داش قاپی

دوشوندوک‌لریمین پارچالارینی هردن ایسته‌دیـییم کیمی یازیرام

داش قاپی

دوشوندوک‌لریمین پارچالارینی هردن ایسته‌دیـییم کیمی یازیرام

بیربیرلری ‌کیمی دوشونن‌لر

   بیربیرلرینی تانیمی‌یان، چئشتلی قونولاردا باجاریق‌لی اولان‌لارین گؤروش‌لرینی آلدیقدا، بیر اورتاق گؤروشه چاتیریق. باجاریقلی، یارادیجی کیمسه‌لری دانیشدیردیقدا گؤروش‌لرینین آخین اولدوق‌لارینی گؤرمک اولور. بو آدام‌لار اؤزلری اولدوق‌دا، دوشوندوک‌لری بیر اورتاما چاتیر. 

  

  اونلاردان دونیا گؤروش‌لرینی سوروشدوقدا، اؤزلرینی دئدیک‌لری زامان، بیر سؤز دئییرلر. اؤزلرینی دئمک، باشقالارین اونلارا بیچدیک‌لری دوندان ائشیک‌ده اولدوق‌لاری چاغ‌لاری دئییرم. دئییش‌لر ایدئولوژی‌لردن آریندیقدا تام بیربیرلرینه تای اولور. دئدیک‌لرینده اؤزوموزو گؤره بیلیریک. اؤزوموزو آیدین، دورو سرگی‌له‌ییرلر. 

 

  باجاریق‌لی کیمسه‌لرین هانسی قونودا باجاریقلی اولدوق‌لارینا باخماساق، دئیه‌نلرین بیر کس اولدوق‌لارینا اینانا بیله‌ریک. بو آدام‌لارین اؤزل‌لیک‌لری، اؤز قونولاریندا بیلگی‌لی اولوب، دونیانی یاخشی تانی‌ییب، اؤزلرینی ایشله‌مک‌لری دیر. 

  

   چالانی اؤزونو چالیر(اؤزو دئدیک‌ده، چئوره‌سیندن آلیب، کولتورونده یاشادیق‌لارینی چالیر). چیزن، اؤزونو چیزیب، اؤز رنگینه بویادیر، یازان اؤزونو یازیب،  اوینایان اؤزونو اویناییر. اونلاری اؤزلرینی ایشله‌دیک‌ده هر کسین ایلگی‌سینی چکیرلر. 

  

  اونلارین بیر سورون‌لاری گؤرونور، باشقالارینی یاخشی تانی‌ییرلار، آنجاق اؤزلری کیم‌لرینی هئچ تانیمیرلار. بلکه ده تانیتدیرمالار ائله اولور. اونا گؤره ده، هردن اؤزلرینی تک بیلیب، فرقلی گؤرورلر.  

 

  اونلاری بیربیرلرینه تانیتدیرماق، نئجه اولار بیلمیرم. تکجه بیلدی‌ییم اونلارین بیربیرلری کیمی دوشوندوک‌لری دیر.

تبریز شهرلر شهری

دونیادا بؤیوک، آدلیم، تاریخ‌ده قالان شهرلر چوخ دیرلار. بو شهرلرین بیر ایکی‌سیندن سونرا باشقا شهرلری گؤرمه‌میشم. بیلمیرم ده نئجه دیرلر. آنجاق تبریزی یاخشی تانی‌ییرام. اؤزومه گؤره یاخشی تانی‌ییرام. شهر شهرلی‌لی‌یین، شهره گلیب قالان‌لارین هامیسینا سیچرادیر.  

 

   دوغودا شهرلر، شهرکیمی اولمازلار. شهرلره گلن‌لر شهرلری یؤنلندیررلر. تبریز دوغوشهرلرینین ایچینده باشقا دیر. او واراولاندان شهر دیر. تبریزه گلن‌لر ده تبریزین خویون گؤرتورمه‌لی‌دیرلر. شهر هئچ زامان حاکیم‌لرینه باغلی اولمویوب. شهره یئتیشیرلر، یئتیشسین‌لر، یئتیشمیرلر یئتیشمه‌سین‌لر، شهر شهرلی‌لی‌یینده دیر. هر کس ده، هر نه دئییر دئسین(چوخلاری تبریزی به‌یه‌نمزلر، تبریزدن ده واز کئچنمزلر، اونا گؤره ده شهری آشالاییب، ال‌لری چاتسا داغیدیب، آنجاق زوردا قالاندا، خلوت‌لرینده تبریزی آلقیش‌لارلار. آلقیشی گؤرون نه جور آلقیش دیر!).  

