مین بئله بایراملار
وعده یئلین اسدیـیینی گؤره بیلمهسم ده، اونون ائتگیلرین شهرده گؤرمک اولاردی، گؤرنلر دئییردیلر یئل آغاجلاری یئریندن چیخاردیردی. یئلدن سونرا هاوا قیزمیش ایمیش. هاوانین قیزماغی سوبالارین سؤندورولمهسینه سبب اولموشدو. قاپ-باجا دا آچیلمیش دی، هاوانین قیزقینلیغی دا کئچمیشدی، هاوا سویوقلاشمیشدی. گون اورتایا بیر ایکی ساعات قالاندان صاباح سحره دک نارین قار یاغدی، بیر دیللی قارین یاغماغی هر یئری آغ گئییندیریب بایرام هاواسی نی قیش هاواسینا دَییشدیردی. ارکن گول آچمیش آغاجلاری سویوق یاندیردی، قار، بویلانمیش آرپا بوغدالاری دا یئره سردی. هاوانین تئز قیزماغی آغاجلاری آلداتمیش دی، آلدانانلار دا پایلارینی آلدیلار. دوزون سوروشسان ائله بیز ده آلدانمیشدیق، اؤزوموزله ایستی پالتار گؤتورمهمیشدیک.
قارلی سویوغا باخمایاراق بایرام قاپیلاری دؤیوب اؤرهکلره یئرلهشیردی. هر کس اؤز دورومونا باخاراق بایرامی قارشیلاییردی. کئچمیشده بایرام گلدیکده هر ائوده یومورتا بویاناردی، ایندی ده هر کس اؤز ایستهدیـیی، یادا یوخ یایین جاهازلاریندان آلدیقلاری کیمی حاضیرلیق ائدیردی. ایندیکی زامانلارین ایلگیلنمه آلتلرین چئشیتلی اولدوغونا گؤره، دبلر ده چئشیتلیلنیب. هر کسین بیر جئب تیلفونو وار، ایستهدیـیی آداملارا سؤز-ساوونو یوللویور. چوخ آدام دؤزور گلن مئساژلاری یوللویور، نئجه چیخدیغی دا وئجینه دئییل. بازاری آددیملادیقدا بایرام سوفراسینا حاضیرلیق هر بیر شئی دن چوخ گؤزه چارپیردی. ایکی جانلی نین سوفرادا اولدوغو بازاری دا جانلاندیرمیش دی. سوتامر گؤیرتیلرله یئنی یئتمه بالیقلار قیزاران بازاری یاشیللاتمیشدیلار. باهارین نفسی اونلاردا چوخ دویولوردو. برکتلرین یئددیسین بیر مئساژ کیمی یاخشی بایراملیق اولا بیلردی کی اولدو. بایرام آخشامی یومورتالاری بویویوب، یازماقلا یئنی ایلین قارشیسینا گئتدیک. 30- قیرخ بویانمیش یومورتالاری یازماق یاخشی آنلاری هیزلی سووشدوروب، ایلین دؤنمهیینی ده سووشدوردو. سولارین فیشارینین آزالماسی چوخلارینی حامامدا ساخلامیشدی. تئلفونلار دا ایکی-اوچ ساعات قاریم قاریشیق ایدی، هر کسی توتوردون توتموردو، دئیهسن هامی بیربیرین توتورموش، تئلفونلار دا گیجهللندیکلریندن هئچ کیمه یول وئرمیردیلر.
بایرام گؤروشلری باشلاندیغیندان ائولره گئت-گللر آچیلدی، هر ائوی شوبهلمک 10 دیقه چکیردی، الیمیزی ووردوقدا بیر شیرنی، مئیوه، چای هئچ اولماسا ایکی-اوچ دنه آجیل آغیزدان ایچری گئدیردی. نه اولوردو
ایکی-اوچ ائوی شوبهلهمهمیش قارینلار قاریشیردیلار، زَفتین آلانلار دا بایرام چیخمامیش یا دونیالارین دَییشمهلیدیلر، یا دا قارینلارین، دیشلرین، دامارلارینداکی قانلارین. دئیه سن هر کس آند ایچیب هر ائوه گیردیکده بیر شئی دادسین، آخی ایلده بیر دؤنه قوناق گئدیردی اونو دا بیر شئی دادماسایدیلار گؤر نه اولاردی!؟ بو آرا دا ناهار، شاما دا کی چاغیریلسایدین نه ائده بیلردین!؟
یازدیغیمیز یومورتالار بتر ماراق چکیردیلر، هر کس گلدیکده ائله یازیلمیش یومورتالاردان بیرینی ساخلاماق اوچون گؤتوروردو، گؤتوردوکده ده یومورتانین نئجه و نیـیه بویاماغیندان سؤز گلیردی، برکتلرین یئددیسیندن سؤز آچیلیردی داها دا ماراقلار چوخالیردی. هر ائوده برکتلرین یئددیسین سوفرالارا، نیـیهلیـیین بیلمهدن یئرلشدیریردیلر. آینا، بالیق، گؤی، یومورتا، آلما، پول، چؤرک هر ائوده اولوردو. چوخلاری تئلویزیوندان ائتگیلندیکلری اوچون قوندارما هفتسین ده بازاردان آلیردیلار سوفرالارینین یانینا قویوردولار ، نه اوچون قویدوقلارین دا سوروشدوقدا بیلمیردیلر.
