چاغداشلاشماغین سیمگهلرینین بیری شهرلیلشمه دیر. شهرلیلشمه سورهجینده، شهرلیلشمهک قودرت مرکزلرینه یاخین یئرلرده گوجلو اولور. اینسانلارین یاشام طرزلری دهییشیلیرکن، گرکن نسنهلرله، مرکزلر ده دهییشیر. بو اوزدن یئنی مرکزلره توپلولارین آخینینی گؤروروک.
آخین اؤزو ایله سورونلارینی یارادیر. بیر عؤمور آلیشدیقلاری دبلری بیر قیراغا بوراخیب، یئنی دبلره آلیشیرلار. بو دبلرین یارانماغیندا گوج مرکزلرینین ایزلری قاباریق اولور. توپلولارین توپلاشدیغی یئرلری یؤنتمک اوچون، توپلوملارین بوتون مسئلهلرینی اؤزو یؤنلدیر. بو یؤنلتمک او قدر ده چتین اولمور. یاس تؤرنلری، توی دبلری، بایراملار، دوغوملار، یئمکلر، گئییملر بیرلشدیریلیر. قودرتین ایستهدییی کیمی. بو بیرلشدیرمهنین(آسیمیلاسیونا آچیلان یول) مرکزی، اوچونجو دونیا اؤلکهلرینده، اوربانسیتیلر(بؤیوک و مرکزی شهر) اولور. تئهران کیمی شهرین یارانما ندنی ائله بیرلشدیریلمه اولوب.
تئهران، هر توپلومدان چوخ، تورکلری اؤزونده یئرلشدیریب. یئرلشنلر، بیر ایکی نسلدن سونرا، فارسلاشیب، تئهرانین فارسلاشمیش فارسلارینا آرتیریلیبلار. تئهراندا تورکلرین آخینی هئچ زامان دایاندیریلماییب. هر زامان گلیب یئرلهشیبلر. تئهرانا یئرلهشن تورکلره، هردن تؤرنلر ده گرهکیر. تئهراندا اولان تورک توپلومونون چوخو مالی دوروما گؤره اورتا قات، و یا اورتا قاتدان آشاغی قاتلارا منصوب اولدوقلاری اوچون، تؤرنلرینی لاپ آز ایمکانلارلا باشا چاتدیرماغا چالیشیرلار. هر بیر تؤرنی بیر یئرده قورولمالی دیر. تئهراندا ائولرین کیچیک و آپارتمان اولدوغونو نظره آلساق، تکجه قالان یئرلر، شادلیق سارایلاری اولور.
تئهراندا یئرلهشن شادلیق سارایلاری، لاپ چوخ 4 ساعاتلیق واقت آییریرلار. بو دؤردو ساعات، شادلیق سارایلارینین مودیرلری طرفیندن یؤنهدیلیر. شادلیق سارایلارینین اؤزلرینه، اؤزل اوخویانلار(اوخویان یوخ، سس تقلیدی ائلهینلر)، آپاراجیلاری اولور. اونون موسیقی آدلانان نسنهسی، بیر کیبورد اولور. کیبورد اؤزو چالینیر، هر دن بیر ایشیق اوینادیرلار.
بو آپاراجی، اوخویانی نظره توتون؛ توی یئیهلرینی تانیمیر. تکجه آدلارینی بیلیر. تویدا کیم نهچی دیر بیلمیر. خوشگلدینلری ایسه، بللی قاباقجادان اوتولنمیش بیر فورمتده اولور. اوخوماغا گلدیکده، کیبوردون سسینی قولاقباتیران دوروما گتیریر. تیس-تیس تیس-تیس اؤزوندن بیر سس چیخاردیر. اؤنریلری گلیر، سیزه اوخویاجایام(گئنه تیس-تیس تیس-تیس) بی گلیر، تیس-تیس. اؤنریلری گلیر(آذری خواستند؛ هئچ کیمین ده اعتیراضی یوخ دیر، مگه میشه آذری نخوند). تویدا هر کس تورک اولدوغونا باخمایاراق، اونلارا پای وئریلن 4 ساعاتدان 10 دیقه اولور. اونو دا سکینه دایقیزیلا، پئنجهرهدن داشگلیر(بو تزهلیکده دب اولوب). سونوندا بیر کوردو ده چالیرلار. تکنو دا وورورلار. ایشیقلاری سوندوروب یاندیریرلار.
توی یئیهلر تویلارینی توتوب، ائولرینه دؤنورلر. شادلیق سارای یئیهلری پوللارینی آلیرلار. بیرلشدیرمه بیر داها یئرینه اوتورور. هر توی باشقاسینا تای، فرق ائلهمیر، تورک اولور اولسون، فارس اولور اولسون. هر کسه بیر گؤزده باخیلیر. هر بیر تویون یوزه دوقسانی فارسی، یوزه بئشی تورکو، یوزه بئشی ده کوردو اولور. تویا قاتیلانلارین یوزه-یوزو تورک اولور. یوزه دوقسانی تورک دیلینی بیلیرلر، یوزه اونو دا اوشاقلار اولورلار(بابانم-مامانم تورک خودم فارسلار).
