داش قاپی

داش قاپی

دوشوندوک‌لریمین پارچالارینی هردن ایسته‌دیـییم کیمی یازیرام
داش قاپی

داش قاپی

دوشوندوک‌لریمین پارچالارینی هردن ایسته‌دیـییم کیمی یازیرام

بیز بیلمه‌دی‌ییمیز بیر شئی‌لر وار.

   هردن، یاخین چئوره‌میزدن بیرلرینین ایش‌لری بیزلر اوچون تانیش گلمیر. نئجه باخیرسان اؤزونده سیخیشدیرا بیلمیرسن. سوروشدوقدا دا جاواب آلانمایان زامان، اؤزونده ال‌له‌شیرسن. بئله بیر دوروم‌لا، چئشیتلی قارشیلاشان‌لار اولور. بیرلری بئیین‌لرینده سیخیشدیرمادیق‌لارینا گؤره، ایشی گؤرن کیمسه‌ایله دیدیشمه‌یه کئچیرلر. دیدیشمه‌یه کئچن‌لر ایکی جور اولورلار: بیریسی؛ ایش اونو ایلگی‌لندیریب، ایلگی‌لندیرمه‌یینه باخمایاراق دیدیشمه‌یه کئچن‌لر، ایکینجی‌سی اونلاری ایلگی‌لندیرن زامان دیدیشمه‌یه کئچن‌آدام‌لار( بئله آدام‌لار اؤز چیخارلارینی دوشونورلر).  

 

   دیدیشمه‌یه کئچمه‌ین‌لر اوچ یئره بؤلونورلر. بیرلری اوزلرینه گتیرمه‌دن اوزاق‌لاشیرلار، باشقالاری ایشی‌گؤرن کیمسه‌لره گووه‌ندیک‌لری اوچون، ایشین بوتونلویونه اینانیرلار. اوچونجو دسته ایسه، اؤزلرینه آلدیرمادان، ایزلمه‌یه باشلاییرلار. یئری گلن زامان ایچه‌ریلرین بوشالدیرلار.  

 

   یوخاریداکی‌لارین هر بیری ندن سوروشسا، جاواب تکجه بو اولور: سیز بیلمه‌دی‌یینیز بیر شئی‌لر وار. جاواب‌لاری دوزدیر. آنجاق بیز بیلمیریک بیز بیلمه‌دی‌ییمیز شئی‌لر بیزیم اوچون یاخشی دیر یوخسا پیس، توپلوم اوچون یاخشی دیر یوخسا پیس.  

 

   بللی اولان، بیز بیلمه‌دییمیزی بیلن‌لر وار. بیز بیلمه‌دییمیزی بیلدیرن‌لر ده وار. بیلدیرن‌لر دوست‌دیرلار یوخسا دوشمن، اوراسی بللی دئیییل. بیلدیرن‌لر دوز بیلدیریرلر یوخسا یانلیش، بیلن‌لر بئله بیلمیرلر!  

یازی قورال‌لاری

   هر دیلین اؤزونه اؤزل یازی قورال‌لاری واردیر. بیر سیرا قورال‌لار دا بوتون دونیا دیل‌لرینده اورتاق ساییلیر. اولوسال قورال‌لاردان، یازینین چرچیوه‌سی اولماق دیر. البت چرچیوه‌سیز یازی‌لار دا یازیلیر. یازی‌لارین تئم‌لری بللی اولمالی‌دیر. تئم‌ هر کسدن اؤنجه یازار اوچون بللی اولمالی‌دیر.  

   

   یازارلار باشقالاریندان ائتگی‌لنه بیلرلر. آنجاق باشقا یازارلاری یانسیلاماغا چالیش‌سالار، ایکینجی درجه‌لی یازار کیمی تانینماغا دا زورلانا بیلرلر. یانسی‌لادیق‌لاری فضا ایسه اونلارین کی اولماسا، ایکینجی درجه‌لی یازار بئله اولانمازلار.  

   

   بلکه چوخ‌لاریندان اولوسال ایستانداردلارلا یازماغی ائشیت‌میسینیز. بو اولوسال ایستانداردلار، یازینین تئکنیک باخیمیندان اولمالی‌دیر. یوخسا اولوسال‌لاشمیش بیر فضانی یازماق، هر زامان باشقالارینی یانسیلاماق دئمک‌دیر. او فضالاری یاشامادیغیمیز اوچون، یانسیلادیق‌لاریمیز دا چوخ گولونج اولور. یئرلی فضالارینی اولوسال‌لاشدیران کیمسه‌لر باجاریق‌لی یازارلار اولا بیلرلر.  

