"چوخ یاخشی آدام دیر" سؤزونو دؤنهلرله ائشیدیب، ایشلهدیبسیز. چوخون دا ایشلهتمهسهز، "یاخشی آدام دیر"-ی ایشلهدیبسیز. سیزجه یاخشی آدامین نه اؤزللیکلری اولمالیدیر. بو اؤزللیک گئنل بیر اؤزللیک نظره آلینیر. یانی بو کی دینی گؤروش، سیاسی دوشونجه بوردا یئر آلمیر.
یاخشی اولان آداما نئت بیر تعریف، واریمیز دیرمی.
گؤرورسوز! بو گونکو یاخشی آداملار صاباحلارین کؤتو آداملاری اولورلار. اؤلچولر ده تعریفوئرنلردن اولور. سنله یاخشی اولسالار، یاخشی آدامدیرلار. سنله باش-باشا قویسالار، کؤتولهشیرلر. گؤرورسن، اؤزللیکلری دهییشمهمیش قالان بیری، دونهنین یاخشیسی، بو گونون کؤتوسو یا دا ترسینه دونین کؤتویه چالانی بو گونون یاخشیسی اولور!.
گؤروش دهییشمهلریمیز دوغال اولسالار دا، یاخشی-پیسدن نئت بیر تعریفیمیز، اولمادیغی اورتایا چیخیر. اینسانلار اؤز چیخارلاریلا، یاخشی-کؤتو عونوانینی باشقالارینا وئریرلر.(البت بیر سیرا یاخشی، کؤتولر ده گئنللیکده آلینیرلار).
یاخشی-کؤتولوک توپلوملار آراسیندا دا اولور. آنجاق اوردا دئولتلر گؤروشلری یارادیرلار. بیر سیرا دئولتلرین ده قیرمیزی لیستهسینده باشقا توپلوملار اولور. اوندا ایکی دئولتین آرالاری سازالسا دا، آددا دئولته باغلی اولمایان مرکزلر کؤتولوک گؤروشلرینی یورودورلر.
بیری سیزدن ایستهسه آذربایجانی تعریفلهیهسیز، سیز نئجه تعریفلهیهجکسیز. آذربایجانین تعریفینین ایچینده یئر، دیل، دیندن سونرا نهلری تعریفلهیه بیلرسیز؟
بیری بیزدن ایستهسه موسیقیسندن دئیهک، خالق اویونلاریندان، گئییملریندن، دبلریندن(توی، یاس، دوغوم، ائلچیلیک، بایرام، پایآپارماق)، پیشیریلییئمکلریندن، قورودولان یئمکلریندن، اوتلاریندان، ایچمهلیلریندن تعریفلهیه بیلهجهییک، یوخسا یوخ. بیری سوروشسا بونلاردان هانسی یاشاییریق، سیزجه نه دئیه بیلهجهییک.
دیققت ائلهسهز، بیری سوروشاندا، جاوابلاماق اوچون قاناد چالیریق( هر دن ده کیمسهلر تاپیلیر دئییر کی اؤتورون بابا، بیر آز گونجللهشین، آنجاق چوخونلوقدا هوسله تعریفلهمهیه چالیشارلار). اؤزوموز یاشاماق اوچون بارماقلاریمیزی بئله ترپتمیریک.
هر کس ایستهییر، یاشاییشینی سادالادا. دبلردن کئچمیشده قالیب دئیه ووروروق. آتا-آنالاریمیزلا فرقلی گؤروشوموزو اورتایا قویماق اوچون هر دب وار، دال چئویریریک.
دال چئویرمهییمیز، ایفتیخارلا هر یئرده سؤیلندیریلیر. سیزجه سیز آذربایجانی یاشاییرسیز؟ یاشاییرسیزسا آذربایجانی اؤزونوز یاشادیغینیز کیمی تعریفلهیین. گؤرهک نئجه تعریف وئرهجکسیز.
آشیقلارین یارادیجیلیغینی بیلمک اوچون، کئچمیشدهکی آشیقلارین چیخیشلارینا قولاق آسمالیییق. ایندیلیک یاخشی آشیقلاریمیز اولسا دا، آشیقلارین بوتون گؤرهولرینی داشییان آشیقلار آزالیب. البت آزالیب دئدیکده زامانین دهییشیلدییینه گؤره دئییلیر. یئنییئتمهلر یایینلاردان ائتگیلندیکلریندن اوچون ماراقلارینی دهییشیبلر. بیزلر بو ماراغی قازانماق اوچون گوجلو یایینلاریمیز اولمالیدیر.
