داش قاپی
دوشوندوک‌لریمین پارچالارینی هردن ایسته‌دیـییم کیمی یازیرام
داش قاپی
دوشوندوک‌لریمین پارچالارینی هردن ایسته‌دیـییم کیمی یازیرام
بیر یؤنلو دوشونمک یوخسا بیر یؤنو اؤنمسه‌مک
دوشونمک؛ بوروشوق بیر گلیشمه دئسک یانیلمامیشیق. گلیشمه سؤزجویونون اؤزو بیر سوره‌جی گؤرسه‌دیر. گلیشمه سوره‌جینده اینسان‌لار چئشیت‌لی آچیلارلا تانیش اولا بیلرلر. بیر چوخ آچیلارلا تانیش اولوب، اونلارین ایچیندن بیرلرینی اؤنمسه‌ییب، اونا اوداق‌لانارلار. دوشونجه‌نین گلیشمه سوره‌جی دایانیلمایان بیر سورج دیر. هر زامان دوشوندویوموزون اوستونه بیر شئی‌لر آرتیریلیب، درین‌لشدیرر. درین‌لشمک دئدیکده دوشونجه‌نین بوتونلشمه‌یی‌نی نظره آلمیرام. بیر دوشونجه‌نین بیر یؤنوندن یاناشیب، او یؤندن سئوای باشقا یؤنلری گؤرمه‌مک، یاناشیلان یؤنده دونماق، دئمک دیر.
دوشونن‌لر دوشوندوک‌لری اوچون، دوشونمه‌ین‌لره گؤره بیر آددیم ایره‌لی‌دیر دئیه بیله‌ریک یوخسا یوخ، بو دا دوشونمک طرزیندن آسیلی اولا بیلر. دوشونن‌لر دوشوندوک‌لرینی تام گؤروب، دوشوندوک‌لرینین گلیشمه‌سینی دوشوندوک‌لری دوشونجه‌نین اؤنجول‌لرینده گؤروب، باشقالارینی گؤرمه‌سه‌لر، چاتدیق‌لاری یئر اؤنجول‌لریندن یوخاریدا اولمایاجاق. دوشونجه‌لر یاشاماق‌لاری اوچون دونمامالی‌دیرلار. آچی‌لاری گئنیش‌لندیریب، گئنیش آلان‌لاری گؤرمه‌لی‌دیرلر. گئنیش آلانی گؤرمه‌ین‌لرین آلان‌لاری هر زامان دار اولار. دار آلان‌لاردا یئرله‌شن‌لره هر زامان، داریسقال‌لیق واردیر. دار آلاندا بیری یئرله‌شمه‌یه باشقاسی‌نین او آلاندان دوشمه‌یی‌نه باغلی‌دیر. بیری چیخماسا باشقاسینا یئر اولماز.
دوشونولن آلان‌لارین چئشیت‌لی یؤنلرینی دوشونوب، بیر یؤنونو اؤنمسه‌دیک‌ده اؤنمسه‌نیلن یؤنو، فرقلی اورتایا گتیرمک اولار. اؤنمسه‌دیـییمیز باشقالاری دا اؤنمسه‌یه بیلرلر.تکجه اؤنمسه‌نیلن یؤن دوشونولسه، اؤنمسه‌ین اؤزونو گؤرمه‌لی‌دیر.
محرم‌لیک، تئهرانلی آذربایجانلی‌لار، آذربایجان
تئهران؛ هر کسین بیلدیـیی کیمی، اوربان‌سیتی دیر. بوردا اولان‌لار باشقا یئرلردن گلیب، بیر کولتور یارادیب، باشقا یئرلره یاییب‌لار. بوردا یارانان کولتور، حاکمیتی بیر کولتورون اؤزل‌لیـیینی داشی‌ییب. هر زامان حاکیم‌لرین توتدوق‌لاری گؤروش بورداکی کولتوره یانسی‌ییب. توپلومون اینسان‌لاردان اولوشدوغو اوچون، بیردن بیره بو ده‌ییشیک‌لر یارانماییب. زامان ده‌ییشدیک‌ده یئنی نسیل حاکمیت‌لرین یاراتدیق‌لاری گؤروشه آلیشقان‌لیق‌لاری اولور. یئنی بیر دوروما آلیشماق، اسکی بیر دورومو یادیرقاماق دئمک دیر. تورک‌لرین اؤزل‌لیک‌له آذربایجانلیلارین تئهرانی اولوشدورماقدا پایینی نظره توتساق، آذربایجاندا اولان کولتور تئهرانا داشی‌نیب. تئهرانا داشیناندان سونرا، ده‌ییشیلیب، یئنی بیر قیلیغا گیریب، آذربایجانلیق اؤزل‌لیـیی آزالیب، حاکمیتی بیر قیلیغا دوشوب، یئنی‌دن آذربایجانا پای یول‌لانیب.