اوشاقلارین گؤزلرینده بایراملیق دیلهیین گؤرمک اولوردو، من ده چالیشیردیم یادیمدان چیخماسین.منده اولان بو گونکو گؤزلر یاشلانیب ایشیقلارین ایتیرسهلر ده اوشاقلیق هاواسیندان هله ده هاوالانیر لار. گله جک ده ده هاوالاناجاقلار، گؤزلر تورپاغا دا گؤمولسهلر هاوالاناجاقلار بئله.
یادیمدان چیخمامیش دئییم چوخ یئری آختاردیم؛ ازیک قیزیل پالچیق، بزهنمیش ناخیشلی دووار آختاردیم تاپاندیم، سیز تاپساز منه یوللایین.
گلن گونلرینیز ده خئییرلی اولسون.
بایرام یولو
یادینیزدا اولسا گئچن یازیلاردا دئمیشدیم ایلین آخیر چرشمبهسی نی تئهراندا اولماق مجبوریـیتیندهیدیم، یادینیزدا اولماسا دا کئچن یازیلاردا چرشمبه یازیسینا باخین. دوزو چرشمبه نی سووب-سووشدورماز آذربایجانین گؤبهیینه یوللاندیم. چوخ جان آتدیم گوناورتا چاغی تئهراندان یوللانام، آنجاق دئیه سن او گون هر کس قورتولوب قاچماق ایستهییردی، ماشینلارین بوتون یوللاری باغلانمیش ایدی، یاریم ساعاتلیق یولو 2 ساعات اوزانلادی. ائوه یئتیریب چانتالاری ماشینا یوکلویوب بیر شئی آتیشدیریب یولا چیخمالیدیم. ائوده آروادین دا ییر-ییغیشیغی قورتولمامیشدی. آدام هر نه قدر تلهسهنده داها چوخ یوبانیر. نئچه دؤنهلر بئله اولموشدو. گوناورتا چیخان اوغول، ساعات 4-ده آنجاق یوللاندی. خییاوانا چیخماغیمی گؤدوم دوز ایکی ساعات یاریم تئهراندان کرجین چیخیشینا سوردو، ماشین سورعته دوشمهدن دایانیردی، دایانماق دا نه دئمک، بیر یوللوق دایانسایدی آدام سئوینردی، مجبورییت حالیندا بیر آیاغین تورموزدا بیری کیلاچدا اولمالیدی، ایکی آیاق دان بیری بوشالدیقدا گاز پئدالینا دا اپارا بیلردن، قاباغبنداکی ماشینیندان یاریم مئتیر ده آرا توتدوغوندا ساغ سولدان دا او بیری ماشینلارین بورونلاری سنین یولووا سوخولوردو سن اوردان چیخینجا خئیلک چابالامالیدین. ائله بو سوخولماقلاردان ماشینلار دیمدیکلهشیب قضا تیرافیکلری یارادیردیلار. بیردن ده گؤروردون پولیسین کئفی چکیب بیر طرفی دایاندیریردی. دوزون دئسن آدام لاب بیخیردی. بیخدیغیندان بیلمیردین کیمنن ساواشاسان، یا دا حیرسیوی بیرینه تؤکهسن. آرواد به سنه دئمیشدیم هر نه حاضیر اولسون بیز چیخاق، گؤردون گئجیکدیردین ایندی بو جهنمدن قورتولماق اولمور. سن نه قدر دئیه سن بیلیردین گوناه هئچ کسده دئییلایدی. بئله گونلر هر زامان بئله اولور. بیر قارا گونه دوشموشدوک گل گؤرهسن! آمما یاخچیلیغی بوردایدی ایکی هفتهلیک تئهراندان اوزاقلاشاجایدیم، قارادان، توستودن خبر اولمایاجاقدی، آمما ائله بیل تئهراندا هر کیم وار منه تای دوشونوردو، من ایستهدیـییم زامانلار تئهراندان اوزاقلاشماق ایستهییردیلر. 