    

   سیزلر چوخ‌لاریندان ائشیدیب‌سیز، لوکال یازیر سؤزونو. هر بیر لوکالین(یئرلی‌نین) اولوسال‌لاشماق باجاریغی واردیر. 

 

  هر دیله قاییت‌دیقدا، دیلین اؤزونه اؤزل قورولوشو واردیر. بو قورولوش‌دا یازیلماسا، یازی هر زامان آخسایاجاق.

عرب اؤلکه‌لری

   بو گونلر، عرب‌دیللی اؤلکه‌لرده های-کوی چوخالیب. دونیادا عرب‌دیللی اؤلکه‌لرین سایی چوخ دیر. عرب‌دیللی اؤلکه‌لرین تانینمیشی بیزیم اوچون، عیراق‌ دیر.   

  سوریه، عربستان، بیرلشیک عرب امیرلیک‌لری، ت عیراق‌دان سونرا چوخ تانینان عرب‌ اؤلکه‌لری ساییلیرلار(البت بیزیم اوچون). بو تانینماق‌لارین ندنی سوریه‌له عربستانانا دینی ندن‌لر، بیرلشیک عرب امیرلیک‌لرینه ایسه گه‌زمک‌له آلیش‌وئریش یئری اولدوغو اوچون دیر.  

 

 اوچونجو یئرده لبنان، کویت، قطر،  عمان، بحرین کیمی اؤلکه‌لر یئر آلیرلار. بونلارین دا یاخین‌لیق‌لاری ندن ساییلا بیلر. هئچ اولماسا اورالارا گئدیب گلن اولور. اردن، یمن، میصر، الجزایر، تونس، لیبی، مراکش کیمی اؤلکه‌لر ایسه آز تانینان اؤلکه‌لر اولورلار. آز تانینان اؤلکه‌لرین ایچینده میصر هم بؤیوک، هم ده چوخ‌سایدا نوفوسو واردیر.  

 

    عرب‌اؤلکه‌لرینین اؤزللیک‌لری تک‌سسلی اولماق‌لاری دیر. لبناندان سونرا باشقا اؤلکه‌لرین حاکیم‌لری دئوریلمه‌دیک‌لریله اؤلمه‌دیک‌لری زامانا دک ده‌ییشمیرلر.  

 

  البت بونلاری گئنل بیلگی‌لردن اؤیرنمیشم. سون بیر آیدا عرب اؤلکه‌لرینده قالخیش‌لارلا اوزله‌شیریک. تونئسین حاکیمی قویوب‌قاچدی. تونئسین حاکیمینین دئوریلمه‌سی باشقا عرب اؤلکه‌لرینی ترپتدی. یمن، اردن، میصیر کیمی اؤلکه‌لر ده اوزه‌دورمالار چوخالدی. میصیرده بو اوزه‌دورمالارین سسی باشقا یئرلدن اوجا‌ایدی.   

   یوخاریدا یازدیق‌لاریم گئنل بیلگی‌لردن آلینیب. عیراق‌دان سونرا باشقا اؤلکه‌لره گؤره اؤزل بیلگیم یوخ‌دیر. عیراق‌دان دا اؤزل بیلگی اوردا اولان اولای‌لارین بیزی ائتگی‌له‌دیییندن آسیلی دیر.   

   عیراق‌دان بیلگی‌لریمیز، سیاسی بؤلومو ایله ایلگی‌لی دیر. باشقا قونولاردا ایسه تانیش‌لیق یوخ‌دیر. یازیچی‌لارلا، شاعیرلریندن، یؤنتمن‌لریندن، ائییتیم سیستئم‌لریندن هئچ بیلگی‌میز یوخ دیر.  

 

   عیراق‌دان سونرا باشقا اؤلکه‌لرین سیاسی دوروم‌لاریندان دا خبریمیز یوخ دیر. تکجه بیلگی‌میز تک سسلی اولماق‌لاری دیر. البت عرب اؤلکه‌لرینین ایچینده فیلیسطینی ده یاددان چیخارمامالی‌ییق. فیلیسطین هر گون خبرلرده اولور. فیلیسطین‌ده اولان خبرلرین ندنی‌ دینی توققوشمالارا قاییدیر. اوزده یهودی‌لریندن موسلمان‌لارین ساواشی دیر. آنجاق باشقا قودرت‌لرین‌ ایزلری آپ‌آیدین اورتادا دیر.  

   عرب‌لرین یازیچی‌لاری بیزلره تک-توکو تانینیر. اونلارین تانینماق‌لاری دونیادا تانین‌دیق‌لاریندان اؤترو دیر. توپلوم یاپیلاریندان خبرلریمیز لاپ آز دیر. بو خبرسیزلی‌ دوز آراشدیرا بیلسک، بیزلرین ده تانینمادیغیمیز اورتایا چیخار.  

