قوش‌لار لا قورباغالار

    ۲۰۰۹-جی میلادی ایلینده آمریکا‌نین ریاضی توپلومو(AMS)، فریمان دایسونو(freeman dyson) بیر دانیشیق آیارلادی. فریمان‌ین دانیشیغی "قاتما" تئوریسی‌نه گؤره اولدو. او بو تئورینین اوستونده ایشلی‌ین بیلگین‌لری ایکی یئره بؤلور. بیرلرینه قوش آدی وئریر، بیرلرینه قورباغا  Birds and Frogs . قوش آدلانان‌لار قو‌وزانیب یوخاریلارا گئدیب، اوجالاردان باخیب، بیلیم‌لری بیر گؤروب، بیرلیکده دوشونمه‌یه چالیشیرلار. قورباغا آدلانان‌لار آشاغی‌لاردا لیل‌لرین ایچینده کئچینین‌لر. لیل‌لرین ایچینده کئچینیب چئوره‌لرینده‌کی گول‌لرین چیچک‌لنمه‌لرینی گؤروب اینجه‌لی‌ییرلر. دایسون بو ایکی گؤروشون ده گرکلی‌ییندن سؤز آچیر. بونلارین بیربیرلرینی بیتؤولشدیرمه‌یینی بیلدیریر.  

 یوخاریدا بؤلونن‌لر بوتون قونولاردا فایدالی اولا بیلر. اوچماغا قانادیمیز اولماسا دا آشاغی‌لاردا گوللری آختارا بیلریک.   

قورخو

   دونیادا تانیلمایان اولای‌لار، یئرلرین قورخوسوندان آددیم آتماق چوخ زور اولار. هر کس راحاتلیقلا، قورخوسونو آتلادا بیلمز. قورخولانان‌لار تکجه تانینمایان‌لار یوخ، بلکه موطلق گوج، اوجا یئر، ییرتیجی حئیوان، قارانلیق و باشقالاری دیرلار.            

   اوره‌کلی آدام  قورخولارا غلبه چالانا دئییلیر. قورخولارینا غلبه چالانلارین سایلاری آز اولدوق‌لارینا گؤره، هر زامان سئویلیرلر. سئونلرین هئچ بیری، اوره‌کلی‌لرین یئرینده اولماق ایسته‌مه‌سه‌لر ده، آرزولارینین زیروه‌سینه چاتان‌لاری اوره‌کلرینده یئرلشدیریرلر.   

   البت قورخولو باش سالامات قالار سؤزو ده بو قورخودان اوزاق دورماقدا یاردیم‌چی اولور. او قدر قورخاقلیق دا آدامی دالی ساخلی‌یا بیلر. کسین‌لیکله اینسان بیر زامان‌لار ایکی یول آیریجیندا اولورلار. بو آیریج‌لارین بیری قورخولو اولسا دا گله‌جه‌یی ده یاخشی ساغلی‌یا بیلر، باشقاسی هئج بیر دیییشیم یاراتمادان اولدوغو یئرده قالماق دیر. اینسان‌لار ایچ‌لرینده اولان هر بیر قورخودان قورتورولماسالار عومور بویو او قورخولا یاشامالی‌دیرلار. نئجه دئییب‌لر قورخان اؤلوب.  

دئییرلر پاشالیغین زامانی؟؟!!

   چوخدان دیر یان-یؤوره‌میزده پاشا دئییلن بیر کس گؤرومورم. دوزون دئسم من دوغولدوغومدان بئله پاشا دئییلن کیمسه گؤرمه‌میشم. پاشا نئجه اولارمیش بیلمیرم. اربابینان  نه فرقی وار ایمیش دا بیلمیرم. آنجاق قولاغیما آتامدان گلیب چاتان بیر احسان پاشا وارایمیش، خویون دادینا چاتمیش ایمیش. هر نه دیر پاشا یاخشی آنلامیندا منیم یادداشیمدا وار دیر. هر حالدا چوخدان دیر پاشا دئییلن بیر آدام‌لاری گؤزوم آختاریر. داها دوغروسو آختارمیر، اینسانین ذهنین‌ده قالان خوش‌لوق‌لارین دوغرولماغی آختاریلیر. بو گونوموزده ده زامان-زامان آدام‌لاری بئینیمیزده اولان پاشا اولچولر ایله توتوشدوروروق. پاشا آختاردیق‌دا بلکه بیر اوجا بویلو، آغ ساچلی، ائنلی کوره‌ک قورخماز آختاریریق. بیر آز کئچیر گؤرورسن سن آختاردیغین پاشا بالا بوی، اوزون بوی، جیلاز، آسلان اوره‌کلی، گؤنوللرده اولان بیر قیز، قیزلارین قیزی دیر دئیه‌سن.  

