داش قاپی
دوشوندوک‌لریمین پارچالارینی هردن ایسته‌دیـییم کیمی یازیرام
داش قاپی
دوشوندوک‌لریمین پارچالارینی هردن ایسته‌دیـییم کیمی یازیرام
برکه بوشا دوشمک، گؤروش‌لری یئرینه اوتوردور
بئینیمیزده بیر شئی‌لری قوروروق، قوردوق‌لاریمیزا دایاناراق ده‌یرلندیریب، آتدیم آتیریق. اولدوغوموز یئری دونیانین اورتاسی بیلیب، اولمازلاری اولدوروروق. ده‌ییشیک‌لری اؤزوموز ایستی‌ییریک، ایسته‌دیـییمیزی آغلیمیزجا یئرینده اوتوردوروق. یئرینده اوتورموش کیمی داورانماغا باشلاییریق. یارغی‌لاماغیمیز بئله دوشوندویوموز یئرله، دورومدان آسیلی اولور. اینسان بئینینده بیر ایشی قوردوقدا ایشه باشلاییر.
بئینیمیزده قوردوق‌لاریمیزا ایناناراق ایشه گیریشیریک. آددیم آتدیقجا، گؤزله‌مه‌دیک‌لریمیزله اوزله‌شیریک. یئرینده اوتورموشلار، سانکی هئچ زامان اوردا اولماییب‌لار. هر نه لاخلاییر. گؤردوک‌لریمیزه اینانمیریق. قوردوغوموز اورتام، اورتاملیقدان چیخیر. ایشی زورلا یئرینه قویماق ایستیریک، زورلا یئرینه گئتمیر. فت‌لر ده ایشه گلمیر. یئریمیزدن اوینامیشا چئوریلیریک. زامانا تاپشیریرسان، هر واقت توولا گئدن زامان، چوخ یاواشیر. زامانلا اوز-اوزه دایانیرسان. یورولورسان، اوتوروب تازاشدان باخیرسان، هر نه‌یی کئچمیشدن فرقلی گؤرورسن. یئرلی یئرینده گؤرورسن. ائشیت‌دیک‌لریوی بیر یانا بوراخیب، گؤردوک‌لریوه اینانیرسان. سؤزلرین، سؤز اولدوق‌لارینا اینانیرسان!
گؤرونن طالئعیمیزه ایکی‌لیک یازیلیب
دونیانین یئنی ایلیندن کئچن ایل یازمیشدیم. عیسی حضرت‌لرینین دوغوم گونو، تکجه خیریستان دونیاسینین یوخ، بلکه بوتون دونیانین یئنی ایلینه چئوریلیب. خیریستییانلیق دونیاسیندا عیسی حضرت‌لری دوغولمامیشدان اؤنجه یئنی ایله نئجه گیرردیلر بیلمیرم!(بلکه ده یانیلیرام، یانیلیرام‌سا منی آیدین‌لادین).
دونیانین باشقا یئرلرینده، خیریستییانلیق دونیاسیندان سئوای)، اؤزلرینه اؤزل یئنی ایله گیرمه‌لری وارایدی. تورک‌لر، چین‌لی‌لر، ژاپونیالی‌لار، عرب‌لر، یهودلار اؤزلرینه اؤزل یئنی ایل‌لری وارایدی. ایسلام دونیاسینین ایل سایما تاریخی، محمد حضرت‌لرینین دوغوم ایلیندن باشلانسا دا، یئنی ایلی ده‌ییشیلمه‌دی. عرب‌لر، اؤز یئنی ایل‌لرینی(آی ایلی)، تورک‌لرله، فارس‌لار اؤز یئنی ایل‌لرینی(گونش ایلی) توتدولار. تکجه تاریخی ایل سایی‌سینی ده‌ییشدیردیلر.