 

     عرب دیلینی مدرسه ده اوخوماغیمیزا باخمایاراق، عرب دیلیندن هئچ نه بیلمیریک. بو دا عرب دیلینین اؤنمسه‌مه‌دیییمیز اوچون دیر. بلکه سیز دئیه‌سیز بابا بیر اؤز دیلیمیزی اؤنمسه‌میریک هاردا قالسین فارسدان باشقا دیل‌لر. دوز دئییرسیز. اؤز دیلیمیزی اؤنمسه‌تمی‌ین ندن، فارس دیلیندن(بیر آز دا اینگیلیس دیلیندن) سونرا باشقا دیل‌لرین اؤنمسه‌نمه‌تمه‌مک ندنی دیر.   

    بیزلرین ایچینده عرب دیلیله تانیش اولان کیمسه‌لر واردیر. عرب‌‌لری تانیت‌ماق بلکه ده حئیدر بایات، اسماعیل هادی، میرزا رسول‌کیمی‌لرین بوینونا دوشر. البت  اورژینال‌ بیلگی وئرمک اوچون عرب دیلینی بیلمه‌لی‌ییک. یوخسا عرب‌لره گؤره بیر بؤللو اویدورولموش بیلگی‌لری اینگیلیس‌ قایناق‌لاریندان آلا بیله‌ریک. اویدورولماسا دا خیریستی‌یان گؤروش‌لری یازیلیب.

آنالار آنا اولسون دئیه، بؤیوک آنا دونیاسین ده‌ییشه‌ر

   

   بیر آنا دونیاسین ده‌ییشیر. سس‌سیز، سمیرسیز. باش‌یولداتمادان بیر کسه. گؤزون یومور گئدیر. گؤزو دالدا قالسا دا، گئتمه‌ییین قاچیلماز بیلن آنا، گئده‌جک واقتینی، هر کسین قورالی قورولدوغو چاغدا سئچیر. کیمسه یئریندن اوینامایان زامان. آیاغی دنگ آلان زامان. 

 

  بیر زامانین اوشاغی اولان آنا، دئیه‌سن هر زامان آنایمیش، آنا. بیر زامان‌لارین قیزی اولان آنا، بو گون‌لرین آناسی‌دیر. گلین‌باجی اولان آنا، بیر عؤمور باجی قالیر هر کسه، بیریلرینه گلین‌باجی، بیرلرینه تکجه باجی.  

 

 

  آنالیغی قارنین‌دا داشی‌یان آنا، اوره‌یینی سئوگی‌یه دولدورور. اوره‌یینده سئوگی دوغدورور. آنانین سوتو قوروسا دا، سئوگی‌یه دولور. سئوگی امیرلر اوشاق‌لار. بیر ارسیز آنانین سئوگی‌سی تکجه اوشاق‌لارینا چاتار.   

   هردن دولار، آغلار آنا. گؤزلریندن یانار آنا. آغلار، ایچین-ایچین آغلار. آغلار اوشاق اوچون، آغلار. آغلار اردن آغلار. آغلار اؤزونه آغلار. گوزگوده گؤزونه آغلار.   

   هر گون دیدیشسه ده، اوشاق‌لاری وارکن، دالی اوتورماز. آنالیق‌دان یورولسا دا، سئودی‌ییندن قالار. اوشاق‌لارینا باش‌لارینی دیک توتدورار. آلین‌لارینی آچدیرار. هر بلانی اوشاق‌لاریندان قاچدیرار. بیردن گلر، اوشاق‌لاری بیر-بیر باشقالارینی سئویب گئدرلر. سئوسه‌لر ده گئدرلر، سئومه‌سه‌لر ده. گون بئله گلر آنا تک قالار.  

    

  تک قالدیق‌دا آنالیغی سونا چاتار دئیه‌سن. آنالیغیندان نئچه آنا دوغولوب، آنانین. دوغان‌لار، بو گونون آنالاری، او ایسه کئچمیشین آناسی. بؤیوک آنا اولدوقدا، باشقا آنالار تام آنا اولمورلار دئیه‌سن. آنالار، تام آنا اولسون دئیه بؤیوک آنا دونیاسین ده‌ییشه‌ر. سس‌سیزجه‌سینه سوزوب گئدر. بیردن گؤررسن، بؤیوک آنا، باجی‌، گلین‌باجی گلین‌لی‌یین گئییب گئدیر. یاخین یولا‌سالان‌لاری، تویلاریندا اولوب، تویوندا اولمویان‌لار اولور. او دوغان‌لار اولور. گلین‌باجی بیر داها آغ گئییر. گلین چیخیر.