شهرستاندان گلن قوناقلار، چاغداشلاشماغین اوزونو گؤرورلر، بلکه ده آرزیلاری چاغداشلاشماغا قاتیلماقلاری اولور.
ناصر منظورونون، آغیز لؤوحه سیرا کیتابلاریندان "سسلرین مفهومو(دیل ایچینده دیل)" کیتابی یاییملاندی. بو کیتاب، باشقا کیتابلارین آخینیندا یاییلیر. یاییملانمادا دؤردونجو کیتاب اولماغینا باخمایاراق، آنا کیتاب ساییلیر.
بو کیتابدا گئدن قونولار هر کسه ماراقلی اولا بیلر« دیلله اؤزل ایلگیلننلردن توتوب(دیلچیلر، ادبیاتچیلار)، کوتلهیه قدر ». منظورونو الشدیرنلری ده ماراقلاندیردیقلارینا اینانیرام. بو کیتابدا ایلک کز اولاراق، دیله فرقلی باخیلیب. معنا یارانمامیشدان قاباق، سسلرده مفهوملارین یارانماغینی وورغولویور.
بو کیتابی آلیب اوخوماغی هئچ کیم قاچیرمامالی دیر. کیتابی اوخویان چاغ، کیتابلا بیرلیکده سسلر، بئینیمیزده مفهوملانیرلار. ائله بیل اؤزوموز اونلارا ال تاپیریق. کیتاب بیتندن سونرا، کیتابدا آچیقلانمایان سسلری آچیقلاماغا باشلاییریق. سسلرین ماهنیسی سسلهنیب، اویناماغا باشلاییرلار. بئینیمیزین پاسی آلینیر.
داش، برک اولور. جَویزله بادامی سیندیراجاق قدر برک. دیش برک اولور، جَویزله بادامی سیندیراجاق قدر برک آمما هر دیش یوخ ها ساغلام دیش. بیر ایکی یول سیندیردی عادت ائلهیهجک، داشا گرک اولمایاجاق. دیش داش اولاجاق. دیش بیر آزدان سونرا لاخلایاجاق، سیناجاق. بیر دیش سیندی باشقا باداملار دیشده سیندیریلمایاجاق. بیر داش تاپیلیب اوندا سیندیریلاجاق، یئیهن چاغ سینان دیشین یئرینه دولاجاق، باداما جَویزه یئمهیه ماراق آزالاجاق. یئمک اوچون دیشداش آختاراجاق. خوش گلسین دئیه! یاواش-یاواش دیشداشلار تاپیلاجاق.
هر بیر ساغلام، برک نسنه ساغلاملیغین الدن وئریب، سینیب، اَیریله بیلر، ائله یوخاریدا دئدیـییم دیش کیمی. دیش سهل دیر داش دا سینار. بیر ساغلام توپلوم، ساغلام چاغیندا داشکیمی اولا بیلر، بیرلیکده هر نهیی اویودر. ساغلاملیغینا لکه دوشدویو آندان یئمهیینه اورتاق آختارار، دیشداشلاری چوخالار. یولدان کئچن، اورزوسونا تاماه سالار. اورزوسون الدن آلار. سونوندا الیندهکینی یئیهلنمهدیییندن، باشقالاری اونون اوچون یئیهلهنیب، اونا پای وئرر. پایی، سیندیریلمامیشلار اولار، داشلار دا الدن آلینار(آتیب شوشه سیندیرماسین دئیه!). یئیهنمهدییی اوچون، پایینی قایتارار، بیر داش آلماق اوچون!
واری اولان بیر شئیـی الدن وئرمک، الدن وئرهنه چتین اولور. هر زامان گؤزو اونو آختاریر. الدن وئرن شئیـه بنزرلری گؤرن کیمی گؤزو تیکیلیر اونا. بلکه او ایمیش دئیه، دوروب باخیر خاطیرلاییر، کئچیب گئدیر. ایتیکلر گئنللیکله یوخاریداکی دورومو یارادیرلار. آنجاق ایتیکلرین هانسی جینسدن اولدوغونا باغلی تپگیلر فرقلی اولور.
وارلیقلاریمیزی بؤلمک اوچون، اؤلچولریمیزی بللندیریب، بؤلوروک. جانلی، جانسیز، یئرلی، یئرسیزلییی، یاخین-اوزاقلیغی تپگیلری فرقلندیریر. اینسانلارین اؤزلرینه باغلی اولاراق دا تپگیلر فرقلهنیر.