چین‌لی‌لرله، ژاپونلولار دا، اؤز یئنی ایل‌لرینی قوتلویورلار. آنجاق بو آرادا، بیر سیرا اؤلکه‌لر اؤزلرینی دونیالا اویغونلاشدیرسین دئیه، دونیادا حاکیم اولان، ایلی اؤزلرینه یئنی ایل سئچدیلر. کئمیش‌لرده موسلمان اؤلکه‌لرین سیمگه‌سی اولان تورکیه، دونیالا آیاق‌لاشمانین یول‌لاریندان بیرینی دونیادا حاکیم اولانلارلا عئینی‌لشمه‌یی سئچدی. تورکیه اوندان اؤنجه ایسلام سیمگه‌سی اولدوغو اوچون، ایسلاملا اویغون‌لاشمیشدی. بو اوزدن تورک‌لره عایید اولان دب‌لرین یئرینه ایسلام دب‌لرینی یاشاتمیشدی. داها دوغروسو، تورکیه هر زامان دونیالاشماغی سئویر، دوینالاشدیغی سوره‌جده ده، اؤزوندن ایتیردیک‌لرینی چوخ اؤنمسه‌میر(بلکه ده تکجه بیر گوجلو تورک دوولتینین آیاق اوسته قالما ندنی ائله بو دور!).
هدفیم بوردا تورکیه‌نی اله‌شدیرمک ده‌ییل. مقصد تورکیه‌ده‌کی گونئی آذربایجانلی‌لاردیر. تورکیه‌ده اولدوق‌دا تورکیه‌نین بوتون اؤزل‌لیک‌لرینی منیمسه‌ییرلر. بو اوزدن، اؤزلرینه ایکی دؤنه یئنی ایل توتورلار. البت، اوردا اولمادیغیم اوچون، کسین‌لیک‌له یولداش‌لاری دوشونه بیلمیرم. آمما گؤرونن طالئعیمیزه ایکی‌لیک یازیلیب (ایکی دیل‌لی‌لیک، ایکی یئنی ایل‌لی‌لیک، ایکی یئرلی‌لیک، ایکی آغیز"لهجه"لیق).
گئتمک، قالماق
قالماق؛ خوشوموز گلن یئر، واقت، دورومدا اولور. ایستیریک اولدوغوموز یئرده قالاق. اؤزوموزه خوش کئچیردیریک. زامانی دایاندیرا بیلسک، قالا بیله‌ریک. قالماغیمیز، بیر یئره کیمی اؤز الیمیزده اولور. اوندان اویانا، بیزلیک‌دن چیخیر. قالماغیمیز اوچون بیرلرینی قاندیرمالی‌ییق. ائله یئرلر ده وار، قاندیرماق یئترلی اولمور. تکجه یول گئتمک‌دیر.
گئتمک؛ قالمادیغیمیزدا اولور. قالماقدان یورولدوغوموزدا اولور. بیر یئرده دایانماقدان یورولوروق، باش گؤتوروروک گئدک، هارا بیلمیریک. تکجه بیلدیـییمیز گئتمه‌ییمیز دیر. قالماقدان یورولدوغوموزدا گئتدی‌ییمیز یئری بیلمه‌دیـییمیزه باخمایاراق، گئتمه‌یی سئویریک. گئتمک‌دن سؤز سالیریق، بلکه بیری دئیه گئتمه. بیری دئمیر، هامی بیلیر گئتمه‌لی‌ییک. قالماغیمیزا سؤز آلانمیریق.
سؤزلر دولمور
سوره‌لی یازماغا قونو تاپماق چتین ایش‌دیر. بیزیم گونده‌لیک قازئته‌لریمیز اولمادیغی اوچون ( گونئیی تورکو قازئته‌لریله دئییرم)، گونده یازماق اولمور. گونده‌لیک یازان‌لار، اؤزلرینه یازا بیلرلر، گله‌جه‌یه مشق ائله‌مک اوچون. گونده‌لیک یازی‌لاردا سؤزلر سؤزه دولمورلار. داها دوغروسو یئرینه دوشمور. نئچه یول باخیلمیر، آغیر-یونگول اولونمور. قازئته‌لر اوخوجولارینی تاپیب، تپگی‌لرینی آلیر. بیر اوزون زامان‌دا یئرینه دوشور.
