ایندیکی ایلین سونو!

  ایلین سونودور. هاوالارین ایلیملی چاغیندا، خبر وئرمه دن قیزیب. قیش قوشونو قیریلیب، قالیب نئچه ایل بوندان قاباقدا. دونداریجی سویوغو جانلارا یئرلشدیرمَیینجه، یئرین ده سویوغون آلیب. کاش سویوغون آلایدی، سویون دا آلیب. سویونو بوغلاندیرمادان آلیب. قورخوردو بوغلار گؤیه قالخدیقدا سویوق هاوایا چاتان کیمی دایانا. باهار گلیر، یاز گلیر، ائللره خبر وئرین! قیش سیز باهار جانا یاتمیر. دئییر یاتیر یاتسین یاتمیر یاتماسین، من گلیرم. ایستمک زورونداسیز، دئییرسیز ایستَمیریک، او یول او دا سیز! یولچولوقدان نییاران اولمایین، اوچاقلا بیر گونه، قیشا قاییدا بیلرسیز. قیشی سئومیرسیز پاییزا قاییدین. دونیا سیز ائشیتدییینیز دونیا دگیل. گؤردویونوز دونیا دیر. بیر گونده اوچوب هر یئره گئده بیلرسیز، البت بیر آز-ماز مایا ایستر. مایانیز یوخسا، مینین خیاللارا، گئدین ایستَدیگینیز یئره. بونون مایاسی بئینیزدن دیر.  

  ایندیکی دونیا، گؤردویوموز کیمی دیر. دونیانین ایندی کیمی یاشاماغیمیز گرَکیر. بوگونو بوگون، صاباحی صاباح. آللاها شوکور، بوگونکو دونیادا هر نه یازیلیر. گئچمیشده ده یازیلیرمیش، بیز گؤرموردوک، قیامته ساخلانیلیردی. آما بو گون هر نه یازیلیر. سسی ده یازماق اولور. یازیلان یازیلاری اوخوماغا، نوحون دا عؤمرو یئتمز. یازیدان دانیشماغیم، یازماق اوچون دگیل ایدی بو دؤنه! یازیلانلاری گؤردویوموزده، گیزلی سئوگیلر اورتایا چیخیر. سئودالانماق، هر کس اوچون اولور، یوخسا مایالیلار اوچون، بیلمیرم.  

  گونله آی، ایلده ایکی یول سئودالانا بیلرلر. آنجاق یاز سئودالانماسیندا، بولوتلار گؤیده سئودالانماغی دایاندیرارلار. اولا بیلسین، یئرین یازا بویلو اولدوغوندان یارانان بولوت، سئودالانماغی دایاندیریرلار. یئرین نه یه سئودالانماغینی هئچ کیم بیلمیر. بلکه نه یه سئودالاندیغینی اؤیرنسَیدیلر، بویلانماغا یول وئرمزدیلر! گونله آی کیمی هر ایل دولانمالیدیلار. آما دئییرلر سئودالانان بیری، سئوداسی اورتایا چیخیب، سئوداسینا چاتمایانلار، قوجالمیرلار. بارلانمیرلار، دوغمورلار، آلاولانیب، یانیب، قابیق سالیرلار. سئودالارینا یاشایانلار، سئودالارین ساخلاماق ایستَییرلرسه ابدیلَشمک زوروندادیرلار.

توپلومون،توپلومسال ائتگیسی

توپلومون اولوشماغی، زامان سورَلی بیر اولوشوم دیر. بو اولوشومدا هر بیر توپلوم، اؤز ایچینده اؤزونه اؤزل توپلومسال دَیَرلری یارادیب، بئجردیر. توپلوملارین بیر-بیریله توققوشماسیندان، توپلوم آراسی آلیش-وئریشلر اولوب، بیر بؤلگه ده یاشایان توپلوملارین آراسیندا اورتاق دبلر، یارانیر. بو آلیش-وئریش آشاماسی چوخ گئچمیشلره قاییداندا، ایلک اؤنجه هانسی توپلومدا یارانماغی، چتین اولور.