آشیقلاردا اوچ ایش گؤزه چارپیردی. بیرینجیسی موسیقی، ایکینجیسی قوشمالاری، اوچونجوسو ریوایتچیلیگی دیر. آشیقلار ریوایتچیلیکلریله آییندوشونجهمیزی بو گونه گتیریبلر.
سوندا بیر داها آرتیرمالییام، آشیقعرب، آشیق آسلان، آشیق دهقان کیمی آشیقلارین دینلهیین. ریوایتچیلیک نه دئمکدیر اؤزونوز قولاقآسدیقدا چاتاجاقسیز.
سیزه بیر ایمکان وئریلسهیدی آشاغیداکی کیمسهلرین هرهسیندن 10 سورغو سوروشولا، سیز نه سورغولاری سوروشاردیز؟ داها دوغروسو هانسی بیلمهدیییمیز سورغولاری اؤنمسهییرسیز؟
آداملاری من سئچیرم، سیز سورغولارینیزی سوروشون.
1- عماالدین نسیمی، شاعیر، حروفییه حرکاتینین رهبرلریندن( حروفییهنین تملین قویان شیخ فضلالهنعیمیدن ده سوروشا بیلرسیز)
2- شاه اسماعیل صفوی، شاعیر، صفوی ایمپراتورلوغونون بینوورهسینی قویان(دئییرلر اوندؤرد یاشیندا شاهلیغا چاتدی)
3- نادیرشاه، اؤزو شاهلیغین قوراندان سونرا، اؤزوندن سونراکیلارا هئچ نه قویمادی، هر یئری اؤپه-اؤپه آلدی
4- آقا محمدخان قاجار، قاجار ایمپیراتورلوغونون قوروجوسو، تئهرانی باشکندلییه سئچدی
5- عباسمیرزا، قاجارلارین موجادیلهلی، باجاریقلی، نظرهگلن آیدین ایگیدی. روسلارینان ساواشدا بوتونلوکله آذربایجاندا اولور.
6- ناصیرالدین شاه، شاهلیغین سونونا چاتان بیری، اوندان سونراکی شاهلار، شاهلیق ائلهسهلر ده شاه اولانمادیلار.
7- شیخمحمد خیابانی،
8- علیمسیو(مشروطیت اینقیلابینین فیکری قایناغی غئیبی مرکزین تانینمیشلاریندان بیری)
9- سید حسن تقیزاده (تهلوکهدن قاچان آدام، ماسونلارین باباسی ساییلیر)
10- احمد کسروی( یازار، قوشان، قوشدوران، قونداران)
11- سید جعفر پیشهوری(یازیچی، دئولت قوروجوسو، ژورنالیست)
12- محمد تقی زهتابی (شاعیر، یازیچی، تاریخچی)
بئله نظر آلین اوتوز بوندان اوول بیر نفری یاشادیغیمیز توپلومدان دوندورولموش دورومدا آییریب، ایندی یئنیدن فریزدن چیخاریب توپلومون ایچینه گتیرهک، نه دهییشیکلری گؤره بیلر؟
تئکنولوژیک دهییشیکلری نظره آلمییاسیز. توپلومدا یارانان دهییشیکلری دئییرم. یا دا بئله نظره آلین بیر نفر اوتوز ایل بوندان اؤنجه، گونئیدن کؤچور گئدیر، اوزاق اؤلکهلرین بیرینه اوردا یئرلهشیر. او اؤلکهده گلیشمیش اؤلکه اولسون، آنجاق بو آدام اؤز وارلیغینی ساخلایا بیلسه، گونئیه یئتیشدیکده نه دهییشیکلری گؤره بیلر.
بیزیم یاشام طرزیمیز نه قدر دهییشیب، دیلیمیز نه قدر اهریـییب. یئمکلریمیز نئجه دهییشیب. آغیزلاریمیزین دادی نئجه، اینسانلارین بئیینلرینده یارانان قورولوشلار، قوللاندیقلاری میثاللار، شئعرلر، دئییملر نئجه دهییشیلیب. سیزجه بیز آغلامالیییق یوخسا قاییدانلار.
دوندورولموشلا گؤندریلمیشلری قایتارساق بیزه نه دئیهجکلر؟ سیز دوندورولموشلارلا گؤندهریلمیشلره نه دئیهجکسیز؟