یوخاریداکی‌لار گؤز اونونه آلاراق، یازمالی‌ییق. سؤزلر یئرینه دوشمور، دوز! تپگی‌لر آلینمیر دوز، اوخوجونون ساییندان خبریمیز اولمور دوز! چوخلارینی داریخدیریر او دا دوز! سایدیق‌لاریمین هامی‌سی‌نی نظره آلاراق یازمالی‌ییق. یازماق ایمکانی تاپماق گونلریمیزده یازا بیلدیـییمیز اوچون یازمالی‌ییق! سؤزلریمیز یازدیقجا دولمالی دیر!
گیزلی آد قازانما‌لار
آد، هر کسه وئریلیر. ائشیت‌دیـییمه گؤره، کئچمیشده اوشاق‌لارا آد آلماغا! ته‌له‌سمزدیرلر. یوللاری دوشدوک‌لری واقت، سیجیل‌لی آلاردیلار. سیجیل‌لی آلانا دک، ایسته‌دیک‌لری آدلا اوشاق‌لاری چاغیراردیلار. سیجیل‌لی وئره‌نین ساوادیندان، حالیندان آسیلی اولاراق آدلار قویولاردی. بو ایش‌لر اوشاق بول اولوب، اوشاق‌دان قورخولمویوان واقت‌لارا قاییدیر.
آمما ایندیکی آنا-آتالار اؤزلرینه چوخ زور وئره‌نده، بیر اوشاق‌لاری اولور، داش چاتلاسا ایکی اوشاق اولور. اوشاغین هاواسینا دوشوندن، ال‌لری چاتان‌لاردان آد سوروشورلار. بئیین‌لرینده آدلاری دولاندیریب، کئش‌لرینه یاتانینی سئچیرلر. سیجیل یازان‌لار ایندی‌لیک‌ده فرق‌له‌نیب‌لر، دوولت‌دن گلن بلگه‌لرله آدلارین سئچیلمه‌یینه قرار وئریرلر!. آدلار وئریلمه‌ین واقت‌لار سسه سالمادان، بلگه‌لرین آراسیندا گؤزو توتان بیر شئی اولسا، بلگه‌ده اولمایان آدلار بلگه‌یه یازیلیر.
یوخاریدا آدلارین وئریلمه‌سیندن دانیشدیق. "آد قازانما" بیر آز فرقلی اولور. بیرلری یارادیجی اولوب، یاراتدیق‌لارینین آلتینا ایسته‌دیک‌لری آدی چیزیب، گئت-گئده او آدا تانیلیرلار. بئله تانینمالارا گؤیوله یاتان آدقازانما دئمک اولار. بعضی‌لرینه ده اؤزل‌لیک‌لریندن آسیلی اولاراق آد وئریلیر. بئله بیر آدلار ایسته‌مه‌دن باشقالارینین طرفیندن وئریلر. آدی قازانان‌لارین خوش‌لارینا گئتمه‌مه‌یینه باخمایاراق، عؤمور بویو اونلارلا یاشار. کئچمیشده بئله بیر آد وئرمه‌لر چوخ اولوردو.
هر دن ده وار بیرلری آدقازانالارلار، آنجاق قازاندیق‌لاری آدی هئچ کیم بیلمه‌سین، یا تانیماسین دئیه چوخلاریندان گیزله‌درلر. بو آدقازانما یولو، بیزیم بیرینجی آدقازانما یولوموزا چئوریلیب!. گیزلی یاشاماق، گیزلی دوشونمک، گیزلی دیدیشمک، اوزده دیدیشمک‌دن قورخماق، دوشوندوک‌لرینین دوغرو-دوزگون چاتدیرماق‌لارینا گوون‌لری اولماماق، سونوندا دا اؤزلرینی قوروماق بئله بیر آدقازانمالارین ندن‌لری ساییلا بیلر.