ایلین باشا-باشینین تعطیل گونلرینده، تئهرانین چیخیش یول‌لاری ماشین‌لارلا دولار. تئهراندان چیخان یول‌لارین بوتونلویو قاپانار. تئهرانین باتی‌یا دوغرو یول‌لاری قزوین شهرینه‌دک قالابالیق اولار. قزوینین چیخیشیندا قوزئی‌یه دوغرو گئدن یول قالابالیق اولوب، زنگانا گئدن یول سایخین‌لاشار. ایلین تکجه بیر تعطیل گونلرینده بو دوروم ده‌ییشر او دا محرم‌لیک گونلرینده اولار. محرم‌لیک‌ده آذربایجانلیلارین چوخو اؤز یئرلرینه قاییدارلار.
محرم‌لیک‌لری آذربایجانا گئدن‌لر، محرم‌لیـیی ایسته‌دیک‌لری کیمی یاشاماغی دوشونورلر. بو یاشاماق‌دا اوخوماق‌لار، بوغاز‌لار، نوحه‌لر، شه‌بئه‌لرین ائتگی‌سی چوخ‌دور. آذربایجانا گلدیک‌ده، تئهراندا اولان آذربایجانلی‌لاردان قاباق، تئهران اؤزل‌لیک‌لری آذربایجانا گلیب چاتیرلار. نوحه هاوالاری فارسلاشیر. یئنی یئتمه نوحه دئین‌لرین سؤزلری تورکو اولماغینا باخمایاراق، فارسی بوغازی‌لار اوخویورلار. محرم‌لیک‌ده تئهراندا قالان آذربایجانلیلارین دا ائتگی‌لی چیخیش‌لاری اولور.
باشقا دب‌لر ده بو آخیندان گلیر آذربایجانا. اوتوز ایلی یاشایا بیلن‌لر، دب‌لرین، هاوالارین، بوغازلارین ده‌ییشمه‌له‌رینی گؤره بیلرلر.
بیر آز دا اؤزوموزو اؤیه‌‌ک
دونیادا هر کس چیخارینا گؤره بیرلرینی اؤیوب بیرلرینی قیناییر. چئشیت‌لی یوروم‌لار بیر ایشه گؤره چئشیت‌لی آچیلاردان ها بئله چئشیت‌لی دوروم‌لارلا آشامالاردان گؤرمک اولار(ایندی بونون نیسبی‌لیک‌له ایلگی‌سی نه‌دیر سیز دئیین! بیلمک ایسته‌سز بئرتراند راسئل-ین نیسبی‌لیک کیتابینی اوخویون). یوروم‌لارین نئجه اولدوغو اولان بیر اولایین گئرچک‌لی‌یینی ده‌ییشمیر. ده‌ییشیلن اولایدان آلینان‌لار اولور.
بوگونکو دونیادا بیزلر بیر چوخ واقت‌لار گؤرونموروک، گؤرولن واقتلارین بیر چوخوندا قینانینیب- سوچلانیریق. قینانماق‌لارین اوستونه اؤز دانلاق‌لاریمیزی اَک‌له‌ییب، سوچلولوق دالغاسیندا چیمیریک. اؤزوموزو سوچلو گؤردویوموز اوچون، سوچلولوق دنیزینین اوزوجولرینه چئوریلمیشیک. هردن ائله واقت‌لار اولور باشقالاری بیزه سوچلامایاندا اؤزوموز اؤز ایچیمیزده اولان‌لاری سوچلاماغا باشلاییریق. پاییمیز اولدوغو فرقلی‌لیک‌لرده، فرقلی‌لیک‌لری دوشونموین‌لری قویوب، فرقلی‌لیک‌لری یاشادان‌لاری سوچلویوب دانلاییریق. دانلاماق، بوتون سوچلاری بیزه تای‌لارا باغلاماق، یئترسیزلیک‌لری اؤزوموزه تای‌لاردان گؤرمک یایقین گؤروشوموزه چئوریلیر.
بئله بیر دوروم‌لاردا اؤزوموزو دانلاماقدان قورتاریب، یاخشی گؤره بیلسک، اؤیولمه‌لی‌ییک. اؤیولن‌لری اؤیمک یئرینه دؤیمه‌مه‌لی‌ییک. هردن بئله بیر اؤیمه‌لرین یئری گلیر.
بیزسیز من‌لیک‌لر
یاشادیغیمیز یئرین اؤزل‌لیک‌لریندن بیری اؤزلرینی سون دره‌جه‌ده به‌یه‌نمک‌دیر. اؤز دئدیکده تک اینسان‌لارا قاییدیر. اؤزوندن سونرا بیرینی قرار اولسا به‌یه‌نه، اونون‌لا نئجه ایلگی‌ده اولدوغونا قاییدیر. داها دوغروسو گؤروشوندن، ایشیندن اؤترو به‌یه‌نمیر. یاخین-اوزاق اولدوغوندان اؤترو به‌یه‌نیر. اؤزلرینی به‌یه‌نن بیزیم من‌لر اؤزلرینی تام گؤردوک‌لرینی اوچون باشقالارینی اؤزلریله اؤلچو‌ده ده‌یرلندیریرلر. بو من‌لرین منلیک‌لرینده، بیزلیک‌دن خبر اولمور. اونا گؤره ده منلیک‌لرینی هر یئرین شرط‌لری‌ایله تعریف‌له‌یه بیلیر‌لر.
