تورکو دیلینده یازماماق

دونن احمد کسروی‌نین (اللّغة‌ الترکیة‌ فی‌ ایران‌) (احمد امیر فرهنگی ایله ‌ محمّدعلی‌ شهابی‌ شجاعی‌ یازینی چئوریب‌لر، رضا همراز دا بیر باشلیق یازیب.) یازیسینی اوخویوردوم. یازی، اؤز زامانیندا ایراندا تورکو دیلینین دورومونا بیر آچیقلاما دیر. یازیدا گئدن ایچه‌ریلیگه توخونماق ایسته‌میرم. بو یازی‌یا سبب اولان بو قونولار ایدی. بیرینجی‌سی آنا دیل‌لری تورکو اولانلارین سایی‌سی‌نین آنا دیل‌لری فقط فارسجا اولانلارین  (مازندرانلی، گیلک، لر، ... اولمایانلار) ساییندان چوخ اولماسی دیر، اونون یانیندا تورکو دیلی تکجه بیر یئره عایید دئییل، بلکه ایرانین باشا-باشیندا واردیر. تورکو ایله فارسجا ایچ-ایچه گیریب‌لر. شیراز، قزوین، تهران و همدان کیمی شهرلری ایکی دیللی تانیت‌دیریب دیر.  

  تورکلرین سایی، کسروی‌نین دئدیگینه گؤره فارسدان چوخ اولماسا دا، آز دئییل ایمیش. آنجاق سایلاری بیر اولسا دا تورکجه یازیب-اوخویانلارین سایی چوخ آز ایمیش. اونون دئدیگینه گؤره مشروطه باشلاناندان او یازی یازیلانا دک، آذربایجاندا چیخان درگیلرین سایی 30 اولوردو. اونلارین ایچینده تکجه 3 درگی‎‌نین دیلی تورکو ایمیش کی اونلار دا نئچه ساییدان آرتیق یاییملانمامیشدیلار. اونون دئدیگینه گؤره دیل ایله ایلگی‌له‌نن کیمسه‌لر بئله تورکجه یازمیردیلار. تورکجه اوخوماغا ماراق چوخالسا دا، تورکجه یازان چوخ آز ایمیش. شعر ایله طنز قونوسوندا یازانلار وار ایمیش. 

   ایندی دوروم او زاماندان چوخ فرقلی دئییل. یازیب-یاییملاماق ایمکانلاری او قدر چوخالیب کی هر کس ائله‌یه بیلر اؤز ائویندن بیر یایین ائوینین ایشین گؤرسون. ایسته‌دیگینی یارادیب دونیا ایله پایلاشسین. گؤردویوموز کیمی، دیل دیغدیغالاری اولان اینسانلاریمیز بئله، تورکو یازماقدان چکینیرلر. بیر دیل، یازیب-اوخونوب ائشیدیلمک ایله یاشار. بیری بیر دیلی اونو یاشاتماق ایله ساوونمالی دیر.