داش قاپی

داش قاپی

دوشوندوک‌لریمین پارچالارینی هردن ایسته‌دیـییم کیمی یازیرام
داش قاپی

داش قاپی

دوشوندوک‌لریمین پارچالارینی هردن ایسته‌دیـییم کیمی یازیرام

مین بئله بایرام­لار

مین بئله بایرام­لار

   وعده یئلین اسدیـیینی گؤره بیلمه­سم ده، اونون ائتگی­لرین شهرده گؤرمک اولاردی، گؤرنلر دئییردیلر یئل آغاج­لاری یئریندن چیخاردیردی. یئلدن سونرا هاوا قیزمیش ایمیش. هاوانین قیزماغی سوبالارین سؤندورولمه­سینه سبب اولموشدو. قاپ-باجا دا آچیلمیش دی، هاوانین قیزقینلیغی دا کئچمیش­دی، هاوا سویوق­لاشمیش­دی. گون اورتایا بیر ایکی ساعات قالاندان صاباح سحره دک نارین قار یاغدی، بیر دیللی قارین یاغماغی هر یئری آغ گئییندیریب بایرام هاواسی نی قیش هاواسینا دَییش­دیردی. ارکن گول آچمیش آغاج­لاری سویوق یاندیردی، قار، بویلانمیش آرپا بوغدالاری دا یئره سردی. هاوانین تئز قیزماغی آغاج­لاری آلداتمیش دی، آلدانانلار دا پای­لارینی آلدیلار. دوزون سوروشسان ائله بیز ده آلدانمیشدیق، اؤزوموزله ایستی پالتار گؤتورمه­میشدیک.

   قارلی سویوغا باخمایاراق بایرام قاپی­لاری دؤیوب اؤره­کلره یئرله­شیردی. هر کس اؤز دورومونا باخاراق بایرامی قارشیلاییردی. کئچمیشده بایرام گلدیکده هر ائوده یومورتا بویاناردی، ایندی ده هر کس اؤز ایسته­دیـیی، یادا یوخ یایین جاهازلاریندان آلدیق­لاری کیمی حاضیرلیق ائدیردی. ایندیکی زامان­لارین ایلگی­لنمه آلتلرین چئشیتلی اولدوغونا گؤره، دب­لر ده چئشیتلی­لنیب. هر کسین بیر جئب تیلفونو وار، ایسته­دیـیی آداملارا سؤز-ساوونو یوللویور. چوخ آدام دؤزور گلن مئساژلاری یوللویور، نئجه چیخدیغی دا وئجینه دئییل. بازاری آددیملادیق­دا بایرام سوفراسینا حاضیرلیق هر بیر شئی دن چوخ گؤزه چارپیردی. ایکی جانلی نین سوفرادا اولدوغو بازاری دا جانلاندیرمیش دی. سوت­امر گؤیرتی­لرله یئنی یئتمه بالیق­لار قیزاران بازاری یاشیللاتمیش­دیلار. باهارین نفسی اونلاردا چوخ دویولوردو. برکتلرین یئددیسین بیر مئساژ کیمی یاخشی بایراملیق اولا بیلردی کی اولدو.  بایرام آخشامی یومورتالاری بویویوب، یازماق­لا یئنی ایلین قارشیسی­نا گئتدیک. 30- قیرخ بویانمیش یومورتالاری یازماق یاخشی آنلاری هیزلی سووشدوروب، ایلین دؤنمه­یینی ده سووشدوردو. سولارین فیشارینین آزالماسی چوخلارینی حامامدا ساخلامیش­دی. تئلفونلار دا ایکی-اوچ ساعات قاریم قاریشیق ایدی، هر کسی توتوردون توتموردو، دئیه­سن هامی بیربیرین توتورموش، تئلفونلار دا گیجه­للندیک­لریندن هئچ کیمه یول وئرمیردیلر.

   بایرام گؤروشلری باشلاندیغیندان ائولره گئت-گللر آچیلدی، هر ائوی شوبه­لمک 10 دیقه چکیردی، الیمیزی ووردوق­دا بیر شیرنی، مئیوه، چای هئچ اولماسا ایکی-اوچ دنه آجیل آغیزدان ایچری گئدیردی. نه اولوردو

   ایکی-اوچ ائوی شوبه­له­مه­میش قارینلار قاریشیردیلار، زَفتین آلانلار دا بایرام چیخمامیش یا دونیالارین دَییشمه­لی­دیلر، یا دا قارین­لارین، دیش­لرین، دامارلارینداکی قان­لارین. دئیه سن هر کس آند ایچیب هر ائوه گیردیکده بیر شئی دادسین، آخی ایلده بیر دؤنه قوناق گئدیردی اونو دا بیر شئی دادماسایدیلار گؤر نه اولاردی!؟  بو آرا دا ناهار، شاما دا کی چاغیریلسایدین نه ائده بیلردین!؟