  

   دئییرلر تبریز(رحمتلیک اوستاد صمد سرداری‌نیا تبریز شهر اولین‌ها آدی کیتابیندا آچیق‌لاییب)، ایلکین‌لر شهری دیر. هر نه گلیب، ایلک اوردا سرگی‌له‌نیب. ده‌ییشیلن هرنه تبریزده ده‌ییشیلدیک‌ده؛ باشقا یئرلره سیچراییب.  

 

   تبریزده اولسان، قیوراق اولمالی‌سان. شول‌لارا یئر یوخ دیر دئیه‌سن بو شهرده. هر کس تبریزه گلیب، اؤزوجه تبریزده آغالیق ائله‌ییب، آنجاق تبریزله بویلاشانماییب. تبریزدن چیخان آدلیم‌لاری سیرالاساق، قورتولان دئییل‌لر. بو آدلیم‌لارین ایچینده باشقا یئرلردن ده گلن‌لر اولوب. آنجاق تبریزده اولدوق‌دا بؤیویوب‌لر. آدلانیب‌لار. چوخ‌لارینی(تبریزی سئون‌لری) تبریزده آسیب‌لار. سس‌لری باتیریب‌لار. شهری آلیب، تالاییب‌لار. آنجاق هر نه کئچیجی  اولوب. یئنه تبریز اؤز بؤیوک‌لو‌یو‌له قالیب. آسیلان‌لار دا تبریزین، دوغونون تاریخینه، قاباریق فورمادا یانساییب‌لار.  

 

    یوز ایل‌لردن، مین‌ایل‌لردن بویلانیب باخان شهر، اونلا اولان‌لاری بؤیودوب، اونو سئون‌لری بؤیودوب. اونا توخونان‌لار، چای‌‌قیراغی‌لا سوزوب‌لر شهردن. تبریزی باشا دوشن‌لر تبریزله اولوب‌لار، تبریزی باشا دوشمه‌ین‌لر تبریزدن قوولوب‌لار.   

 

  رضا براهنی، هر یئری دولاندان سونرا گئنه تبریز دئییب. من دونیانی دولانمادان تبریز دئییرم(بؤیوک ایش گؤرورم!). تبریزی شهرلر شهری گؤرورم.

بیرلری اؤزلریندن آرتیق گؤرونورلر، بیرلری کؤکدن گؤرونمورلر!

  هر زامان بئله‌یدی یوخسا ایندی بئله اولوب، بیلمیرم. هردن، یوخ، همه‌شه، بیرلری قاباردیلیب، گؤزلره سوخدورولورلار. گؤزلره سوخدورولان‌لار گؤزلرده یئرلشدیک‌دن سونرا، باشقالاری گؤرونمورلر. باشقالاری اؤزلرینه بئله گؤرونمورلر. گؤرونسه‌لر ده، کؤتو گؤرنتولونورلر. بو دا، اونلارین پای‌لاری گؤرونمک‌ده دیر دئمک. 

  

 گؤرونتولری ساغلایان کیمسه‌لر ایسته‌دیک‌لرینی گؤرونتولویورلر. یئره گئده‌سن، گؤیه گئده‌سن ائله اولور. بیردن ایسته‌مه‌دیک‌لری زور گتیریب، گؤرولمک ایسته‌ینده، ائله گؤرونتولویرلر کی، گورنتولنمک ایسته‌ین‌لر، گؤرونمک‌دن چکیلیرلر.  

 

 من دئدییم گؤرونتولمک‌لری، چوخ چئشیتلی قات‌لاردا سیزلر گؤره بیلرسینیز. دونیالاشمیش دونیادا سرگی‌لننله‌ره باخا بیلرسیز. هارالار نئجه، گؤرونتوله‌نیرلر. باتی، دوغو، گونئی، قوزئی، موسلمان، خیریستی‌یان ایسته‌دی‌یینیز قدر اک‌له‌یه بیلرسیز.  