ایندیکی رسمی آدلانمیش ائییتیم قوروملاری یارانمادان، توپلوملارین ایچینده قورولان، ائییتیم قوروملاری، اؤز ایچینده دوغاناق بیچیمده، توپلومسال دَیَرلری، نسیلدن نسیله داشی_ییردی. یئنی آدلانان آشامادا، نسیلدن-نسیله داشیما طرزی دَییشیلیب، توپلومون اؤز ایچینده یارانان قوروملارین یئرینه، دوولت الیله یارانان قوروملار، دَیَرلرین داشیماغینی اوسته لندیلر. بو اوسته لنمک، دوولت الیله اولدوغو اوچون، دوولتلرین باشیندا دوران آداملارین اؤلچولری دَیَرلر دَیَرلندیریلیب، داشینیب، داشینمادیغینا قرار وئریلدی. بئله بیر یاناشمادا، مین ایللر سورَسینده یارانان توپلومون ائتگیسی نئچه اون ایلین ایچینده ائتگیسیزلندی. توپلومون توپلومسال ائتگیسیزلیگینین یئرینه، یئنی یارانمیش، دئنه نیلمه میش، ائییتیم قوروملاری دولدورا بیلمه ییب، باشقا توپلوملارین دئندیکلرینی، تَمل توتاراق، چئشیتلی توپلوملاردا، توپلوملارین فرقلیکلرینه باخمایاراق یئرلشدیرمه یه چالیشدیلار.

یئرلشدیرمه لر، یاخشی سونوج وئرمه دیگینده، اویغونلاشدیرماغا چالیشدیلار. اویغونلاشدیرمالار، یئرلشدیرمه لرین، سونوجونون دوغرولتوسوندا ایرَلیله دی. گونلر، ایللر گئچدیکجه، توپلومون اؤز دَیرلرینین ایزلری سیلینمه یه باشلادی. یئریندن قوپموش توپلوم سیستئمی، بیر داها یئرینده اوتورا بیلمَدی. هر کس، هانسی گؤروش آچیسیندان باخدیغینا باخمایاراق، توپلومدا اولان ایلگیلرین، دَیَرلرین یئرینده اولمادیغیندان اینجیلیکلرینی بیلدیردیلر. بو اینجیکلیگه نَدن آختاردیقدا، باشقا گؤروش آچیلاری ندن گؤروب، سوچلاماغا باشلادیلار. یئریندن اوینامیش، توپلوم قورومو، یئرینده اوتورمادیغی سورَجده، بیز-بیز اولموش بیر یئرده اوتورماغا بنَزَییر، اوتورمادان، اوتورماق اوچون سونا چاتمایان یئنی بیر یئر آختاریر.

اؤلوم؛ قالیب نه زامان قاپیمیزی چالا!

اوشاقلیقدان یادیمدان قالان، اؤلوم، نازلار عمی قیزی چاغیردیغیم، عمیمین خانیمینین اؤلومودو. اونون یاس مجلیسینه گئتمه میشدیم، آما یاس حاضیرلیقلاری بیزیم ائوده گئتمیشدی. جووانازن ایدی دئدیکلره گؤره! من ده گؤرموشدوم. او زامان هئچ بیر باخیشیم یوخودو اؤلومه. اویون کیمی بیر زاد گلیردی نظریمه(قوناق-باجی اوینونونا قبیر اوستونه گئتمک آرتیریلیردی!). ایلک یاخیندان گؤردویوم اؤلو، آتامین آتاسینین اؤلوسودو. بیز شهردن، کنده یئتیرَنه، بابامین اؤلوسونو اوزالتمیشدیلار، تاختانین اوستونه یویوردولار. بیز یئتیشن کیمی، بؤیوک آنام آتاما اوز توتاراق باشلامیشدی، اوخشاییب، ساچلارین یولوب، آغلاماغا (گئچن ایل اونون اؤلومون ده یاخین گؤرنمه دیم!). بابا دئیردیک، بیز نوه لر اونا، آتام گیل عموغلانلارینین دیلیله عمی، دئیردیلر, باباما. بابامی، چوخ-چوخ ایستردیم، کنده گئتدیکده یانیندان آیریلمازدیم(ناماز باشیندا دا یانیندا فیرلاناردیم، تکجه کؤشنه گئتدیکده، یانیندا اولمازدیم. سویوق گونلرین، گون چیخان گونلرینده، کؤرَیینی گونه وئردیگی آنلار، من ده اونلا یان-یانا اوتوروب گونه وئرردیم آغلیمجا کورَییمی). یادیمدا قالان اوچونجو اؤلو، آنامین آناسینین اؤلومودو. اونا آبا ننه دئیردیم. آباننه دئدیگیم، شهردَکی قونشو اوشاقلارینا آنایین گلیب، آغیزلارینین ازبرینه چئوریلردی. قوجالیب، بئلی قاتلانمیشدی. الینی بئلینه ووروب گلردی بیزه. اؤلمَمیشدن اوچ گون قاباق، اونا قارداشیمین اولدوغونون موشتولوغونو آپارمیشدیم. اونون یانینا یئتیشنده، داییم گیلین دال اوتاقلاریندا بیر دؤشک اوستونده اوزانمیشدی. خالالاریمدان دا بیر-ایکی سی یانیندایدیلار.