2 ساعات یاریما تئهرانلا کرج آراسینی کئچمک زامان آپاردی. بیر آیاق تورموز بیر آیاق کیلاچدا اولماق هر نه گوج وارایدی الیمدن آلدی. سئوینجله باشلادیغیم یوروش باشلانمادان یوروجو اولوردو، گؤزلریم یولو گؤرمهیه آچیق قالانمیردی. دولدورولموش سئوینج کیلاج-تورموزلاردا جالانیب، دیبینده بیر شئی قالمامیشدی. تازاشدان دولدورماق نئجه اولا بیلردی، آللاه بیلیردی. سئوینج اولمادان دا سوروجولوک چتین اولوردو. قزوینه یاخینلاشدیقدا کیلاج-تورموزلار آزالمیشدیلار. هر نه گوجایله ایدی یول گئتمک اولوردو. زنجانا یئتیشدیکده راهات نفس چکه بیلمهییمه باخمایاراق گؤزلرین آچیق قالماسینا گوونمک اولموردو. زنجاندا ایکی دوستا باش وورا بیلردیم. هر زامان زنجاندا اولماق منیم اوچون دادلی اولوبدور. بیلمیرم نهیی وار! هر زامان هر یئردن چوخ منه دوغما اولوب، هر نه تانیش گلیر. بئله بیر دوغمالاشمیش یئرده تانیش تاپماق دا آساند اولار. ایستیرسیز دنهیین!
بیر بالاجا دیلاوجو بویورون قالیندا منی زنجاندا ساخلاشدیرا بیلردی. ائله ده اولدو. گؤزلریمین آجیسین دا آلا بیلردیم. قارانلیقدا سؤروجو لوک ائلهمکدن ده قورتولا بیلردیم. هر نه یه بئله، یاخشی اولوردو. تانری محلهسینین یاشایانلارینین ساوچیسی نین ایـیینی آلماق، قوخوسونو دادماق اله دوشمز آنلار یارادیردی.یئرده اوزانماغیمی گؤردوم، گؤز آچدیقدا دان سؤکولمکدیدی، تام یولا چیخمالی زامان، گون چیخماغی آیدین گؤرمک اولوردو. سحرین یئلی ماشینا مینمهدن یامان یاپیشیردی. بویوک یول داغلارین اورمانلیغینین آراسیندا کئچیر. اولا بیلردی بو یول چکیلمهسهیدی عومور بویو داغلارین اورمانلیغین گؤرمیـیهیدیم. آنجاق بو یول چکیلدی منله بیرلیکده بو یولدان کئچنلرین هامیسی گؤردولر.یوللار داغلاریلا قالخیب یئنسه ده بوتون شهرلری قیراخدا قویور. تکجه تابلولاردا یازیلمیش آدلاردان بیلیرسن هانسی شهرین اوروشوندهییک. ائله بیل تازا یول بوتون یول قیراغی شهرلدن کوسوب، بلکه ده کوسدورولوب. هر شهردن آزی 30 کیلومئتیر آراسی وار. چایلار دا بئله بیر ایش گؤرمورلر کی بو یول گؤروب. چایلار هئچ زامان اؤزلرینی آوادانلیقلاردان اسیرگهمیـییبلر.