مدرن‌لی‌یین بیزه وئردیک‌لری

مدرن‌لیک بیزه نه‌لر وئردیک‌لرینی بیرلیکده بترلرینی سیزله ساییریق.  

 

   بیرینجی‌سی ایشیق دیر. ایشیق، چوخدان یارانسا دا، مدرن‌لیک چاغلاریندان بیزه چاتدی. دئدی‌ییم ایشیق قوندارما ایشیق‌دیر. یانی ادیسون دئییلن بیر ساغیر اونو قونداریب. او ساغیر اولماسایدی بلکه بیز هله ده قوقو چیراق‌لاری‌لا گئجه‌لری ایشیق‌لاندیراجایدیق. قوندارما ایشیق(الکتریسیته) اولماسایدی دئییم‌به دیزی‌لردن ده خبر اولمایاجاق ایدی. دیزی‌لره دیزاوسته اوتوران‌لار ال‌لرینی گؤی قالدیرمالی‌دیرلار، بلکه ده هر جوماآخشامی بیر چیراق یاندیرمالی‌دیرلار.  

 

   ایکینجی‌سی اوزاقدان دانیشیلان دزگاهی‌دیر. بیر تئلی اوزالدیرلار دونیانین او بیری باشیندان بو بیری باشینا(تئلین اوزونلوغونا باخ سن) هر طرفدن پوف‌لویورلر، بیر دیقه چکمیر او بیری طرفه چاتیر. پوف‌لمک بو قدر واقت آپاریر، گؤر چیغیرماق نئجه اولار؟! تئل‌لرین تئل‌سیزلری ده گلیب، اونلارا سیز دئییرسیز جئب تئلفونو(موبایل). دئمک جئب‌لره ده گؤزه گؤرونمز تئل‌لر چکیب‌لر آدین قویوب‌لار موبایل. تئلفونو قونداران ساغیر ایسه گراهام بئل دیر دئیه‌سن. اونون دا ساغلیغینا آیدا بیر یول تئل‌لره پوف‌له‌یین.  

   

 اوچونجوسو آیاغی یئردن گؤتورن هر بیر نسنه‌دیر. اوچاقدان توتوب، گمی‌یه دک. البت کئچمیشدن وارایدی. آت‌لار، ائششک‌لر، ده‌وه‌لر، فیل‌لر، اؤکوزلر. اوندان سونرا اونلارین آرابالاری چیخدی. آت آرابا‌لارینا فایتون دئییردیلر. یئل‌آتی(چرخ)، قاپدی قاچدی(ماشین)، قاتار، اه‌یری‌پالان(اوچاق)  

اونلارین قوندارانلارین ساغلیق‌لارینا ایلده بیر یول اونلارین دودوک‌لرینی سس‌لندیرین. 

 

   دؤردونجوسو؛ مئدیا‌دئییلن بیر زادلاردیر. مئدیا  گونده‌لیک‌لردن‌ توتوب، تئله‌کانال‌لارا دک دئییلیر. بونلارا یایین‌نسنه‌لری ده دئیه بیلرسیز. بونلار ایلگی‌لنمک نسنه‌لری ساییلیر. دونیادا یاییلان بیر خبردن الی چاتا بیلیب-ایسته‌ین فایدالانا بیلر. بونلارین ایلک گؤره‌ولری خبر یایماق اولسایدی دا، ایندی‌لیک ده ایلک گؤره‌و‌لری باش قاتماق‌دیر. باش‌‌قاتان‌لارین ساغلیغینا، اوچ ایلده بیر ساعات‌لیق، قولاق‌باتان سس‌سیزلی‌یه گئدین(تاپیب، گئده بیلسز!) 

 

   بئشینجی‌سی؛ بیلگی‌لری سایان‌لار دیر. اؤنجه‌دن بارماق‌لاریمیزلا سایسایدیق. سونرالار چؤرتگه‌نی یاراتدیق. سونرا دا بو بیلگی‌سایارلار بیردن بیره یاراندیلار!  

بیلگی‌سایارلار بیلگی‌سایماق اوچون یارانسایدی‌لار دا، ایندی‌لیک مئدیانین هر ایشینی گؤره بیلیرلر. بیلگی‌سایارلا بیرلیکده هیزلی اینتئرنئتینیز اولسا، جانلی هر کسی ایسته‌سز گؤره بیلرسیز(البت هله‌لیک، گؤرمک اوچون سیز گؤرن کیمسه‌نین ده بیلگی‌سایارلا، اینتئرنئتی اولمالی دیر).  

بیلگی‌‌سایان‌لارین گلیشدیرمه‌یینه یاردیمجی اولان هر بیر کسین ساغلیغینا یالاندان گؤز وورون. گؤز وورماساز دا گؤز وورانین شکلینی اکین.