   یازدیغیمیز یومورتالار بتر ماراق چکیردیلر، هر کس گلدیک­ده ائله یازیلمیش یومورتالاردان بیرینی ساخلاماق اوچون گؤتوروردو، گؤتوردوکده ده یومورتانین نئجه و نیـیه بویاماغیندان سؤز گلیردی، برکتلرین یئددیسیندن سؤز آچیلیردی داها دا ماراق­لار چوخالیردی. هر ائوده برکتلرین یئددیسین سوفرالارا، نیـیه­لیـیین بیلمه­دن یئرلشدیریردیلر. آینا، بالیق، گؤی، یومورتا، آلما، پول، چؤرک هر ائوده اولوردو. چوخلاری تئلویزیوندان ائتگی­لندیک­لری اوچون قوندارما هفت­سین ده بازاردان آلیردیلار سوفرالارینین یانینا قویوردولار ، نه اوچون قویدوق­لارین دا سوروشدوق­دا بیلمیردیلر.

  اوشاق­لارین گؤزلرینده بایراملیق دیله­یین گؤرمک اولوردو، من ده چالیشیردیم یادیمدان چیخماسین.منده اولان بو گونکو گؤزلر یاش­لانیب ایشیق­لارین ایتیرسه­لر ده اوشاق­لیق هاواسیندان هله ده هاوالانیر لار. گله جک ده ده هاوالاناجاق­لار، گؤزلر تورپاغا دا گؤمولسه­لر هاوالاناجاق­لار بئله.

  یادیمدان چیخمامیش دئییم چوخ یئری آختاردیم؛ ازیک قیزیل پالچیق، بزه­نمیش ناخیشلی دووار آختاردیم تاپاندیم، سیز تاپساز منه یوللایین.

گلن گونلرینیز ده خئییرلی اولسون.

­  

بایرام یولچولوغوم

بایرام یولو

یادینیزدا اولسا گئچن یازیلاردا دئمیشدیم ایلین آخیر چرشمبه­سی نی تئهراندا اولماق مجبوریـیتینده­یدیم، یادینیزدا اولماسا دا کئچن یازیلاردا چرشمبه یازیسینا باخین. دوزو چرشمبه نی سووب-سووشدورماز آذربایجانین گؤبه­یینه یوللاندیم. چوخ جان آتدیم گون­اورتا چاغی تئهراندان یوللانام، آنجاق دئیه سن او گون هر کس قورتولوب قاچماق ایسته­ییردی، ماشینلارین بوتون یوللاری باغلانمیش ایدی، یاریم ساعات­لیق یولو 2 ساعات اوزانلادی. ائوه یئتیریب چانتالاری ماشینا یوکلویوب بیر شئی آتیشدیریب یولا چیخمالیدیم. ائوده آروادین دا ییر-ییغیشیغی قورتولمامیشدی. آدام هر نه قدر تله­سه­نده داها چوخ یوبانیر. نئچه دؤنه­لر بئله اولموشدو. گون­اورتا چیخان اوغول، ساعات 4-ده آنجاق یوللاندی. خییاوانا چیخماغیمی گؤدوم دوز ایکی ساعات یاریم تئهراندان کرجین چیخیشینا سوردو، ماشین سورعته دوشمه­دن دایانیردی، دایانماق دا نه دئمک، بیر یوللوق دایانسایدی آدام سئوینردی، مجبورییت حالیندا بیر آیاغین تورموزدا بیری کیلاچدا اولمالیدی، ایکی آیاق دان بیری بوشالدیقدا گاز پئدالینا دا اپارا بیلردن، قاباغبنداکی ماشینین­دان یاریم مئتیر ده آرا توتدوغوندا ساغ­ سولدان دا او بیری ماشینلارین بورونلاری سنین یولووا سوخولوردو سن اوردان چیخینجا خئیلک چابالامالیدین. ائله بو سوخولماق­لاردان ماشینلار دیمدیک­له­شیب قضا تیرافیک­لری یارادیردیلار. بیردن ده گؤروردون پولیسین کئفی چکیب بیر طرفی دایاندیریردی. دوزون دئسن آدام لاب بیخیردی. بیخدیغیندان بیلمیردین کیمنن ساواشاسان، یا دا حیرسیوی بیرینه تؤکه­سن. آرواد به سنه دئمیشدیم هر نه حاضیر اولسون بیز چیخاق، گؤردون گئجیکدیردین ایندی بو جهنمدن قورتولماق اولمور. سن نه قدر دئیه  سن بیلیردین گوناه هئچ کسده دئییل­ایدی. بئله گونلر هر زامان بئله اولور. بیر قارا گونه دوشموشدوک گل گؤره­سن! آمما یاخچی­لیغی بوردایدی ایکی هفته­لیک تئهراندان اوزاقلاشاجایدیم، قارادان، توستودن خبر اولمایاجاق­دی، آمما ائله بیل تئهراندا هر کیم وار منه تای دوشونوردو، من ایسته­دیـییم زامانلار تئهراندان اوزاقلاشماق ایسته­ییردیلر. 2 ساعات یاریما تئهران­لا کرج آراسی­نی کئچمک زامان آپاردی. بیر آیاق تورموز بیر آیاق کیلاچدا اولماق هر نه گوج وارایدی الیمدن آلدی. سئوینج­له باشلادیغیم یوروش باشلانمادان یوروجو اولوردو، گؤزلریم یولو گؤرمه­یه آچیق قالانمیردی. دولدورولموش سئوینج کیلاج-تورموزلاردا جالانیب، دیبینده بیر شئی قالمامیش­دی. تازاشدان دولدورماق نئجه اولا بیلردی، آللاه بیلیردی. سئوینج اولمادان دا سوروجولوک چتین اولوردو. قزوینه یاخینلاشدیق­دا کیلاج-تورموزلار آزالمیش­دیلار. هر نه گوج­ایله ایدی یول گئتمک اولوردو. زنجانا یئتیشدیکده راهات نفس چکه بیلمه­ییمه باخمایاراق گؤزلرین آچیق­ قالماسینا گوونمک اولموردو. زنجاندا ایکی دوستا باش وورا بیلردیم. هر زامان زنجاندا اولماق منیم اوچون دادلی اولوبدور. بیلمیرم نه­یی وار! هر زامان هر یئردن چوخ منه دوغما اولوب، هر نه تانیش گلیر. بئله بیر دوغمالاشمیش یئرده تانیش تاپماق دا آساند اولار. ایستیرسیز دنه­یین!