اوخولا گئتدیییمیزده اؤلونو کیتابلاردا اوخوماغا باشلامیشدیم. اینسان بیر گون گلیب، بیر گون گئده جک. دینی کیتابلار، اؤلومدن یوخودان یازیردیلار. اوشاقلیق، گنجلیک تَکَرینه دوشدویوموزدن، هر نه یی تئز-تئز ائشیدیب، یاددان چیخاریردیق. اؤنوموزده اوزون بیر یول واریدی. یولون نه اولدوغونو، بیلمیردیک. دونیا گؤروشوموز، یوخودو. جنگ اولدوغوندان دولایی، گون یوخودو شهید خبری گلمییه. گنج اوغلانلارین اؤلومه قوجاق آچمالاری، قوجا یاشلیلارلا، اورتا یاشلیلاری اوتاندیریردی. شهیدلر اؤلومدن قورخمویوب، اؤلومه جان دئییردیلر. آنجاق شهیدلری قویلادیقدا هر کس آغلاییردی، قره پالتار گئییب، ساققال ساخلاییردیلار! باشا دؤیوب، آغلاماق، عاشورا ایله تاسوعادا دا جانلانیردی.

اؤلوم، چئورَمیزده دولانماغینا باخمایارق، هله گؤرنمیردیم. اؤلوم دئیه سن تاس آتیردی. هر آن بیرینی توتوردو. اوخول ایللرینی بیتیرمه ده، جان یولداشیم اولان خالا اوغلومون اؤلوم خبری، منی آغلادا بیلمیشدی. نئچه گونلر اؤزومه گَلَنمیردیم. ایلک گونلر، اولمادیغینا اینانانمیردیم، سونرالار خاطیرَلر گزیردی منله. خالا اوغلونو اؤلومو، اؤلومونون نه اولدوغونو بیر آز آچمیشدی منیم اوچون. او ایل، اوخول بیریم، احد سرخابی، آدیندا یاراشیقلی یولداشیمیز، اؤزونو اؤلدورموشدو، بیزیم اوخولدا او، هر کسدن فرقلی بیریدی!

یبلیم یوردونا گئدیب، ائویمیزدن اوزاقلاشیب، باشقا یئرلرده اولدوغوم، یاتاقلاردا گئدن دوشونجه دارتیشمالاری، فیکیرلشدیرمه یه یؤنلندیریردی اینسانی. اؤلوم آنلامینی، گئت-گئده بؤیویوردو. بعضی گونلر، بوتون آنلاملارین یئرین توتوردو. دینلرله، اوسطوره لر، بیر-بیر اوخونوردو، بو آنلامی چؤزمک اوچون. هئچ بیری چؤزنمیردی، منیم اوچون اؤلوم آنلامینی. اؤلومون آنلامی چؤزولمک یئرینه، ایچریدن داغیدیردی منی. گئجه-گوندوزومون قاریشمیشدی. هئچ زامان تک قالانمیردیم. بیلیم یوردون سون ایللرینده چؤزولمه یه باشلامیشدی. هر نه دوزَنه گیریردی.

اؤلوم حاق ایدی. چوخلاری اؤنجه دن دئییردیلر، اینانمیردیم. آما ایندی اینانمیشدیم، اؤلومون حاق اولدوغونا. اونون یانیندا یاشادیغیمیز سورَجده یاشاماغیمیزین دا حاق اولدوغونا اینانمیشدیم. اونون اوچون ده، اؤلومله یاشاییشی، بیر شئیین ایکی اوزو اولدوغونو، دوشونوردوم. اؤلومو، اؤلوم تکین، یاشاییشی دا یاشاییش تکین گؤرمه لیدیم.

یاشاماق اوچون زامانیمیزین، نه قدر اولدوغونو بیلمیرم، بیلدیگیم، بیر گون سونا چاتماغی دیر. اونون اوچون، زامانی یاخشی دَیرلندیرمک گرکیر. یوخسا اؤلوم، وار. تکجه قالیب، نه زامان قاپیمیزی چالا. دونیادا سئودییمیز، هر کیمی الیمیزدن آلا بیلمک سهل دیر، دونیانین اؤزون ده الیمیزدن آلان دیر. اؤلوم دونیانی الیمیزدن آلدیغی آن، حئییفسنمه دن قویوب گئتمَلیییک. اونون اوچون آرزیلاریمیز گلدیکده، دوغرولتماغینا، چوخ تئز آددیم آتمالییق.

قوللوقچو

  قوللوقچولوق کئچمیشلردن بیر ایش اولاراق قالیر. قوللوقچولار، باشقالاری اوچون ایشلَمک قارشیلیغیندا پول قازانیب، گونلرین کئچیردرلر. قوللوقچولوق، زامان سورَسینده ایشدن جالانیب دوشونجَیه. دوشونجه قوللوقچولاری، ایش قوللوقچولاریلا، اؤزلری اوچون بیر شئی قازانیب-قازانمادیق باخیمیندان فرقلری واردیر. دوشونجه قوللوقچولاری، خیدمتلرینده اولان دوشونجه اؤز میللتلرینین چیخارلاری اوغروندا اولان دوشونجه یئیه لری اولدوغو واقتلار، اؤزلرینین ده چیخارلارینین دوغرولتوسوندا آددیم آتیرلار.  