 

  باتی-دوغو، موسلمان خیریستی‌یاندان قورتولدوقدا، بؤلگه‌ده‌کی‌لر اورتایا گلیرلر. هیند-اوروپالی دیل‌لی‌لر، عرب دیل‌لی‌لر، تورک‌دیل‌لی‌لر، هانسی باتی‌لی‌لارا یاخین اولسالار، هردن گؤرونتوله‌نیرلر. باشقالارینا یئتیردیک‌ده، فرقلی گؤرونتوله‌نیرلر. 

  

  بیرداها زوملاشدیق‌دا، اؤلکه‌لرین ایچینده، گؤرونتولنمک‌لر دالیسی توتولور. هر نه قدر زوملاشیریق، بئله گؤرونتولنمک‌لری گؤروروک( گؤرونتو آچیلیم‌لارینین فراکتالی قورولوش‌لاری واردیر دئمک!).  

   آذربایجانا گلدیک‌ده، گؤرولموین یئرلرین سونو دیر دئمک. فراکتالی قورولوش‌لارین سونو دیر. هر یئردن باخیلیر ده‌ییشمیر. بوتونلوک‌له گؤرولمور. گؤرولدوک‌ده ده کسین‌لیک‌له چیرکین گؤرونتوله‌نیر. ساغ‌دان باخیرسان باخ، سولدان باخیرسان باخ، یوخ اورتادان، ایچدن، دیشاریدان، هر یئردن باخیرسان باخ، چیرکین گؤروسن. آذربایجانا باخان گؤزلره، سوخدورولان گؤرونتولر هلم-هلم چیخمیر گؤزلردن.  

 

  آذربایجان نئجه ائله‌سه آجی اولور کی اولور. مین‌ایل‌لر ده الینی بال‌لی سوخسا بوغازلارا آجی اولاجاق، آجی. آذربایجاندا اولان هر نه آجی دیر دئمک. 

  

  ایندی بیر تیمی وارسا ، هر زامان کؤتو گؤرنتوله‌نه‌جک. تیراختور آذربایجانین اولدوغو اوچون، گؤرنتولمه‌لردن پایینا دوشن، گؤرونمه‌مزلیک، آرتیق باشی کؤتو سرگیلنمک‌دیر دئمک. باشقالاری دا اهورامزدا کیمی دیر، نه یامان دئیرلر(یامان‌لاری دا رحمت‌ دیر دئمک)، نه توخونارلار.  

قاپسام‌لی باخان‌لار

  علامه‌لر، عونوانینی چوخ ائشیدیب‌سیز. کئچمیشده هر ندن، چوخ بیلن کیمسه‌لر علامه دئییردیلر. هرندن دئدیک‌ده، بیلگی(عئلم) آلانیندا(ساحه‌سینده)، یایقین اولان‌لاری بیلیردیلر. اونلار اولان بیلگی‌لره ده بیر شئی‌لر آرتیریردیلار. بیلگی‌لرینی بیر‌کس‌لره ده اؤیره‌دیردیلر. گئنیش بیلگی‌لری اولدوق‌لاری اوچون، هرکسی یئنه‌بیلیردیلر. سیتئم‌لی(ایندیکی بیلیم‌یوردلار تکین)  بیلیم‌یئرلری اولمادیق اوچون، علامه‌لرین چئوره‌لری دؤنم‌لرینین بیلیم مرکزلری ساییلیردیلار. هر کس بو یئرلرده دئییلن سؤزلره اینانیردیلار. بونلاری اؤزومدن توخومورام ها! ابن‌سینا، خواجه نصیر،امیرعلی‌شیر کیمی کیمسه‌لرین یاشاییش‌لارینی نظره آلین.   

 

   علامه‌لر  بیزیم دؤنه‌مه ده گلیب چاتدی‌لار. بیزیم دؤنمده‌کی علامه‌لرین آنا بیلگی‌لری دین‌بیلگی‌سی اولوب، باشقا بیلگی‌لرله ده ماراق‌لانیب، یئری گلمیشکن ده، گؤروش‌لرینی بیلدیریب‌لر.  