بیر بالاجا دیل­اوجو بویورون قالین­دا منی زنجاندا ساخلاشدیرا بیلردی. ائله ده اولدو. گؤزلریمین آجیسین دا آلا بیلردیم. قارانلیق­دا سؤروجو لوک ائله­مک­دن ده قورتولا بیلردیم. هر نه یه بئله، یاخشی اولوردو. تانری محله­سینین یاشایانلارینین ساوچی­سی نین ایـیینی آلماق، قوخوسونو دادماق اله دوشمز آن­لار یارادیردی.یئرده اوزانماغیمی گؤردوم، گؤز آچدیق­دا دان سؤکولمک­دیدی، تام یولا چیخمالی زامان، گون چیخماغی آیدین گؤرمک اولوردو. سحرین یئلی ماشینا مینمه­دن یامان یاپیشیردی. بویوک یول داغلارین اورمانلیغینین آراسیندا کئچیر. اولا بیلردی بو یول چکیلمه­سه­یدی عومور بویو داغلارین اورمانلیغین گؤرمیـیه­یدیم. آنجاق بو یول چکیلدی منله بیرلیکده بو یولدان کئچن­لرین هامی­سی گؤردولر.یوللار داغلاریلا قالخیب یئنسه­ ده بوتون شهرلری قیراخدا قویور. تکجه تابلولاردا یازیلمیش آدلاردان بیلیرسن هانسی شهرین اوروشونده­ییک. ائله بیل تازا یول بوتون یول قیراغی شهرلدن کوسوب، بلکه ده کوسدورولوب. هر شهردن آزی 30 کیلومئتیر آراسی وار. چایلار دا بئله بیر ایش گؤرمورلر کی بو یول گؤروب. چایلار هئچ زامان اؤزلرینی آوادانلیق­لاردان اسیرگه­میـییب­لر.

