هر گون چئشیتلی قونولاردا دوشرگهلرده یازی یازیلیر. بو قونولارین هانسیلاری ایزلهینلرین ماراغین چکیر اؤزو ماراقلی اولا بیلر. آذربایجانین گوندمینده اولان هر بیر اولای اوخوجولارین ماراغینی اؤزونه قازانیر. گوندمده اولمایان قونولار چوخ چتین ماراق قازانیر. هر کسین آز واقتیندان دولایی گوندمده اولمایانلار ماراق قازانمیرلار یوخسا باشقا ندنی وار بو اؤزو ده آراشدیریلمالیدیر. آنجاق هر زامان دا بئله دئییل، بیر پارا قونولاری دا گوندمه گتیرمک اولار. گوندمه گلن قونولار، یاخشی و یئرینده دئییلدیکده اؤزونه یئر قازانا بیلیر.
آمما بونلارلا بئله هر قونو طرح اولوندوقدا او قونو ماراق قازاندیقدا تکجه رئکلام اولونور، کیمسه اونا تنقیدی یا فرقلی باخمیر. بونون ندنی هر نه اولسا دا بیزیم توپلوموموزون گلیشمهسینه ندن اولمویاجاق. تام ترسینه توپلومدا قونولار حاققیندا ایلهتیشیم آز اولدوغونا گؤره توپلوم اؤلچوب-بیچن بیر توپلوم اولمویاجاق. بیر زامانلار ائله اولور کی بیر نفر بیر قونودا بیر گؤروش اورتویا قویور. بو گؤروشون نئت اورتایا قویماغی قانیتلانمادان چتینلیکلر یارادیر. کیمسه ده کیمسهیه دیمهسین دئیه او قونویو الهشدیرمیر، قونو دا یانلیش فورمدا یاییلیر.
سیز بئله بیر قونولاردان نئچهسین تانیییرسیز؟!
قاباقجا بیغلاردان قوپاریب، اونایلاما اولسایدی(البت چوخراق سؤز وئرمک اولوردو) ایندیلیکده بارماق باسماقلا اونایلانیر.
کئچمیشده یاشایانلار بیزلردن چوخ آزادایمیشلار. بو آزاد اولماقلاری یانلیش آلینماسین، ایندی سوللار دئیرلر اربابلار آزادلیق قویموشدو قالا، نه بوش-بوش دانیشیرسان( دوز دئییرلر، اربابلیق اولان یئرده اؤزگورلوک اولمازدی)! نئجه آزاد اولدوقلارینی ایندیجه دئیرم. کسینلیکله اونلارا بیر ساعات کسیلمهمیشدی، او دیقهیهجی گلدی گلدی، گلمهدی گئجیکمه حئسابینا یازیلمایاجاقدی.
ایندی بو گئجیکمهلر ساخلانیلیر، سونرا حئسابینا قویولور! گیریشلر قاباقجالار دفترلرده جیزیقلانیردی. آدام راحات ایدی، سونرا دا گئدیب جیزیق(منظور ائله قول دیر) چکه بیلردین(بوروق وئرردین)، سونرالار کارت چکیردیلر، او دا راحات ایدی. کارتی باشقاسینا تاپشیرماق اولوردو. تزهلیکده بارماق باسدیرتدیریرلار(ایندی بیرلری تاپیلیب دئیر، بارماقدان سونرا گؤز، سس، نه بیلیم هر بیر تانیتدیریجی ائلمانلارین بیریله ده اونایلانماق اولار، منیم نظریم چوخ اؤنمسیز ایشیئرلری دیر).
بو بارماق باسماق باشقا یئرلرده ده اولور. سوء پیشینه(کؤتو کئچمیشدن آرینما) آلاندا دا بارماقلارین اونو دا باسیلیر( ایندی بیرینین اون دانا بارماغی اولماسا، هر نئچه بارماغی وار او قدر بارماق باسیلیر) . یولونوز اینشاللاه دوستاغا دوشمز، اوردا دا گیرمک همین بارماقلاریوی قارالیییرلار. بوینووادا بیر نومرهلی زینگیروو آسیرلار.
تزهلیکده بیر باشقا جور ده بارماق باسماقلا اوزلشمیشم، بیر آز او بیریلرله فرقلی، بارماغی میزه وورورسان، آغزیندا بیر سؤزو هنگینن دئییرسن، هر بیر هنگ ده ده بارماغیوی ماسایا وورورسان. گؤزللییی ده بوردا دیر بارماق گرک 45 درجه ایله وورولا. بو بارماق وورما او بیریلردن چوخ چتین نظره گلیر. اونلاری بیر دؤنه باسیرسان قورتولور، آنجاق بو بارماغی گرک تئز-تئز ووراسان.
﷼بارماغی باشقا جور ده قوللانیرلار، کی اونلارین یاخشی قوللانیلمادیقلاریندان اؤترو یازمیرام!.
اؤزگهلرینه ایشلیین آداملار هر زامان ایشلریندن قاچماغی دوشونرلر. آداملار دئدیکده آداملارین هامیسی یوخ بلکه چوخونلوغو ایشدن قاچارلار. داها دوغروسو ایشلمک یئرینه ایشی سوروندوررلر. واقتلارینی دا بیر جور دولدورارلار. اؤزلرینه تای آداملار تاپیلار کی ایشدن قاچسینلار. ایشدن قاچما هر تورلو ایشده اولار.