من‌لر اؤزلرینی به‌یه‌ندیک‌لری اوچون، اؤزلرینی باشقالارینا سرگی‌له‌سین دئیه، من‌بیز‌لری یاراتماغا دوشونوب چالیشیرلار. من‌لر یان-یؤوره‌لرینه بیر نئچه‌سینی ییغاندان سونرا، بیزی من‌لیک‌لری ایله تعریف‌له‌مه‌یه باشلاییب. من‌بیزدن سئوای باشقالارینین ایش‌لرینی آغیل‌دان اوزاق بیلیب، نظرلرینه ترسه گلن‌لری بیزلیـیی پوزورلار دئیه اؤزگه‌له‌شدریجی سوچولا سوچلاندیریب. سوچلاندیرما بیر یئردن باشلانیب گئت-گئده آرالار، دونیانین سونونا دک بیر یئره گلنمه‌یه‌جک قدر اوزانیر.
هئچ بیر من هر یؤنلو گؤره بیلمه‌دیـیی اوچون، یاراتدیق‌لاری من‌بیز‌لر بیر یؤنلو گؤرورلر. اگر بیز داورانیش‌لاری بیر آیاق‌اوسته یئرینه بنزت‌سک، من‌لر آیاق اوسته دورا بیلسه‌لر ده، من‌بیز‌لر دورانماز‌لار. بؤیرو اوسته یئره دوشمک زوروندا قالارلار. بؤیرو اوسته قالان‌لارین ال‌لریندن ایش‌لر گلسه ده، آیاق‌اوسته دورانمادیق‌لاری اوچون ال‌لری اوزانانا قدر ایش گؤررلر. ایش‌لر یئریندن ترپنمک ایسته‌ینده، گؤرونولمورلر. گؤرونولورسه‌لر ده سوروتله‌نه سوروتله‌نه گؤرونورلر.
یوخاریدا دئدیـییم من‌لر بیزلیـییمیزین بیر بؤلومونو داشی‌یان من‌لر اولورلار. ائله من‌لر ده واردیرلار کی بیز‌دن اولان هر بیر نه‌یی به‌یه‌نمیرلر. اؤزلریندن باشقا بیزلردن من آختاریرلار. تاپیب-تاپمادیق‌لارینا باخمایاراق، دوشوندوک‌لری اوستونده بیز قورماغا چالیشیرلار. بئله بیر من‌لیک‌لر تام بیزسیز من‌لیک‌لر اولور. بیزسیز من‌لیک‌لرله قورولان بیزلر اؤزگه‌لردن چوخ اؤزگه اولورلار. اؤزگه‌لر بیزی اؤزگه گؤرسه‌لر ده، اؤزوموز کیمی باخیرلار، بو اؤزگه‌لشمیش‌لر بیزی اؤزوموز کیمی یوخ اؤزگه‌لشمیش اؤزلری کیمی یاناشیرلار.
نئجه باخاق
اینسان بیر گؤروشه یئتیرمک اوچون چوخلو دؤنم‌لردن کئچیر. دؤنم‌لر دئدیکده، گونده‌کی دوروموندان فرقلی دوروم‌لار قارشی‌سینا چیخدیقدا اولور. گؤزله‌مه‌دیـیی ایش‌لر باشینا گلیر، ایتگی‌لرینی دوشونه بیلمه‌دیک‌لرینی ایتیریر. هر دن ده ائله واقت اولور، چئوره‌نین سیبلینه چئوریلیر. هر ایش گؤرور ترسه جاواب آلیر. یاخشی بیلدیک‌لرینی ده پیس آلیرلار. بئله بیر دوروم‌لاردا نئجه باخا بیلر اینسان. دوز بیلدیک‌لرینی داوام‌لاندیرمالی‌دیر، یوخسا باشقالارینا اییلمه‌لی‌دیر.
گؤرورسن بیر چوخ‌لاری باشقالارینی اؤزوندن راضی سالسین دئیه، دوز گؤردویو گؤروش‌لردن دالی اوتورور. یالنیش بیلدیـیی گؤروش‌له‌ره باش اگیر( سیز آللاه من بو سؤزجویو نئجه یازیم آخی!). آنجاق بیرلری ده تاپیلیر، دوز بیلدیک‌لریندن ال چکمیر، هر بیر یانیتی دا عمدی اولدوغونو دوشونوب گؤرمور. اونلار دا اؤز گؤروش‌لرینده بوغولورلار.