوشلوغونا یئتیشدیلر. آختاریش‌لارینی، باشقالارینین اولان، چئوریلن فلسفه یازیلاریندان آختاردیلار. یازیلمایان فلسفه‌لری بوشالیردی.