بونلارین قارشیلیغیندا اؤزلرینه ایشلیین آداملار، بوتون واقتلارینی ایشلرینه قویارلار. باشلارینی قاشیماغا بئله واقت اولماز. بو ایکی تیپ آداملار بیربیرلرینی چتین ده باشا دوشرلر. اؤزلرینه ایشلیین آداملار اؤز آیاق اوسته دوردوقلارینا گؤره بوتون سورونلارینی اؤزلری چؤزمهیه چالیشارلار، باشقالارینین دا ایشلرینه واقت قویمازلار، بورون دا بئله اوزالتمازلار. قرار اولسا دا بیرلرینن ایش گؤرهلر، ایشین فیکری اونلاردان اولار. ترسینه اؤزگهیه ایشلیین آداملار دا ایشفیکرینی اؤزگهلریندن آلارلار، اؤز فیکیرلریله ایش گؤرمهدیکلرینه گؤره هر زامان باشقالارینا قوماشدارلیق ائدرلر. ایشبیرلیکلری ده پوزولاندا اللری هاوادا قالارلار. اللریندن بیر ایش گلمهدیکده ده حلال چؤرک قازانماغی وورغولویارلار!
"یالان" سؤزجویونون نه زامان یارانماغین فیکر ائلهمیرم کیمسه بیله. اینسان اوغلو بلکه اؤزونو تانییاندان بو یالانلا اوزلشیب. هر کس اؤز آچیسیندان یالانا باخیب و هر آچیدان باخیلدیقدا یالانی اؤزگهسیندن ائشیتمک چوخ چیرکین اولوب. هئچ کیم یالان ائشیدن کیمسهدن خوشلانماز. آنجاق بو کی اؤزو یالان دانیشا، چوخ چئشیتلی باخیشلار وار.
کیمسهلری یالان دانیشماغی یاخشی بیلیب، یالان اولماسا دا گونون گئچیلمزلیگین وورغولویورلار. داها دوغروسو چؤرکلری یالاندان چیخیر. بو آداملارین یالانلارینا چوخلاری اینانارلار. تکجه اوزون سوره او آداملاریلا قالدیقدا یالانلاری اوزه چیخار. او زامانا دک ده آللاه بیلیر یالانلاریلا نه قدر آداملارین باشلارینا بؤرک قویموش اولورلار!. بئینینیزده سالین گؤرون بو قوروپ کیملر اولا بیلرلر؟!
بیر سیرالاری یالان دانیشماغی خوش بیلمهسهلر ده، اؤزل زامانلار یالان دانیشماق زوروندا اولورلار. بو آداملار یالانی چیزکین بیلسهلر ده یالانین گئچرلی اولدوغونو دوشونرلر.
بیر سیرا دا آداملار وار کی یالان دانیشاندا قیپ-قیرمیزی قیزارارلار، هر کس ده بیلر اونلار یالان دانیشیرلار، آنجاق کیمسه اوزلرینه گتیرمزلر.
بیر سیرالاری دا وار یالان دانیشماقدان زهلهلری گئدر، دوز سؤزو دئیرلر، بیر سؤزو ده دئمک ایستهمیین زامان، دئیرلر، سؤزون دوزون دئمک ایستهمیریک، بیزی یالان دانیشماق زوروندا قویمایین،آنجاق اونلار دا هر دن یالان دانیشماق زوروندا قویولورلار.
دؤهدورلرین بیرینین دیلیندن بئله دئییلیردی(البت بو دؤهدور فارس دیر): بیز آذربایجانا گلمهمیشدن آذربایجانلیلاری ائله گؤرستمیشدیلر کی بوردا(آذربایجاندا) ایشلمک سورگون اولماق کیمی ایدی. هئچ کیم(فارسلاشمیش آذربایجانلی کؤکنلیلر بئله) آذربایجاندا اولماغی دوشونموردو. آذربایجانین باشا-باشی(بؤیوک-کیچیکلیک ده فرق ائلهمیردی) سورگونلرین یئری نظره آلینیردی(دوهدورلرین آراسیندا بؤلوشنده؛ طرح دئییلن بیر گؤورهوی یئرینه یئتیرمک اوچون). بیلمیرم او آدام بؤلونوب آذربایجانا دوشدوکده نئجهایمیش؟! آنجاق اونون قورخودان سؤزلرین ائتگیسی پوزولسا دا هله اوندا قالیرمیش.
دوهدور دئییردی نئچه ایل ایشلدیکدن سونرا آذربایجانلیلاری نجابتلی(اوزو یولا) گؤردوم. دئییر آروادین اوشاغین جراحلیغا آپار زامان، آنایا گئدیب هاردا دوردوغونو دئین یئرده دوروردو، هئچ بیر سؤز دئمهدن. آتا، آنالار اوشاقلاری لاپ چتین دورومدا اولان زامانلار دا آغ اؤرتوک گئیهن هر کسین سؤزونه باخیردیلار. تکجه اللریندن گلن ایش بیر قیراغا چکیلیب، اؤزلرینده آغلاماق اولوردو. دؤهدور دئییردی: بئله بیر دورومدا اولان باشقا یئرلیلر(آذربایجاندان باشقا یئرلیلر) خستهخانالاری باشلارینا گؤتوررلر.
آذربایجانلیلار تکجه خستهخانالاردا یوخ بلکه بوتون آلانلاردا اوزو یولادیرلار. هر بیر یئره گئتدیکده اولماز ائشیتدیکده، اولمازا اینانیرلار. بو اوزویولالیق سون ایللرده یارانیب یوخسا کئچمیشدن قالان بیر سوی پایی دیر بیلمیرم!؟