  بیر ده آتان سوروشماق ایستی‌ییرسن، پاشا نه جور ایمیش. او اؤزو ده آتاسیندان ائشیتمیش‌ایمیش. آتانین دا آتاسی قالمیر سوروشام. پاشالار بئینیمده چؤزولمی‌ین چؤزولمه‌جه اولاراق آددیم‌لاییرلار.

نوید آذربایجان گلیر

   باتی آذربایجان آژانس خبرلرینین بیرینده "نوید آذربایجان" هفته‌لی‌یینین قاییتماغیندان خبر وئریلمیشدی. بو خبرین نه قدر سئویندیریجی اولماغینا بلکه دیله گتیره بیلمی‌یم. کئچمیشده‌کی گونلری خاطیرلادیر. بیر بؤللو درگی‌لر کئچمیشده بیزلری اؤزلرینه آلیشدیرارکن، قاپادیلیب یوخ اولموش کیمی اولوردولار. بو درگی‌لرین هر بیری اؤز ائتگی‌سی‌نی قویوب گئدیردی. یول درگی‌سیندن توتموش، امید  زنجان، جان آذربایجان، یارپاق، دیلماج، سینا(همدان)، وراوی و باشقالاری کی هربیری بیر منطقه‌نین سؤزون دانیشیردیلار دئیه‌سن. بونلارین ایچینده اوزون سوروب، داواملی هفته‌لیک اولاراق یاییلان درگی، ائله بو نوید آذربایجان درگی‌سی ایدی. نوید آذربایجانی بیر ده دککه‌لرده گؤرمک هر کسی سئویندیرر. بوتون قاپادیلمیش درگی‌لریمیزین یئنی‌دن یاییملانماسیی‌نین آرزی‌سلا، نویدی تئزلیک‌له گؤزلویوروک.

فصیل‌لر نئجه بؤلونور

   آیلارلا گونلرین بؤلونمه‌لری چئشیتلی میللت‌لرین آراسیندا فرقلی اولوب. بو بؤلونمک‌لرین فرقلی اولماق‌لارینا باخمایاراق، ایل دؤرد یئره بؤلونور: یاز، یای، گوز(پاییز)، قیش  

   بو فصیل‌لر هاچان باشلاندیق‌لاری سؤز یئری اولا بیلر. دوغروسو میلادی آیلاری قوللانان خالق‌لارین آراسیندا بو فصیل بؤلمه‌لر بیزیم‌کی‌لر تکین اولور، یوخسا فرقلی‌دیرلر؟!  

  اولا بیلسین چوخلاری دئسین نه فرقی وار بئش گون بویان-اویان. بو سوروشمانین ندنی ایلین اعتدال گونلری ایله، چیلله‌لنمیش گونلرینین بو فصیل‌لرین آراسینا دوشمه‌سی دیر. کئچمیشده بو دونوش گونلرینده اؤزل آغیرلامالار دا اولوردولار. بونلارین ایندی‌یه تک یاشایانی، چیلله گئجه‌سی ایله بایرام گونو اولوب‌دیر. بونلاردان باشقا هالای شنلیک‌لری ده وار ایدی. بو سونا دک هالای دب‌لری کندلی‌لرین آراسیندا یاشاییردی. سونایین حادیثه‌لنمه‌یی ده، پاییزین اعتیدالیندا یارانیر. بیلمیرم بو فصیل‌لرین باشلانماسی فرقلنسه، آدلارینی آپاردیغیم گونلر یاشاناجاق، یوخسا زامان سوره‌سینده یاددان چیخاجاق.