  اؤز چیخارلاری، قوللوقچولوق ائتدیکلری کیمسَلرین دوغرولتوسوندا اولمایانلار، آددیم آتدیقجا باتیرلار. گؤتوردوکلری آتدیملار، اونلارین چیخارلارینی توشلایان اربابلارینین آماجلارینا چاتماق اوچون یئرلری هامارلاییر. آتدیم آتانلار، آتدیقلاری آتدیملاری، اؤزلرینین امکلری دیر دئیه، آتدیملارین دوز اولوب-اولمادیغینا باخمایاراق ساوونورلار. ساووندوقلارینین بوتون میللتین چیخارلارینین قارشیسیندا اولدوغونو دوشونَنلر، بئله بیر آددیملارین اؤنلَمک ایستَیَنده، میللتی ساوونانلار ایدیعاسیندا اولانلارین آراسیندا توققوشما یارانیر. توققوشما اوزانلادیقدا، بو توققوشما، ایکی گوجه یئیَلَنن قوروپون آراسیندا اولان توققوشما دیر کیمی سؤزلر، مئیداندا اولان هر بیر دوشونجه یئیه سینه ایمکان یارادار. قوللوقچولار،بئله بیر دوروم یاراتدیقدا، قوللوقچولوقلارینی تام یئرینه یئتیریرلر. 

   قوللوقچولوغون نئچه یوز ایل اؤنجه دن یارانیب، ایندی اوزه چیخان فورمو، عئلمی دون گئیمیش، هر کسین طرفیندن بَیَنیلمیش قوللوقچولوق دیر. بو قوللوقچولوقدا، ایلک اولارق، بیر سیرا ایلکه لر، عئلمی ایلکه دیرلر دئیه، عئلم اوجاقلاریندا یارانیب، سونرا هر نه اونلارلا اؤلچولور. یارانان اؤلچوده اولمایان، بیلگیلر یانلیش دیر دئیه، تکجه اربابلارین یوخ، بوتون دونیادا بیلگین آدلانان کیمسه لرین طرفیندن قیراغا قویولورلار. بئله بیر قوللوقچولوغون ایکی-اوچ یوز سورندن سونرا، تملده ایکی قولا بؤلونور. بیرینجی سی، تمل بیلیم آدلانان فیزیک، شیمی، ریاضی کیمی بیلیملرده یارانیر. بو بیلیملر، دونیادا اولان گلیشمَلره ندن اولوب دیر. بو بیلیملرین آنا چیزگیلرینی، هر ندن قیراقدا، بئله بیر بیلیملر اوستونده ایشلَمک ایمکانی یارانان اوجاقلاردا چیزیلیر. بو چیزگی، بوتون اینسانلارین چیخارلارینین دوغرولتوسوندا اولدوغو اوچون، هر کسه فایدالی اولا بیلیر.   

 آنجاق، بیلیم آدلانیب، دوشونجه طرزی، باخیش طرزی اولانلارا گلدیکده، هر نه فرقله نیلیر. بوردا اولان گؤروشلر، گؤروشلری اورتایا قویان، کیمسَلرین دیغدیغالارینین دوغرولتوسوندا اولوغو اوچون، قوللوقچو دوروموندا اولان بیلیم آداملارینین، میللی چیخارلارینین دوغرولتوسوندا اولمادیغی واقتلار، بیلیم آداملاری، گؤروش یئیَلرینین چیخارلارینی اؤز یئرلرینه داشییب، ساوونورلار. بو اوزدن، اؤزلرینکی اولان هر بیر وارلیق، یئنی یارانمیش بیلیم اوجاقلارینین چیخارلارینین دوغرولتوسوندا اولمادیغی واقتلار، بیلیم دیشیندا اولدوغو قاخینجا اوغراییب، کیچیلدیلیب، باشینا تاپتالانیر. بو تاپتالانما، دونیادا اولان دوشونجَلری، بیلیم اوجاقلارینین گؤروشلرینین دوغرولتوسوندا چاتدیغی واقتا جان اوزانیر. بیلیم آدیلا تانینان قوللوقچولارا، میللتلرینین چیخارلارینی، بیلیم اوجاقلارینین چیخارلارینا یاخینلاتدیقلاری اوچون پای وئریلیر. پای آلان، قوللوقچولار، دونیا سَویه سینه، هئچ بیر واقت یئتیمیرلر.