اوروشلریندن کئچن یئرلر ماه­نیشان، مییانا، چاراویماق، سراسکند، اوجان دیلار. بارماق سایی دا کند یول قیراغیندا گؤرمک اولور. بو کندلره یاخشی اولا بیلردی، آنجاق ائولرین چوخو بوشالدیریلیب. اولا بیلسین بوشالتمیش­لارا خبر چاتسین، کندیزه بویوک یول چکیب­لر قاییدین. بلکه قاییت­سین­لار. بلکه ده قاییت­مادیلار. آخی اولا بیلسین چوخلاری شهرلی­له­شیب، سوی آدلارین دَییشیب، دریلرین قارالدیب، شاسی­لارین  بوزوب، یئریشلرین والایلادیب، دیللرین ده کسدیریب­لر. دئییرم بیر بئله دوشونمک منه قالمیـییب، یولومو گئده بیلسم بویوک ایش گؤرموشم. بویوک یولون دیمدی­یی شیبلی یه یئتیش­مه­میش بیردن اییلیر. دوشورسن کوهنه یولا. کؤهنه یولو دا گئنلدیب­لر، گئنلدیک ده ماشینلار داها دایانمیرلار. قور­گؤلو ده یولدا گؤرمک اولور، من هر زامان قورو گؤلو دولو گؤرموشم نییه دئییرلر قوری گؤل بیلمیرم. آللاه هئچ گؤلو قوروتماسین. شیبلی­نی آشدیق­دا اوزو آشاغی تبریزه یوللانیرسان ائله سورعت آلیرسان کی دایانیلماز. پولیسین قورخوسو اولماسا ائله سوروب ساعات قاباغیندا دایانارسان. ساعات قاباغیندا بوتون ساعاتلار دایانیب­لار. تبریزه گیرمه­میش­دن اهر، کلیبره بیر یول آیریلیر گئدیر. قالالارین سرگیسینه او یولون سونوندا یئتشمک اولار. آیریجی سووشدوروب دوز گلدیک­ده قونقا باشینا چاتماق اولار. تبریزه 3 یولو ایله گیرمک اولور؛ یوخاری کمربندی، آشاغی کمربندی، شهر ایچی. هر یولو گئتدیکده بیر گؤزللیک­لری گؤره بیلرسن. یولون سونو تبریز اولورسا یوللارین بیریندن گیریب تبریزین درینلیـیینده باتارسان. اورمویا گئتدیکده شاه گؤلونو گؤزلرینده گؤللندیررکن، وادی رحمته یئتیریب سهندین اته­یینده یاتان­لاری خاطیرلاییب، بورولوب گئدرسن. خویا مرنده گئتدیکده یوخاری کمربندی ایله قیرمیزی داغلارین قوینونا گیریب بیر قوجاق قیرمیزی تورپاق بایراملیق آپارا بیلرسن. آنجاق شهر ایچیندن ده سوزوب چای قیراغیندان آخا-آخا بورولوب گئده بیلرسن. سامان مئیدانیندان نئچه یوزایللیک سوورولموش سامنلارداندا ساری دون بزه­نیب امره قیزا گیریب شهریاردان سهندیه­نین اوخوماغین ایستییه بیلرسن. سیزا-سیزا آجی چایا چاتارسان. اورتا یولو سئچیب، تبریزین اورتاسیندان، کئچیب، یئکه توکان­لاردان آذربایجان مئیدانینا ساری یوللانیب، هاوا آلانین اؤنوندن آخیب یاما دوغرو یوللاندق. تبریزده دایانماق ایسته­سم ده دایانا بیلمه­دیم، دئدیم کئچه­-کئچه بوتون تورپاق­دا یاتانلارین یادلارینی یادلادیم. تبریزه بورجوم قالدی بیرده گلیب دولانمالی­ایدیم، ایندیلیک یوللاندیم تبریزدن. سوفیانا یئتیشدیکده آذربایجان گونشینده یازیلمیش یازینی خاطیرلیرام، سوفیانی لاتین جه یازدیق­دا هر تابلودا بیر جور یازیب­لار. یامین چمی سوفیانا دک چکیلیب، یاما گئتدیکجه دومان چوخالیر، هاوانی سویوغو دا آرتیر.

ائله بیل یئر گؤی قاش­-قاباق ساللییبلار بیربیرینه. مرندین قیراغیندان سووشاراق "کوشک­سارای" بیزی قوناق چاغیریر. یاواش-یاواش یورقونلوق آرتیر، یولدا ماشین­لارین سایی دا آرتیب یول دارالیر. قاباقدان گلن ماشینلار دا سنه ایشیق وئریرلر. خوی مرند آراسی دوزلیک بیر یئردی یاریسی اکین یئری، یاریسی کؤده یئر. قاپیلیغا یئتیردیکده تکجه بو کندی ایله دوه­لرین گؤرمک اولور. گؤز ایشله دیک­جه کؤده یئر اوزاق­لاردا داغلار، هر دن ده بیر ایکی آغاج، قمیش­لیک ده گؤرمک اولور. ائله بیل آغاجلار کیچیلیب­لر. بلکه ده کیچیلدیریلیب­لر. هاوانین سویوغو داها دا آرتیر. ائواوغلو گدیینه یئتیشیریک بوردا یولا ایکی یولا آیریلیر؛ دوز یول ماکی، قره زییادینا بورولان یول خویا. خویا زویوشورم، یامین چمی خویا جان بیزی ایله سورونوب گلیب. خویا یئتیشدیک­ده گونو گؤره بیلسک اورتایا یاخین­لاشمالیدی. دئیه­سن گلدیک چاتدیق. گؤرک نه اولور.