اوروشلریندن کئچن یئرلر ماهنیشان، مییانا، چاراویماق، سراسکند، اوجان دیلار. بارماق سایی دا کند یول قیراغیندا گؤرمک اولور. بو کندلره یاخشی اولا بیلردی، آنجاق ائولرین چوخو بوشالدیریلیب. اولا بیلسین بوشالتمیشلارا خبر چاتسین، کندیزه بویوک یول چکیبلر قاییدین. بلکه قاییتسینلار. بلکه ده قاییتمادیلار. آخی اولا بیلسین چوخلاری شهرلیلهشیب، سوی آدلارین دَییشیب، دریلرین قارالدیب، شاسیلارین بوزوب، یئریشلرین والایلادیب، دیللرین ده کسدیریبلر. دئییرم بیر بئله دوشونمک منه قالمیـییب، یولومو گئده بیلسم بویوک ایش گؤرموشم. بویوک یولون دیمدییی شیبلی یه یئتیشمهمیش بیردن اییلیر. دوشورسن کوهنه یولا. کؤهنه یولو دا گئنلدیبلر، گئنلدیک ده ماشینلار داها دایانمیرلار. قورگؤلو ده یولدا گؤرمک اولور، من هر زامان قورو گؤلو دولو گؤرموشم نییه دئییرلر قوری گؤل بیلمیرم. آللاه هئچ گؤلو قوروتماسین. شیبلینی آشدیقدا اوزو آشاغی تبریزه یوللانیرسان ائله سورعت آلیرسان کی دایانیلماز. پولیسین قورخوسو اولماسا ائله سوروب ساعات قاباغیندا دایانارسان. ساعات قاباغیندا بوتون ساعاتلار دایانیبلار. تبریزه گیرمهمیشدن اهر، کلیبره بیر یول آیریلیر گئدیر. قالالارین سرگیسینه او یولون سونوندا یئتشمک اولار. آیریجی سووشدوروب دوز گلدیکده قونقا باشینا چاتماق اولار. تبریزه 3 یولو ایله گیرمک اولور؛ یوخاری کمربندی، آشاغی کمربندی، شهر ایچی. هر یولو گئتدیکده بیر گؤزللیکلری گؤره بیلرسن. یولون سونو تبریز اولورسا یوللارین بیریندن گیریب تبریزین درینلیـیینده باتارسان. اورمویا گئتدیکده شاه گؤلونو گؤزلرینده گؤللندیررکن، وادی رحمته یئتیریب سهندین اتهیینده یاتانلاری خاطیرلاییب، بورولوب گئدرسن. خویا مرنده گئتدیکده یوخاری کمربندی ایله قیرمیزی داغلارین قوینونا گیریب بیر قوجاق قیرمیزی تورپاق بایراملیق آپارا بیلرسن. آنجاق شهر ایچیندن ده سوزوب چای قیراغیندان آخا-آخا بورولوب گئده بیلرسن. سامان مئیدانیندان نئچه یوزایللیک سوورولموش سامنلارداندا ساری دون بزهنیب امره قیزا گیریب شهریاردان سهندیهنین اوخوماغین ایستییه بیلرسن. سیزا-سیزا آجی چایا چاتارسان. اورتا یولو سئچیب، تبریزین اورتاسیندان، کئچیب، یئکه توکانلاردان آذربایجان مئیدانینا ساری یوللانیب، هاوا آلانین اؤنوندن آخیب یاما دوغرو یوللاندق. تبریزده دایانماق ایستهسم ده دایانا بیلمهدیم، دئدیم کئچه-کئچه بوتون تورپاقدا یاتانلارین یادلارینی یادلادیم. تبریزه بورجوم قالدی بیرده گلیب دولانمالیایدیم، ایندیلیک یوللاندیم تبریزدن. سوفیانا یئتیشدیکده آذربایجان گونشینده یازیلمیش یازینی خاطیرلیرام، سوفیانی لاتین جه یازدیقدا هر تابلودا بیر جور یازیبلار. یامین چمی سوفیانا دک چکیلیب، یاما گئتدیکجه دومان چوخالیر، هاوانی سویوغو دا آرتیر.
ائله بیل یئر گؤی قاش-قاباق ساللییبلار بیربیرینه. مرندین قیراغیندان سووشاراق "کوشکسارای" بیزی قوناق چاغیریر. یاواش-یاواش یورقونلوق آرتیر، یولدا ماشینلارین سایی دا آرتیب یول دارالیر. قاباقدان گلن ماشینلار دا سنه ایشیق وئریرلر. خوی مرند آراسی دوزلیک بیر یئردی یاریسی اکین یئری، یاریسی کؤده یئر. قاپیلیغا یئتیردیکده تکجه بو کندی ایله دوهلرین گؤرمک اولور. گؤز ایشله دیکجه کؤده یئر اوزاقلاردا داغلار، هر دن ده بیر ایکی آغاج، قمیشلیک ده گؤرمک اولور. ائله بیل آغاجلار کیچیلیبلر. بلکه ده کیچیلدیریلیبلر. هاوانین سویوغو داها دا آرتیر. ائواوغلو گدیینه یئتیشیریک بوردا یولا ایکی یولا آیریلیر؛ دوز یول ماکی، قره زییادینا بورولان یول خویا. خویا زویوشورم، یامین چمی خویا جان بیزی ایله سورونوب گلیب. خویا یئتیشدیکده گونو گؤره بیلسک اورتایا یاخینلاشمالیدی. دئیهسن گلدیک چاتدیق. گؤرک نه اولور.