  

   آمما ایندی، بیلگی‌ آلان‌لاری بیرنفرین الی‌چاتماز قدر گئنیش‌له‌نیب. هئچ کیمسه‌نین باجاریغی بیلگی آلان‌لارین بوتونلویونو قاپسایا بیلمیر. آنجاق گئنل اولاراق، باشقا بیلگی آلان‌لاریندان دا فایدالانماق قاچیلماز دیر.  بو اوزدن اورتا بیلگی‌لر اوزمان‌لیغی یارانیب‌لار. بو اوزمانلیق، بیر اورتاما گتیرن مرکزلرده یارانیب. اوردا اولان‌لارین هر بیری بیر آلاندا اوزمان اولوب‌لار. اؤز بیلیم‌آلان‌لاریندا تاپدیق‌لارینی(چاتدیق‌لارینی) گئنل‌لشدیرمه‌یه چالیشیب‌لار. داها دوغروسو، بیرسیرا  قانون‌لار، اؤن‌گؤروش‌لر(فرضیه‌لر)، تئوری‌لر و... دونیالاشدیرماغا چالیشیرلار. البت بو کئچمیشدن ده وار ایدی.  

 

   سؤزو بئله ییغیشدیریم، کئچمیشده‌کی علامه‌لرین گؤره‌وی، مرکزلرین بوینونا دوشور. اوردا هرکس بیر بیلگی‌ده اوزمان اولوب، باشقا بیلگی‌لرین تاپینتی‌لاریندان دا،‌خبری اولور. یئکون‌لاشدیرماق دا، مرکزی یؤنتن‌لرین بوینونا دوشور(مرکزی یؤنتن‌لر ده بیلگی‌آلان‌لارینین اوزمان‌لاری اولورلار. چاخناییش عئلمی، آنلاییش عئلمی، فراکتال، کومپلئکس سیستیم‌لر، بئله بیر مرکزلرده یارانیب‌لار.

اوره‌یی یانان‌لار

   دونن یولداش‌لارین بیریله دانیشیق، بو یازینین ندنی اولدو. هر یئرده بیرلری ایش‌لری یئریتمه‌یه اوره‌ک یاندیرارلار. ایش‌لر دایانماسین دئیه، هر یؤنو نظرده آلیب، آددیم آتارلار. بیرلری بیر ایشی باشلایان اولسالار، گؤزتله‌مک‌لری هر ندن چوخ اولار. بئله بیر دورومدا اولان‌لار، دوزن‌لرینی دوزدوک‌ده دوزن‌لری پوزولماسین دئیه، گؤزلرینی آچیب، دیش‌لرینی قیسارلار. 

  

   اینسان بیر ایشه باشلادیقدا، یولون نئجه اولدوغونو بیله‌بیلمز. آنجاق یولا دوشدوک‌ده سونونو اؤزونه گؤره دوشونه بیلر. اوستوندن زامان کئچدیکجه، داها آرتیق باشلادیغی ایشه باغلانار. اونا گؤره ده باغلاندیغی ایشی هر کسدن یاخشی تانیدیغینی دوشونه بیلر. اولاجاغی بئله اولمالی دیر. باشقالاری ایشه یاناشدیقدا، باغلی اولمادیق‌لاری اوچون فرقلی یاناشارلار. یاناشمالار چوخ سرت ده اولا بیلر. بیر چوخ‌لاری دا گرک‌سیز دوشونرلر. باشقالاری نه دوشونسه‌لر، دوشونه بیلرلر، ایشی باشلایان، آزمامالی دیر. یولونا داوام وئرمه‌لی‌دیر. 

  

   ایشی باشلایان‌لارلا ایش‌لری منیمسه‌ین‌لر اوره‌ک‌لری منیمسه‌دیک‌لری ایشه دویونر. منیمسه‌دیک‌لری ایشین ایره‌لی‌له‌مه‌سی اونلارین یاشاییش‌لارینین قازانج‌لاری ساییلا بیلیر. او قازانجی دیرلندیره بیلمه‌سه‌لر، یئنی‌دن دوزن قوروب، یئرلرینه دوشمک‌لری ایللر واقت آپارار. یاشاییشین سوره‌سی آز اولدوغو اوچون، یئنی‌دن دوزن قوروب، یئرینه سالماق ایمکانین آز اولدوغو چتین اولار.   

 اوخوماق‌دان، یازماقدان، بازاردان، اویناماقدان و ... آرا آچان‌لار، بیر داها قاییتماق اوچون، چوخ چابالامالی دیرلار. آرالار چوخالدیقجا، قاییت‌مالار چتین‌له‌شیر. هر کس دوزنی پوزولماسین دئیه، اؤزلرینی، ایش‌لرینی یییه‌لنمه‌لی‌دیرلر.