بیزه عایید اولان هر بیر نه، ایتدییی آن، اؤزونو آختارتدیریر. آنجاق هر بیر نهیین یئری دولدورولا بیلسه، ویرنیقما او قدر آز اولور. یئری دولمویان زامان، یئری-گؤیو آختاریر. اینسانلارا گلدییی زامان تپگیلر لاپ فرقلی اولور. ایستهنیـلن کیمسهلری الدن وئرمک، نئچه جوره اولور. بیر سیرالاری ایستکدن نیفرته سوروکلهنیرلر(بو سوروکلنمه لاپ سرت تپگی اولور، ایکی طرفی ییخا بیلن تپگی دیر). بیر سیرالاری، ایستهنیلمکلری چوخالیر، ال چاتماز اولدوقلاری آن، ابدیلهشیرلر(زامان توختاقلیق وئریر، آنجاق عؤمور بؤیو جانلانا بیلیرلر). ال چاتمامازلیق بیری اؤلمکله اولور، بیری ترک ائتمکله اولور. ایستهین کیمسه اؤزونو ییغیشدیرا بیلسه، عؤمرونون لاپ بؤیوک ایشینی گؤره بیلر. ییغیشدیرا بیلمهسه، یولونو دهییشیب، الیندن گلهنی اسیرگهمزلر( بو آداملار قورخمالی اولارلار، هر کسدن نیفرت ائتمهیه حاضیرلیقلاری اولار).
بیر باشقا ایتیریلنلر گؤز اؤنونده اولورلار، آنجاق الدن چیخیرلار. داها دوغروسو ایتیریلمیرلر، الدن آلینیرلار. لاپ چوخ یاندیران ایتیرمکلر بو ایتیرمکلر اولور. گؤز گؤره-گؤره ایتیلمهیه ایمکان وئریلمک باغیشلانماز بیر ایتیک دیر.
ایتیکلرین بیر باشقا جورو ده وار؛ اونلارین ذئیینده یارانان وارلیقلار دیرلار. دوزون دئسن وارلیق دئییللر آنجاق وارلیقکیمی جانلانیرلار. اینسان بئینینده یارانان وارلیغی تاپمامیشدان ایتیریر، اونا گؤره، هر زامان اولمایان بیر شئیی آختاریر. هردن اولمایانلار، اولدورولورلار. او زامان یئنی بیر وارلیق دونیادا اولوشدورولور، تام بیر باشقا وارلیق!!!
آمما ایتیک نه جور اولور اولسون، هر کسی ویرنیقدیریر. ایتیک یاشایان چاغلار، تکجه ایتیریلن آختاریلیر، ایتیریلنلر آختاریلدیقلاری آنلار تاپیلماز اولدوقلارینا گؤره، آختارانلارینی دیلدن-آغیزدان سالیرلار. آختاران یان-یؤورهسینده کئچنلری گؤرمور، اؤزو آختاردیغی آنلار، دونیادان ایتیر.
یازی دونیاسیندا هر بیر قونولا ایلگیلی یازیلیر. یازیلمالارین یاخشی پیسی اولور. آز-چوخ هر بیر اولای، نسنه، قونو، کیمسه یازییا یانسییا بیلیر. اؤزوموز یازماغا باشلایان زامان بیر آز فرقلی اولور. هر کس هر بیر شئیه گؤره یاخشی یازا بیلمز. قونولارین چئشیتلیلییینی نظره آلساق، بیر کیمسهنین بوتون قونولارا یازماسی چوخ، دوزگون گؤرونمور. دوزگون گؤرونمهمک دوغال دیر. هر بیر قونولا ایلگیلی یازماق اولار، آنجاق تانیمادیغیمیز آلانلاردا یازماغا اونلاری تانیماغیمیز گرهکیر. اونلاری تانیماغا، خئیلک واقت قویمالیییق، سونوندا دا اونو یاشایان کیمسهلر تای یازا بیلمهریک. یازیمیز سادهجه تعریف اولار. یازماغا گلمهینلرین بیری بو دیر.
یاشادیغیمیز هر نهیی یازماق ایستهسک، یقین کی باشقا قونولارا گؤره چوخ یاخشی یازا بیلهجهییک. یازماق ندنیمیز، قونون هر یؤنو ایله تانیش اولدوغوموز دیر. آنجاق یاشادیقلاریمیزدان چوخ آزینی یازماق اولور. داها دوغروسو بیر چوخو یازماغا گلمیر. یازماغا گلمهینلر ایچیمیزلر دیر. هر کس ایچینی ائشییه بوشالدانماز، بوشالتسا، بیر عؤمور باشقالارین قاخینجینا قالا بیلر. یانیلمایین، ایچیمیز کؤتو اولدوغوندان دئییل، تکجه اؤزوموزه اولدوغوندان دیر. آچیق دئسک گیزلریمیز دیر. هر کسین گیزلری گیزلیلیکدن چیخسا، یاشاماغی چتین اولار.
باشقا یازماغا گلمهینلر، کؤتولوکلرین اوستون اؤرتمک اوچون دیر. کؤتولوکلر بیزیم طرفیمیزدن ده اولماسا، اونلارین آچیقلانماسی بیز اولان فضانی بولاندیرا بیلر. صدمهسی بیزه توخونا بیلر. آچیقلایانلارین اؤزلری تؤهمهته اوغرایارلار. اوندا دئییبلر: ... آچسان دا اؤزونونکو دیر، اؤرتسن ده!